Από την πρώτη μέρα του στο υπουργείο πέφτει στα δύσκολα ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, ο οποίος από το βράδυ της Κυριακής βρίσκεται στις Βρυξέλλες προκειμένου να συμμετάσχει στο κρίσιμο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Δευτέρας.
Στην Βελγική πρωτεύουσα βρίσκεται και ο νέος υφυπουργός Νίκος Τσάφος, ο οποίος με την προηγούμενη ιδιότητά του ως σύμβουλος σε θέματα ενέργειας του πρωθυπουργού είχε συμμετάσχει ενεργά στην σύνταξη της επιστολής του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη που εστάλη τον Ιανουάριο του 2025, μεγάλο μέρος της οποίας ενσωματώνεται στο Action Plan for Affordable Energy (σχέδιο για προσιτή τιμή ενέργειας).
Σύμφωνα με πληροφορίες του energymag.gr στόχος του νέου υπουργού είναι η άμεση εφαρμογή αυτών των μέτρων έτσι ώστε να υπάρχει χειροπιαστό αποτέλεσμα στις τιμές μέσα στο 2025 ανακουφίζοντας νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η Ελλάδα, όπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, θα συνεχίσει να εργάζεται ώστε αυτά τα μέτρα να εφαρμοστούν άμεσα και πλήρως.
Στην ελληνική πλευρά δεν κρύβουν ότι «Ζούμε σε ιστορικές στιγμές και οι προτάσεις της Κομισιόν αποτελούν μόνο την αρχή». Παράλληλα η Ελλάδα αγωνίζεται για πιο γενναίες πρωτοβουλίες στην ανάπτυξη και αξιοποίηση των δικτύων. Είναι η ώρα να μεταβούμε σε ένα πανευρωπαϊκό σχεδιασμό των ενεργειακών αγορών — κάτι που θα αναδείξει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της κάθε χώρας, όπως των ΑΠΕ στην Ελλάδα.
Κατά τη διάρκεια ανεπίσημου γεύματος, οι υπουργοί Ενέργειας θα συζητήσουν για τις υποδομές ζωτικής σημασίας και τον τρόπο προστασίας τους, με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς (ΕΔΔΣΜ) αερίου και τον πρόεδρο του ΕΔΔΣΜ ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι προσπάθειες για τον χειμώνα
Η Επιτροπή θα παράσχει πληροφορίες σχετικά με την ετοιμότητα της ΕΕ για την επόμενη χειμερινή περίοδο.
Κι αυτό την ώρα που τα αποθέματα φυσικού αερίου στις υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης της Ευρώπης (UGS) έχουν υποχωρήσει στο 35% για πρώτη φορά σε περισσότερα από τρία χρόνια, σύμφωνα με την Gas Infrastructure Europe (GIE).
Η περίοδος θέρμανσης στην Ευρώπη ξεκίνησε στις 29 Οκτωβρίου 2024, με τις χώρες της ΕΕ να έχουν αποσύρει πάνω από 70 bcm φυσικού αερίου από τις εγκαταστάσεις της UGS έκτοτε.
Τα ευρωπαϊκά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου αυξήθηκαν πάνω από 8% σε πάνω από τα 42 ευρώ/MWh την περασμένη εβδομάδα, τερματίζοντας ένα σερί απωλειών τεσσάρων εβδομάδων, καθώς ο ψυχρότερος καιρός αύξησε τη ζήτηση θέρμανσης και η αγορά αναμένει τις εξελίξεις στο μέτωπο του πολέμου στην Ουκρανία.
Εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την ικανότητα της Ευρώπης να ξαναγεμίσει την αποθήκευση φυσικού αερίου ενόψει του χειμώνα, με τρέχοντα επίπεδα κάτω από 36% και στόχο 90% για την 1η Νοεμβρίου. Οι ελπίδες για γρήγορο τέλος του πολέμου στην Ουκρανία, που θα μπορούσε να αποκαταστήσει τις ροές ρωσικού φυσικού αερίου, παραμένουν χαμηλές. Ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εξέφρασε την υπό όρους υποστήριξή του για μια κατάπαυση του πυρός που πρότειναν οι ΗΠΑ, οι απαιτήσεις του δεν υποδηλώνουν επικείμενη λύση.
Ευέλικτοι στόχοι
Στο πλαίσιο αυτό, αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζητούν να καταστούν πιο ευέλικτοι οι δεσμευτικοί στόχοι αποθήκευσης αερίου του μπλοκ, λόγω ανησυχιών ότι οι κανόνες κινδυνεύουν να διογκώσουν τις τιμές του φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με το έγγραφο διαπραγμάτευσης, που αποκάλυψε το πρακτορείο ειδήσεων Reuters, χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία έχουν προειδοποιήσει ότι οι δεσμευτικές προθεσμίες της ΕΕ για την πλήρωση της αποθήκευσης αερίου αυξάνουν τις τιμές, υποδεικνύοντας στην αγορά ότι οι Ευρωπαίοι αγοραστές υποχρεούνται να αγοράζουν μεγάλες ποσότητες καυσίμων εντός καθορισμένων προθεσμιών, δημιουργώντας μια ευκαιρία χειραγώγησης των τιμών.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ διαπραγματεύονται τώρα αλλαγές στους στόχους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη διατήρηση των δεσμευτικών στόχων μέχρι το 2027, αλλά οι χώρες της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορούν να τροποποιήσουν την πρόταση και πρέπει να εγκρίνουν τους τελικούς κανόνες.
Αλλάζοντας τους στόχους
Σύμφωνα με το προσχέδιο της διαπραγματευτικής πρότασης, που κυκλοφόρησε μεταξύ των χωρών της ΕΕ αργά την Παρασκευή και είδε το Reuters, οι χώρες εξετάζουν το ενδεχόμενο αλλαγής της απαίτησης της ΕΕ για πλήρωση αποθήκευσης αερίου στο 90% της χωρητικότητας έως την 1η Νοεμβρίου κάθε χρόνο. Αντίθετα, θα μπορούσε να υπάρχει ευελιξία για επίτευξη του στόχου έως την 1η Δεκεμβρίου.
Η πρόταση θα καταστήσει επίσης εθελοντική τη σειρά ενδιάμεσων στόχων της ΕΕ για την πλήρωση των αποθηκών κατά τους μήνες πριν από τον Νοέμβριο.
Διπλωμάτες από χώρες της ΕΕ θα συζητήσουν την πρόταση τις επόμενες ημέρες και ενδέχεται να εξετάσουν περαιτέρω αλλαγές στους κανόνες.
Η διαπραγματευτική πρόταση προετοιμάστηκε από την Πολωνία, η οποία αυτή τη στιγμή ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ και προεδρεύει των διαπραγματεύσεων μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
