Με τις τιμές πρώτων υλών και κυρίως του σιταριού αλλά και την ενέργεια να είναι οι βασικές μεταβλητές της τιμής για το ψωμί, οι αρτοποιοί “βλέπουν” το μέλλον με αβεβαιότητα έχοντας “ματώσει” από τη μέχρι τώρα πορεία των βασικών αυτών συντελεστών κόστους. Άλλωστε καθώς είναι και οι ίδιες βιοτεχνικές επιχειρήσεις, όπως επισημαίνει ο Πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας Κωνσταντίνος Δαμίγος, η υψηλή φορολογία, με βάση το τεκμαρτό εισόδημα, το υψηλό μη μισθολογικό κόστος και οι συσσωρευμένες οφειλές του παρελθόντος, εξακολουθούν να αποτελούν «τροχοπέδη για την ανάπτυξή τους. Αυτό με βάση έρευνα, που πραγματοποίησε για λογαριασμό του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας, η εταιρεία Opinion Poll σε δείγμα 502 βιοτεχνών και επαγγελματιών -μελών του Επιμελητηρίου.
Έτσι, 4 στις 10 επιχειρήσεις, αδυνατούν να αντιμετωπίσουν το σταθερά υψηλό κόστος ενέργειας. Όπως, μάλιστα, σημείωσε χαρακτηριστικά στην ίδια δημοσιογραφική εκδήλωση που πραγματοποίησε χθες το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθήνας (ΒΕΑ) για την παρουσίαση της έρευνας της Opinion Poll, ο αντιπρόεδρος του Επιμελητηρίου, Γιάννης Μάνος, ο οποίος δραστηριοποιείται στην αρτοποιία αλλά και στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, «πριν από έξι χρόνια η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας για ένα αρτοποιείο ήταν 6,5 λεπτά/KWh και σήμερα έχει φτάσει στα 19 λεπτά/KWh. Πρόκειται για αύξηση 300% που καμία επιδότηση δεν μπορεί να καλύψει».
Αναλυτικά, στην έρευνα που πραγματοποίησε η Opinion Poll σε δείγμα 502 βιοτεχνών και επαγγελματιών-μελών του Επιμελητηρίου, το υψηλό κόστος ενέργειας αποτελεί πρόβλημα για το 34,7% των συμμετεχόντων, ενώ το 66,7% δηλώνει πως επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργία της επιχείρησής του. Το ποσοστό αυτό φτάνει στο 68,1% στις ατομικές επιχειρήσεις και στο 66,9% στις προσωπικές εταιρείες.
Με βάση, δε, τον κ. Μάνο οι φούρνοι δεν έχουν πολιτική “ασανσέρ” για να απομειώσουν τις απώλειες λόγω ανόδου του κόστους λειτουργίας.
“Εμείς δεν αλλάζουμε τιμές κάθε μέρα, δεν είμαστε σούπερ μάρκετ. Εμείς εξυπηρετούμε τους πελάτες μας στη γειτονιά” τόνισε και σημείωσε ότι οι αρτοποιοί “ζητάμε επιδότηση πάνω από 3,4 λεπτά η κιλοβατώρα, ενώ η επιδότηση είναι στο 1,5 λεπτό.. Το ψωμί που ανεβαίνει είναι της βιομηχανίας, όχι του αρτοποιού” συμπλήρωσε λέγοντας ότι ο κλάδος προσπαθεί να μην κάνουν ανατιμήσεις.
Οι επιδοτήσεις
Στο μεταξύ Σήμερα αναμένονται οι ανακοινώσεις για τις κρατικές επιδοτήσεις στα νοικοκυριά για τον Μάρτιο, με το ποσό να διατηρείται σταθερό στο 1,5 λεπτό/KWh, όσο και τους προηγούμενους μήνες. Παράλληλα, εντός των επόμενων ημερών, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναμένεται να προχωρήσει σε επίσημες ανακοινώσεις και για την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η οποία, σύμφωνα με τον υφιστάμενο σχεδιασμό, θα δοθεί αναδρομικά για τους μήνες Δεκέμβριο, Ιανουάριο και Φεβρουάριο. Το επόμενο διάστημα θα φανεί αν θα επεκταθεί και στον Μάρτιο, καθώς το ενεργειακό κόστος παραμένει σε υψηλά επίπεδα.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, το κονδύλι των 50 εκατ. ευρώ που σχεδιάζει να διαθέσει η κυβέρνηση για τη στήριξη των μικρών επιχειρήσεων μεταφράζεται σε μια επιδότηση της τάξεως των 2-2,4 λεπτών/KWh.
