Καθώς τα θερμόμετρα σε όλη τη Νότια Ευρώπη βρίσκονται στο «κόκκινο» και η Ελλάδα βιώνει πρωτόγνωρα για την ιστορία της επίπεδα καύσωνα, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, με σχετική ανάλυση επισημαίνει ότι το μοναδικό αντίδοτο για τις καταστροφικές συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι ο τριπλασιασμός των ΑΠΕ.
Το στοίχημα του περιορισμού της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς Κελσίου έχει οδηγήσει στην εφαρμογή πολιτικών οι οποίες ναι μεν συμβάλλουν προς την επίτευξη των κλιματικών στόχων αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις τα γεγονότα προλαβαίνουν τις κυβερνήσεις και τις παγκόσμιες δεσμεύσεις υπενθυμίζοντας ότι τίποτα δεν είναι αρκετό. Τα ακραία φαινόμενα είναι εδώ για να μείνουν και οι στρατηγικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής πρέπει να αναθεωρηθούν.
Ο περιορισμός της υπερθέρμανσης απαιτεί ισχυρή δράση στον ενεργειακό τομέα για να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον κόσμο έως το 2030 και οι τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως η ηλιακή και η αιολική έχουν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο, αναφέρει ο ΙΕΑ.
Ο παγκόσμιος οδικός χάρτης του IEA για το Net Zero έως το 2050, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά τον Μάιο του 2021 και πρόκειται να ενημερωθεί φέτος ενόψει της Διάσκεψης για την Κλιματική Αλλαγή COP28, καθορίζει μια πορεία στον ενεργειακό τομέα που θα περιόριζε την υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5°C. Μέσω αυτού καθίσταται σαφές ότι παράλληλα με τον διπλασιασμό της προόδου στην ενεργειακή απόδοση, η μαζική κλιμάκωση ενός ευρέος φάσματος τεχνολογιών καθαρής ενέργειας αυτή τη δεκαετία είναι απαραίτητη για να μειωθεί η ζήτηση για ορυκτά καύσιμα και να φτάσει το καθαρό μηδέν αρκετά γρήγορα.
Μέσα σε αυτό το χαρτοφυλάκιο τεχνολογιών, ο μόνος πιο σημαντικός μοχλός για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που απαιτούνται έως το 2030 είναι ο τριπλασιασμός της παγκόσμιας εγκατεστημένης ισχύος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας. Αυτό είναι ένα βασικό και επαναλαμβανόμενο στοιχείο στα δεδομένα και τα μοντέλα του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας από τον Μάιο του 2021. Η επέκταση της δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε αυτήν την κλίμακα θα «εκτοπίσει» περίπου 7 δισεκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2 μεταξύ 2023 και 2030. Αυτό θα μπορούσε να αντιστοιχεί στην εξάλειψη όλων των τρεχουσών εκπομπών CO2 από τον τομέα της ενέργειας της Κίνας.
Οι ΑΠΕ έχουν ήδη σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο και η δυναμικότητά τους αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά το 2023. Όπως υποστηρίζει η σχετική ανάλυση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας βρίσκονται σε καλό δρόμο για να καλύψουν όλη την αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τα επόμενα δύο χρόνια.
Ο κόσμος έχει κάνει τεράστια βήματα στην επέκταση της ικανότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας τα τελευταία χρόνια – με την παγκόσμια ενεργειακή κρίση που πυροδότησε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία να δίνει νέα ώθηση υπογραμμίζοντας τα οφέλη ενεργειακής ασφάλειας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εκτός από τα διαπιστευτήριά τους για το κλίμα.
Η ποσότητα της χωρητικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που προστέθηκε παγκοσμίως αυξήθηκε σχεδόν κατά 13% το 2022. Το 2023, αναμένεται να αυξηθεί κατά 30% καθώς η αυξανόμενη πολιτική δυναμική, οι αυξημένες τιμές των ορυκτών καυσίμων και οι συνεχιζόμενες ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια οδηγούν στην ισχυρή ανάπτυξη ηλιακής ηλιακής και αιολικής ενέργειας, σύμφωνα με τον IEA που δημοσιεύτηκε τον περασμένο μήνα. Και η παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσε να ξεπεράσει τον άνθρακα ήδη από το επόμενο έτος, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες.
Ωστόσο, υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν . Όπως ορίζει ο οδικός χάρτης καθαρού μηδενός της IEA από το 2021, η επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών από τον ενεργειακό τομέα έως το 2050 βασίζεται στην ικανότητα του κόσμου να τριπλασιάσει την ικανότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030.
Η επέκταση με αυτή την ταχύτητα θα επιτρέψει την αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές να ξεπεράσει τη συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια –υποστηριζόμενη από την ηλεκτροδότηση των ενεργειακών συστημάτων, την αυξανόμενη χρήση ψύξης καθώς ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες και την ισχυρή αύξηση της ζήτησης στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες. Ο τριπλασιασμός της δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέχρι το τέλος της δεκαετίας θα οδηγήσει επίσης σε απρόσκοπτη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα, τη μοναδική μεγαλύτερη πηγή εκπομπών CO2 που σχετίζονται με την ενέργεια, που θα μειωθεί κατά το ήμισυ μεταξύ 2022 και 2030.
Ο ΙΕΑ εκτιμά ότι ο τριπλασιασμός της δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030 είναι ένας φιλόδοξος αλλά εφικτός στόχος. Οι ετήσιες προσθήκες δυναμικότητας έχουν υπερδιπλασιαστεί από το 2015 έως το 2022, αυξάνοντας κατά περίπου 11% ετησίως κατά μέσο όρο. Μόνο ένας ελαφρώς υψηλότερος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης θα έθετε τις ΑΠΕ σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου χωρητικότητας του 2030 αν και θα απαιτηθούν ισχυρότερες πολιτικές ενέργειες από τις κυβερνήσεις, ιδίως για τη διασφάλιση ανθεκτικών τεχνολογικών αλυσίδων εφοδιασμού, ασφαλούς και οικονομικά αποδοτικής ενσωμάτωσης ηλιακών φωτοβολταϊκών και αιολικών συστημάτων και ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε πολλές περισσότερες αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες.
