Μπορεί η εικόνα των τιμών φυσικού αερίου στα 200 και 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα να είναι μια μακρινή υπόθεση, ωστόσο η έντονη αβεβαιότητα που καταγράφεται εσχάτως στην αγορά δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού στο οικονομικό επιτελείο. Ενόψει και της κατάρτισης του νέου προϋπολογισμού, αλλά και των σταθμίσεων για την πορεία του ΑΕΠ, που σε ένα ποσοστό μπορεί να κρίνει και το “δημοσιονομικό μαξιλάρι” που επιδιώκει να έχει η κυβέρνηση, τόσο για την επιβεβαίωση της προσήλωσής της στη δημοσιονομική ορθοδοξία, όσο και για την διατήρηση αποθεμάτων για πιθανές στοχευμένες ενισχύσεις λόγω ακρίβειας, καταγράφονται αναλυτικά οι τάσεις και οι εκτιμήσεις ώστε να φανεί το πόσο θα επηρεάσει η κίνηση της εν λόγω αγοράς στην οικονομία.
Για να μην ξεχνάμε, όπως είχε αναφερθεί στις δύσκολες μέρες, τιμές αερίου, στο πεδίο των 200 ευρώ ανα θερμική μεγαβατώρα, βάζουν κόστος στην οικονομία της τάξης των 12 -13 δισεκ. Προ κρίσης το κόστος ήταν στα 2 δισ. Επίσης τιμές στα 300 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα επιφέρουν ένα επιπλέον δυσβάσταχτο για την οικονομία κόστος της τάξης των 10 δισεκ. ευρώ.
Οι τιμές σήμερα
Το επίπεδο, πάντως, των τιμών είναι το υψηλότερο εδώ και μήνες, με τον κόμβο TTF να έχει καταγραφές στα 38 ευρώ/MWh, ανεβασμένες, σε μηνιαία βάση κατά 42% περίπου, αλλά και πεσμένες σε ετήσια βάση κατά 84%. Βέβαια, πλέον, απρόοπτα, που δύσκολα μπορεί να προβλεφθούν είναι τα “νέα βαρόμετρα” της αγοράς, ωστόσο συντηρείται μια αβεβαιότητα, αν και οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου της Ευρώπης είναι σημαντικά πληρέστερες απ' ό,τι συνήθως για τέτοια εποχή του χρόνου. Παράλληλα, αναλυτές και εμπλεκόμενοι στην αγορά παρακολουθούν στενά τις μετεωρολογικές προβλέψεις για το επόμενο διάστημα για να σταθμίσουν τη μελλοντική κατανάλωση και άρα τις τιμές.
Υπενθυμίζεται ότι κάθε 10 ευρώ μου ανεβαίνει η τιμή του φυσικού αερίου αφαιρούνται από το ΑΕΠ 500 με 600 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, ενώ η ίδια αύξηση απαιτεί 300-400 εκατ. ευρώ έξτρα δαπανών από τον προϋπολογισμό για να διατηρηθεί ο στόχος επιστροφής των τιμολογίων του ρεύματος σε επίπεδα κοντά σε αυτά που ίσχυαν πριν την ενεργειακή κρίση. Ισχύει βεβαίως και το αντίστροφο.
Οι προβλέψεις
Αξίζει να σημειωθεί ότι μιλώντας σε συνέντευξη στη Ναυτεμπορική ο καθηγητής ΕΜΠ και πρώην υπηρεσιακός υπουργός ΠΕΝ Παντελής Κάπρος ανέφερε ότι τα σημερινά σκαμπανεβάσματα της τιμής του TTF στο φυσικό αέριο δεν αποτελούν δείγμα αστάθειας της αγοράς, αλλά σταθερότητας. Όπως τόνισε σχετικά, η τιμή που υπήρχε στα χρόνια της πανδημίας με 10-15 ευρώ δεν πρόκειται να είναι βιώσιμη για την αγορά ούτε πρόκειται να επανέλθει. Αντιθέτως, τα 35-40 ευρώ που έχουμε σήμερα είναι ισορροπία της αγοράς. Σε κάθε περίπτωση, το TTF είναι μια χρηματιστηριακή τιμή ευαίσθητη σε συγκυριακές αλλαγές. "Δεν έχουμε δείγματα ότι θα έχουμε κρίση ξανά τιμών, αλλά τίποτα δεν αποκλείεται", υπογράμμισε. Πέραν του TTF, τα μακροχρόνια συμβόλαια εφοδιασμού δεν γίνονται μέρα με τη μέρα, αλλά ευρύτερα. Η σημερινή πραγματικότητα είναι μια σταθερότητα, δεν πρέπει να εκληφθεί ως αστάθεια, σχολίασε ο κ. Κάπρος.
