Στην κοινοβουλευτική επιτροπή Περιβάλλοντος δίνεται σήμερα η συνέχεια της αίτησης για κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 180MW και δυνατότητα αποθήκευσης 40MW, έκτασης περίπου 3,5τ.χλμ., σε κρατική χαλίτικη και τουρκοκυπριακή γη, στα διοικητικά όρια των κοινοτήτων Λυθροδόντα, Αναλυόντα, Καταλιόντα και Μαθιάτη. Για το προτεινόμενο έργο προκλήθηκαν αντιδράσεις προτού καν εξεταστούν οι περιβαλλοντικές μελέτες από τις αρμόδιες Επιτροπές, κυρίως λόγω της αποκοπής τουλάχιστον 1.400 δέντρων τραχείας πεύκης, ηλικίας μεγαλύτερης των 25 ετών, καθώς του γεγονότος ότι η περιοχή ανάπτυξης περιλαμβάνει θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και χώρους αρχαιολογικών ανασκαφών.
Η περιοχή χωροθέτησης του προτεινόμενου έργου περιλαμβάνει 22 τεμάχια, εκ των οποίων τα 13 αποτελούν κρατική χαλίτικη γη και τα 9 αποτελούν τεμάχια τουρκοκυπριακής γης υπό κρατική διαχείριση. Το συνολικό εμβαδό των 22 τεμαχίων χωροθέτησης ανέρχεται σε 3.372.941τ.μ., δηλαδή 3,37τ.χλμ. Σύμφωνα με την Γεωπύλη Inspire του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας του υπουργείου Εσωτερικών, η συνολική εκτιμώμενη αξία των 22 τεμαχίων χωροθέτησης ανέρχεται μεταξύ €16.454.500 (εκτίμηση 1/1/2018) και €18.123.800 (εκτίμηση 1/1/2021).
Σύμφωνα με τη δημόσια παρουσίαση που έγινε στις 30/8/2024, τα φωτοβολταϊκά πλαίσια σχεδιάζεται να καλύψουν περίπου το 25% της συνολικής έκτασης των τεμαχίων χωροθέτησης, το οποίο αντιστοιχεί περίπου με 820.500τ.μ., δηλαδή 0,82τ.χλμ. Ως εκ τούτου, φαίνεται ότι έχει ήδη αποκλειστεί περίπου το 75% της περιοχής χωροθέτησης του προτεινόμενου έργου, για σκοπούς προστασίας των παρακείμενων προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000, των περιοχών με μεγάλες και απότομες κλίσεις πέραν του 25%, καθώς και των υδατορεμάτων που διέρχονται ή/και εφάπτονται με την περιοχή χωροθέτησης του προτεινόμενου έργου.
Λαμβάνοντας ουσιωδώς υπόψη τους όρους της γνωμάτευσης της Περιβαλλοντικής Αρχής, ημερομηνίας 21/2/2022, για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) σχετικά με την χωροθέτηση των έργων που αξιοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, θα πρέπει να εξαιρεθούν, επίσης, οι ακόλουθες περιοχές που περιλαμβάνουν: (α) Θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, χώρους αρχαιολογικών ανασκαφών και κηρυγμένα αρχαία μνημεία, (β) μεγάλο αριθμό δέντρων και περιοχές εξάπλωσης σημαντικών και προστατευόμενων τύπων φυσικών οικοτόπων, (γ) θέσεις φωλεοποίησης και ενεργές χωροκράτειες σημαντικών και προστατευόμενων ειδών αρπακτικών πτηνών, κ.ά.
