του Αλέξανδρου Μπαρότσι,
Τέτοια εποχή πέρυσι η τιμή του φυσικού αερίου έπιανε τα 129 ευρώ η μεγαβατώρα και ένα μήνα μετά, στις 26 Αυγούστου, τα 300 ευρώ. Χθες, η τιμή έπεσε στα 29 ευρώ η μεγαβατώρα, χαμηλά που είχε να δει η αγορά από τον Νοέμβριο του 2021.
Η βουτιά 60% στο αέριο από τις αρχές του έτους και κατά 80% τον τελευταίο χρόνο συζητήθηκε χθες κατά την πρώτη ημέρα του άτυπου Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας στην Ισπανία.
Η αίσθηση αρκετών υπουργών είναι ότι με πληρότητα 80% στις ευρωπαϊκές αποθήκες και 48% στα τερματικά LNG, καθώς και με την πρωτοβουλία για κοινές αγορές σε πλήρη εφαρμογή, δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας για το φετινό χειμώνα.
Πιο καθησυχαστικός ο Ιούλιος
Ολα δείχνουν υπό έλεγχο και η εικόνα του Ιουλίου είναι πολύ πιο καθησυχαστική έναντι εκείνης του Ιουνίου. Οταν η είδηση ότι η Ολλανδία πρόκειται να κλείσει το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου της Ευρώπης, λόγω των σεισμών που προκαλεί στην περιοχή, μαζί με την διακοπή λειτουργίας κοιτάσματος στην Νορβηγία, είχαν εκτινάξει μέσα σε λίγες μόλις ώρες κατά 28% τις τιμές.
Και ίσως έχει παίξει το ρόλο της ότι τον τελευταίο μήνα η ΕΕ έχει πράγματι ανεβάσει ταχύτητες. Εκτός του πρώτου διαγωνισμού μέσω του οποίου η ΕΕ κατάφερε να προσελκύσει προσφορές από 25 εταιρείες προμήθειας, ίσες με πάνω από 13,4 bcm - και ενώ η ζήτηση αφορούσε 11,6 bcm- πρόσφατα προκηρύχθηκε και δεύτερος. Η Ενεργειακή Πλατφόρμα της ΕΕ για την κοινή αγορά φυσικού αερίου λειτουργεί καλά και δείχνει την Ευρώπη στα καλύτερά της. Η συνένωση των δυνάμεων αποτελεί το κλειδί για την εξασφάλιση σταθερών και οικονομικά προσιτών προμηθειών φυσικού αερίου στην αγορά της ΕΕ.
Νευρικότητα
Τα καλά πάντως νέα δεν αναιρούν το γεγονός ότι η αγορά παραμένει πολύ νευρική. Είναι αρκετοί όσοι θεωρούν ότι μπορεί η κατάσταση βραχυπρόθεσμα να είναι μάλλον ήρεμη, ωστόσο η ανησυχητική περίοδος δεν έχει τελειώσει με την αστάθεια και τις ενδεχόμενες εκρήξεις τιμών να είναι μάλλον μπροστά μας. Και αρκεί ένα τυχαίο γεγονός για να πυροδοτήσει ανησυχία και μια νέα άνοδο, εφόσον συνδυαστούν με σταδιακή αύξηση της ζήτησης από την Ευρώπη και κυρίως από την Κίνα.
Για παράδειγμα, ένας κρύος χειμώνας μπορεί να προκαλέσει νέο σοκ στην αγορά φυσικού αερίου, ενώ η ζήτηση από τη Ασία δείχνει να αυξάνεται, κατ' επέκταση ίσως η Ευρώπη να αναγκαστεί να πληρώσει υψηλότερες από πέρυσι τιμές αερίου για να γεμίσει τις αποθήκες της.
Κάποιοι αναλυτές επιμένουν ότι ο Μάρτιος του 2024 ενδέχεται να βρει την Ευρώπη με άδειους αποθηκευτικούς χώρους σε περίπτωση που ο χειμώνας είναι βαρύς. Στο φετινό χειμώνα, η Ευρώπη δεν θα βασίζεται καθόλου στον σταθερό εφοδιασμό μέσω των ρωσικών αγωγών. Πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ευρώπη στηρίζονταν παραδοσιακά στη Ρωσία για το 40% των αναγκών της. Τώρα έχει στραφεί στα φορτία LNG και στις νορβηγικές εισαγωγές.
Μακροπρόθεσμα συμβόλαια
Το 70% του παγκόσμιου όγκου LNG διαπραγματεύεται με μακροπρόθεσμα συμβόλαια και το υπόλοιπο επί τόπου, για το οποίο η Ευρώπη παλεύει με την Ασία. Σημειωτέον ότι η αυξανόμενη ζήτηση μέσα στο καλοκαίρι από την Ευρώπη για LNG, προκειμένου να γεμίσουν κι άλλο οι αποθήκες για την αντιστάθμιση της απώλειας ρωσικού φυσικού αερίου έχει στερήσει κρίσιμα φορτία που κατευθύνονταν προς την Ασία.
Και ενώ τα χειρότερα της κρίσης φαίνεται να έχουν τελειώσει, ο αντίκτυπός της θα διαρκέσει για τα επόμενα χρόνια, ιδιαίτερα στο εμπόριο φυσικού αερίου, στις κύριες αγορές εισαγωγής και στη δυναμική του ανταγωνισμού μεταξύ των μεγαλύτερων εξαγωγέων.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, η Βόρεια Αμερική είναι μακράν η πρώτη αγορά, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 26% της παγκόσμιας κατανάλωσης. Σε αντίθεση μάλιστα με την Ασία-Ειρηνικό – τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά, που αντιπροσωπεύει το 23% της παγκόσμιας ζήτησης (συμπεριλαμβανομένου του 9% από την Κίνα) – η Βόρεια Αμερική είναι καθαρός εξαγωγέας.
Η άλλη σημαντική περιοχή του πλανήτη με καθαρές εισαγωγές είναι η Ευρώπη. Είναι η πέμπτη μεγαλύτερη αγορά φυσικού αερίου στον κόσμο όσον αφορά το μερίδιο κατανάλωσης φυσικού αερίου (14%), αλλά βασίζεται στις εισαγωγές για σχεδόν το 62% των αναγκών της.
«Προφανώς η Ευρώπη πρέπει να μαζέψει όσο περισσότερο φυσικό αέριο μπορεί γιατί έχασε του 100% από το αέριο μέσω αγωγού από τη Ρωσία», είπε προ ημερών ο Ράσελ Χάρντι, διευθύνων σύμβουλος της Vitol, του μεγαλύτερου ανεξάρτητου trader ενέργειας στον κόσμο, στο συνέδριο Energy Asia στην Κουάλα Λουμπούρ της Μαλαισίας.