Πάντως, η γερμανική κυβέρνηση αναμένει ότι οι τιμές του φυσικού αερίου θα παραμείνουν αυξημένες τουλάχιστον μέχρι το 2027, τονίζοντας την ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων έκτακτης ανάγκης, σύμφωνα με έκθεση που εγκρίθηκε πριν λίγα 24ωρα από το υπουργικό συμβούλιο. Οι προθεσμιακές τιμές στα τέλη Ιουνίου έδειχναν ότι μπορεί να υπάρξει αύξηση στις αγορές χονδρικής στα περίπου 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα τους επόμενους μήνες, σύμφωνα με ανάλυση του υπουργείου Οικονομίας. Το ευρωπαϊκό φυσικό αέριο κυμαίνεται σήμερα περίπου στα 38 ευρώ η μεγαβατώρα. Η μέση τιμή του φυσικού αερίου ήταν περίπου 19,40 ευρώ την περίοδο 2008 έως τον Ιούνιο του 2021.
Να σημειωθεί ότι η Γερμανία είναι μία από τις χώρες που επλήγησαν περισσότερο από τις περικοπές των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία πέρυσι και, όπως αναφέρεται στη έκθεση, θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις εξελίξεις στις αγορές προκειμένου να εντοπίζει πιθανά προβλήματα σε πρώιμο στάδιο. Σύμφωνα πάντα με την έκθεση, τα μέτρα για τη μείωση αυτών των κινδύνων περιλαμβάνουν την επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τους τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου και τη δημιουργία υποδομών υδρογόνου.
Υπενθυμίζεται ότι στη Γερμανία η κυβέρνηση έχει καταβάλει μέχρι στιγμής 22,7 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου για να ελαφρύνει το βάρος για τους πελάτες. Οι μεγάλοι πελάτες της βιομηχανίας έχουν λάβει 6,4 δισ. ευρώ σε κρατικές ενισχύσεις, σύμφωνα με το υπουργείο.
Στο δημοσιονομικό “ζύγι”
Είναι προφανές ότι μια κίνηση ανόδου ή πτώσης των τιμών επηρεάζει καταλυτικά την πορεία του ΑΕΠ αλλά και συνακόλουθα των εσόδων σε όλη την ΕΕ αλλά και βέβαια την Ελλάδα, που παλεύει να μπει σε μια βιώσιμη αναπτυξιακή ρότα. Υπενθυμίζεται ότι ισχυρή είναι μια πρόβλεψη για μια πορεία του ΑΕΠ πάνω από την εκτίμηση του 2,3% που υπάρχει καταγεγραμμένη. Θα διευκολυνθεί, ”τα μάλα”, όπως τονίζεται από το οικονομικό επιτελείο εάν “κρατηθούν” οι τιμές αερίου. Και βέβαια θα διευκολυνθεί και η προσπάθεια για μείωση των επιδοτήσεων για το ρεύμα, που ουσιαστικά ακολουθεί την πορεία τιμών αερίου.
Σημειώνεται ότι τους τελευταίους μήνες η επιδότηση ανήλθε σε 10 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, δηλαδή 1 λεπτό του ευρώ ανά κιλοβατώρα. Ωστόσο η άνοδος των τιμών αερίου, που θα αποτυπωθεί, κατά πάσαν πιθανότητα, στις χονδρικές τιμές ρεύματος Σεπτεμβρίου, μπορεί να θέσει σε πίεση την πρόθεση της κυβέρνησης, όπως άλλωστε υποδεικνύεται και από τους θεσμούς, για περαίωση των πολιτικών οριζόντιων επιδοτήσεων, που ναι μεν επιβαρύνουν το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, αλλά δεν αφήνουν και αδιάφορο τον προϋπολογισμό.
Υπενθυμίζεται, πάντως, ότι με βάση τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, στο επτάμηνο, το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 3.555 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1.830 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 1.161 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.
Να σημειωθεί ότι του πρωτογενές πλεόνασμα του 2023 ήδη φαίνεται ότι θα κλείσει στο 1,3% - 1,4% του ΑΕΠ έναντι πρόβλεψης για 1,1% του ΑΕΠ στο Πρόγραμμα Σταθερότητας. Ο Ιούλιος έκλεισε με υπερ εισπράξεις 3,5 δισ. ευρώ ενώ τα μηνύματα που λαμβάνουν στο Γενικό Λογιστήριο είναι ότι θα υπάρξει νέα υπέρβαση τον Αύγουστο αφού στο καλεντάρι με τις μηνιαίες πληρωμές για τον ΕΝΦΙΑ θα έρθουν να προστεθούν και οι δόσεις για τον φόρο εισοδήματος οπότε και εκτιμάται ότι θα εισρεύσουν περισσότερα από 5 δισ. ευρώ. Με βάση τον σχεδιασμό ο πήχης για τις εισπράξεις στο δεύτερο εξάμηνο του 2023 έχει τοποθετηθεί στα 32,36 δισ. ευρώ και όλα δείχνουν ότι θα κινηθούν πολύ πιο πάνω διασφαλίζοντας μια σημαντική δημοσιονομική υπεραπόδοση, που κανείς δε θέλει, στο οικονομικό επιτελείο, να “ναρκοθετηθεί” από την πορεία τιμών φυσικού αερίου.