Οι πρώτες ύλες
Την ίδια ώρα προβληματισμό προκαλεί η πορεία των τιμών των πρώτων υλών. Με βάση τον κ. Μάνο, το “αλεύρι συνήθως πιάνει μια τιμή που μένει για πάρα πολύ καιρό. Τώρα που θα θερίσουν πάλι θα ανέβει η τιμή. Το, δε, σκληρό σιτάρι φεύγει όλο έξω. Η σοκολάτα έχει πάει 4 φορές πάνω σε ενάμιση χρόνο, στα 12.000 πλέον ο τόνος από 3.000 ο τόνος” ανέφερε,
Με βάση, δε, την ανάλυση για τον Ιανουάριο της Τραπέζης Πειραιώς για τα αγροτικά προϊόντα, “η διεθνής αγορά αγροτικών προϊόντων συνέχισε να καταγράφει υποαποδόσεις για δεύτερο συνεχόμενο έτος (2024: -4,63%), αν και με πιο μέτριο ρυθμό σε σχέση με το 2023 (-12,91%). Κύριοι λόγοι της υποχώρησης ήταν η ενδυνάμωση του δολαρίου και οι μειωμένες παγκόσμιες αναπτυξιακές προοπτικές, παρά τη διατήρηση του γεωπολιτικού ρίσκου στην περιοχή της Μ. Ανατολής και στην Ουκρανία. Ωστόσο, σε επιμέρους επίπεδο, μεικτή ήταν η εικόνα των αποδόσεων στα αγροτικά προϊόντα.
Πιο συγκεκριμένα, οι τιμές στα ΣΜΕ σιταριού (-12,18%), στο καλαμπόκι (-15,56%), στη σόγια (-22,83%), στο ρύζι (-18,94%) και στο βαμβάκι (-15,56%) σημείωσαν τις μεγαλύτερες απώλειες, ενώ τις λιγότερες κατέγραψαν οι τιμές στα ΣΜΕ ζάχαρης (-6,41%). Στον αντίποδα, βρέθηκαν οι τιμές στα ΣΜΕ χυμού πορτοκαλιού (+55,37%) και στα βοοειδή (+15,04%), επεκτείνοντας περαιτέρω τα κέρδη τους στη διετία.”
Όπως αναφέρει η ανάλυση, “αν και τα τελευταία τέσσερα χρόνια ο αγροτοδιατροφικός τομέας έχει έρθει αντιμέτωπος με σημαντικές προκλήσεις (δυσμενείς καιρικές συνθήκες-εμφάνιση La Niña, γεωπολιτικές αναταραχές, αυξημένο κόστος γεωργικής παραγωγής) περιορίζοντας σημαντικά την παγκόσμια ζήτηση, οι προκλήσεις πιθανά να συνεχιστούν και στο 2025. Αρχικά, η δεύτερη εκλογή Trump, επαναφέροντας πολιτικές προστατευτισμού στο παγκόσμιο εμπόριο, αναμένεται να ενισχύσει την αβεβαιότητα στην αγορά εντείνοντας τις ανοδικές πιέσεις στις τιμές των αγροτικών προϊόντων. Έτσι, ενώ οι υψηλότεροι δασμοί δεν συνιστούν καλή πολιτική καθώς αναμένεται να φέρουν πιθανά νέο κύμα πληθωριστικών πιέσεων πλήττοντας, ταυτόχρονα, την παγκόσμια ανάπτυξη και θέτοντας σε κίνδυνο την περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής (Fed-EKT), ο αντίκτυπος τους, σύμφωνα με τους αναλυτές, θα εξαρτηθεί από το μέγεθος και το εύρος τους σε κρίσιμους ή μη τομείς της οικονομίας και της εφοδιαστικής αλυσίδας και την έκταση των αντιποίνων από τις άλλες χώρες (π.χ. Κίνα, Ευρώπη, Μεξικό, Καναδάς).