Σημειώνεται ότι ο πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων, Γιώργος Περδίκης, κατέθεσε ένσταση στο Τμήμα Περιβάλλοντος για το προτεινόμενο φωτοβολταϊκό έργο, μέσω της διαδικασίας της δημόσιας διαβούλευσης. Συμπερασματικά, το Κίνημα Οικολόγων αναφέρει ότι η Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (ΜΕΕΠ) καταλήγει στο αυθαίρετο και καθ’ ολοκληρίαν λαθεμένο συμπέρασμα ότι: «Λόγω της φύσης του ΠΕ δεν αναμένονται περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη λειτουργία του». Στην πραγματικότητα, σημειώνουν, το έργο θα προκαλέσει σοβαρές και ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στο φυσικό και ανθρωποποίητο περιβάλλον.
Έντονες ενστάσεις εκφράζει και η Κυπριακή Ομοσπονδία Κυνηγίου και Διατήρησης Άγριας Ζωής (ΚΟΚ&ΔΑΖ). Όπως αναφέρει, σε επιστολή της προς το Τμήμα Περιβάλλοντος, η ΚΟΚ&ΔΑΖ σημειώνει ότι «η υλοποίηση του έργου ενδέχεται να περιορίσει σημαντικά τις περιοχές όπου επιτρέπεται το κυνήγι, κάτι που θα έχει αρνητικό αντίκτυπο τόσο στους κυνηγούς όσο και στην τοπική οικονομία». Επιπλέον, όπως λέει, «η κοπή μεγάλου αριθμού δέντρων, που απαιτείται για την υλοποίηση του έργου θα έχει καταστροφικές συνέπειες για το φυσικό περιβάλλον, επιδεινώνοντας την κατάσταση των οικοτόπων και επηρεάζοντας αρνητικά τα είδη που ζουν στις περιοχές αυτές».
Κατά τη δημόσια παρουσίαση που έγινε στις 30/8/2024, αρκετά και σημαντικά ερωτήματα εγέρθηκαν από το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος Terra Cypria, ενώ, παράλληλα, σοβαρές ενστάσεις και επιφυλάξεις τέθηκαν από την Ομάδα Προστασίας Ιστορικού και Περιβαλλοντικού Πλούτου Μαθιάτη, καθώς και την ομάδα επηρεαζόμενων περίοικων και ιδιοκτητών γης.
Αντισταθμιστικά μέτρα προτείνει η εταιρεία ανάπτυξης
Η εταιρεία ανάπτυξης του φωτοβολταϊκού Cyrus Solar Thermal Ltd αναφέρει ότι αφού έλαβε σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες των κοινοτήτων και των κατοίκων, καθώς και τις οδηγίες των αρμόδιων Υπηρεσιών, προχώρησε σε αναθεώρηση των αρχικών της σχεδίων και σχεδίασε συγκεκριμένα αντισταθμιστικά και διορθωτικά μέτρα για μείωση των επιπτώσεων του έργου στο περιβάλλον, στους φυσικούς πόρους και στις τοπικές κοινότητες. Στο πλαίσιο αποφάσισε τη στήριξη ευάλωτων ομάδων, εκφράζοντας την ετοιμότητα να προσφέρει δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια σε όλες τις ευάλωτες ομάδες που θα υποδείξουν οι κοινότητες και αφορούν χαμηλοσυνταξιούχους, άτομα με αναπηρίες και οικογένειες χαμηλού εισοδήματος. Επιπλέον, θα προσφέρει εκπτώσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος για επιλεγμένα νοικοκυριά, με στόχο τη στήριξη όσων μαστίζονται από ενεργειακή φτώχεια.
Περαιτέρω, θα βοηθήσει τις κοινότητες να ξεκινήσουν τη διαδικασία να γίνουν ενεργειακές κοινότητες, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να παράγουν, να διαχειρίζονται και να καταναλώνουν τη δική τους ενέργεια, ενώ, θα υποστηρίξει και θα χρηματοδοτήσει έργα κοινής ωφελείας, αναβάθμιση οδικού δικτύου, βελτίωση χώρων πρασίνου και αναψυχής, καθώς και δράσεις για την ανάδειξη της αρχαιολογικής αξίας της περιοχής.
Πηγή: Φιλελεύθερος