Όλα τα παραπάνω βρίσκονται ακόμα σε πολύ πρώιμο στάδιο, με την αγορά να τηρεί μια στάση αναμονής. Πιθανό αντιστάθμισμα στο παραπάνω αναμένεται να έχει η πορεία του δολαρίου, το οποίο, αν και κυριάρχησε το 2024 και συνέχισε να ευνοείται στην προοπτική επιβολής δασμών, σύμφωνα με τους αναλυτές, πιθανά να δείξει σημάδια αποδυνάμωσης ενισχύοντας τη ζήτηση, τα οποία θα εξαρτηθούν από την συνέχιση της χαλαρής νομισματικής πολιτικής της Fed. Παράλληλα, και η πιθανή υποχώρηση του γεωπολιτικού ρίσκου αναμένεται να περιορίσει τις ανοδικές πιέσεις των τιμών καθώς διαφαίνεται μέχρι στιγμής να υπάρχει κατάπαυση του πυρός στην Μ. Ανατολή, ενώ πιθανά να υπάρξουν εξελίξεις για οριστικό τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία μέσα στο 2025. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις για τον αναμενόμενο μειωμένο παγκόσμιο ρυθμό ανάπτυξης το 2025 (σε 3,0% από 3,2% το 2024), περιλαμβάνοντας και την Κίνα (σε 4,5% από 5,0% το 2024), ενδέχεται να περιορίσουν την παγκόσμια ζήτηση λειτουργώντας επιβαρυντικά στις τιμές των αγροτικών προϊόντων. Αστάθμητος παράγοντας της διαχρονικής εξέλιξης των τιμών αναμένεται να αποτελέσουν οι καιρικές συνθήκες καθώς, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΝΟΑΑ για το 2025, θα υπάρξει μια σύντομη και αδύναμη φάση του La Niña μέχρι τον Απρίλιο του 2025, με τις συνθήκες, όμως, να εκτιμώνται βελτιωμένες και ηπιότερες τους επόμενους μήνες
Ο Δείκτης Αγροτικών προϊόντων
Ανοδικά κινήθηκε σε μηνιαίο επίπεδο ο δείκτης των αγροτικών προϊόντων (+0,58%), με τον δείκτη των εμπορευμάτων, όμως, να σημειώνει μεγαλύτερη άνοδο (+7,53%). Ως πιθανοί λόγοι της παραπάνω διαφοροποίησης μπορεί να αναφερθεί η εξέλιξη των στοιχείων από την Κίνα (αύξηση των εξαγωγών εισαγωγών), καταγράφοντας αξιοσημείωτη ανάπτυξη το Δ΄ τρίμηνο του 2024 παρά τη διατήρηση της θετικής δυναμικής του δολαρίου. Παράλληλα, οι ανησυχίες για την πιθανή μετάβαση στο La Niña, επιβαρύνοντας τις καλλιέργειες, και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, αποτέλεσαν δύο επιπλέον καταλύτες της παραπάνω διαφοροποίησης, με την τεχνική εικόνα του δείκτη να παραμένει σχετικά θετική.
Το σιτάρι
Οι παγκόσμιες μηνιαίες προβλέψεις για την αγορά σιταριού το 2024/25 (USDA) αφορούν ελαφρά ενισχυμένη παραγωγή και αποθέματα, ενώ ελαφρά μειωμένη αναμένεται η κατανάλωση και το εμπόριο. Η παραγωγή αναμένεται να ενισχυθεί στους 793,2 εκατ. τόνους (+0,3 εκατ. τόνους), προερχόμενη από οριακή ενίσχυση στην κινεζική παραγωγή, όπως και τα αποθέματα σε 258,8 (+0,9 εκατ. τόνους). Στον αντίποδα, η κατανάλωση εκτιμάται μειωμένη σε 801,9 εκατ. τόνους (-0,6 εκατ. τόνους), όπως και το εμπόριο σε 212,0 εκατ. τόνους (-1,7 εκατ. τόνους) λόγω μειωμένων ρωσικών και ουκρανικών εξαγωγών.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, ο δείκτης αποθέματα/ κατανάλωση εκτιμάται ενισχυμένος στο 32,27% (από 32,13%). Αν και το προηγούμενο διάστημα παρατηρήθηκε μια σημαντική άνοδος στην τιμή των ΣΜΕ σιταριού σε μια προσπάθεια αντιστάθμισης και μετριασμού πιθανών νεών δασμολογικών περιορισμών, η τάση αυτή δύναται να αντιστραφεί καθώς, σύμφωνα με τους αναλυτές, η ενισχυμένη προσφορά (παραγωγή και αποθέματα) σε σχέση με τη ζήτηση δύναται να λειτουργήσει, βραχυπρόθεσμα, αρνητικά στην τιμή του σιταριού.
Ταυτόχρονα, οι προβλέψεις για επιστροφή των βροχοπτώσεων στην Αργεντινή και στη Βραζιλία δύναται να αυξήσουν την παραγωγή πιέζοντας πτωτικά τις τιμές, εντείνοντας, παράλληλα, τον ανταγωνισμό για τις αμερικάνικες εξαγωγές, αν ληφθεί υπόψιν και η περαιτέρω ενδυνάμωση του δολαρίου.
Ενδεικτικό των παραπάνω εκτιμήσεων αποτέλεσε η κίνηση από τους διαχειριστές να ενισχύσουν περαιτέρω τις θέσεις πώλησης στα ΣΜΕ έναντι των θέσεων αγοράς.”
