Σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση βρίσκονται, οι καταναλωτές ενέργειας μέσης τάσης, που με βάση, το μηνιαίο δελτίο ενέργειας του ΑΔΜΗΕ για τον Οκτώβριο καταλαμβάνουν την πρώτη θέση σε επίπεδα κατανάλωσης με 857 GWh και ποσοστό 24,37%. Ουσιαστικά εκπροσωπούν το μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεων της χώρας, ενώ ειδικά στη βιομηχανία, αντιπροσωπεύουν τη “ραχοκοκαλιά”, τη μεταποίηση, κλάδο ιδιαίτερα κομβικό για την εθνική οικονομία.
Όπως αποτυπώθηκε και στη συνεδρίαση του Γενικού Συμβουλίου του ΣΕΒ που πραγματοποιήθηκε παρουσία του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστα Σκρέκα, στα Γραφεία του Συνδέσμου, την Τετάρτη 30.11.2022, η αγωνία των εν λόγω επιχειρήσεων είναι μεγάλη.
Ειδικά, επιχειρήσεις μεσαίου μεγέθους, που είτε δεν έχουν τη δυνατότητα αποτελεσματικής διαπραγμάτευσης, όπως άλλες που είναι σε κατηγορία καταναλωτών Υψηλής Τάσης, ή σύναψης διμερών συμβολαίων με προμηθευτές, λόγω και των ελλειμμάτων στο ρυθμιστικό πλαίσιο, έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου κάνοντας λόγο για οριακές καταστάσεις, που ενδεχομένως οδηγήσουν και σε “λουκέτα”.
Οι εν λόγω επιχειρήσεις μάλιστα αντιμετωπίζουν κι ένα άλλο “παράλογο” φαινόμενο, που έχει να κάνει με τις ελλείψεις των υποδομών δικτύου που αποτρέπουν την ανάπτυξη υποδομών αυτοπαραγωγής και net metering. Δεν είναι τυχαίο, ότι με βάση όσα ανέφερε πριν λίγες μέρες ο ιδρυτής της εταιρείας “Ηπειρωτική Βιομηχανία Εμφιαλώσεων ΒΙΚΟΣ, Πέτρος Σεπετάς στο πλαίσιο επίσκεψης των ΜΜΕ, στο νέο βιομηχανοστάσιο της εταιρείας στο Καλπάκι Ιωαννίνων, αν και υπάρχει η δυνατότητα για ανάπτυξη μεγαλύτερων υποδομών αυτοπαραγωγής, το υπάρχον δίκτυο και οι υποσταθμοί του ΔΕΔΔΗΕ, δεν μπορούν στην περιοχή, δεν δίνουν επαρκή ηλεκτρικό χώρο.
Ωστόσο η ΒΙΚΟΣ έχει ήδη πρωτοβουλίες για τη συγκράτηση του υψηλού κόστους που επηρεάζει την παραγωγική διαδικασία και σε ό,τι αφορά την ενέργεια έχει τριπλασιαστεί,
Ειδικά για το ενεργειακό κόστος, η εταιρεία, όπως σημείωσε ο κ. Σεπετάς, βρίσκεται εδώ και χρόνια σε διαδικασία ενεργειακής µετάβασης. Έχει επενδύσει σε έξυπνα συστήµατα βέλτιστης αξιοποίησης της ενέργειας και στην αντικατάσταση ενεργοβόρων µηχανημάτων με σύγχρονα, υψηλού βαθµού απόδοσης. Επίσης, εξελίσσεται σε αυτοπαραγωγό ενέργειας έχοντας επενδύσει στις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας για τη λειτουργία δύο εγκαταστάσεών της ενώ άλλες τρεις µονάδες βρίσκονται υπό αδειοδότηση.
Το καμπανάκι του ΣΕΒ
Αποτυπώνοντας αυτό το κλίμα, που είναι διάχυτο, σε όλο το εύρος του κλάδου της μεταποίησης, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Βιομηχανιών (ΣΕΒ) έστειλε ηχηρό μήνυμα, μιλώντας στο Γενικό Συμβούλιο του ΣΕΒ που πραγματοποιήθηκε παρουσία του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστα Σκρέκα, στα Γραφεία του Συνδέσμου, την Τετάρτη 30.11.2022.
«Η ευρωπαϊκή βιομηχανία σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή υπαρξιακή κρίση, με σοβαρές επιπτώσεις στο παραγωγικό δυναμικό, εξαιτίας του μη ανταγωνιστικού ενεργειακού κόστους φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και λόγω των προκλήσεων της πράσινης μετάβασης»,τόνισε ο Πρόεδρος του Δ.Σ. ΣΕΒ κ. Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, απευθυνόμενος στα Μέλη και στον κ. Υπουργό.
Ο κ. Παπαλεξόπουλος επισήμανε ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τον πλανήτη μας και τόνισε ότι η ιστορικών διαστάσεων ενεργειακή κρίση αλλάζει τις ισορροπίες και το σχεδιασμό όλων. «Η πρόκληση σήμερα είναι να χειριστούμε ταυτόχρονα την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την ενεργειακή μετάβαση χωρίς να πληγεί ανεπανόρθωτα η ανταγωνιστικότητα». Παρά την εντεινόμενη διεθνή συγκυρία, τόνισε ότι η Ελλάδα διατηρεί θετικές προσδοκίες οικονομικής και κοινωνικής προοπτικής, οι οποίες μπορούν να ενισχυθούν εφόσον συνεχίσουμε να βελτιώνουμε το επενδυτικό περιβάλλον.
Τι απαντά η κυβέρνηση;
Απευθυνόμενος στα Μέλη του Γενικού Συμβουλίου ο Υπουργός κ. Σκρέκας παρουσίασε αναλυτικά τα μέτρα στήριξης της Κυβέρνησης για τους εμπορικούς και βιομηχανικούς καταναλωτές ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου, από την έναρξη της διεθνούς ενεργειακής κρίσης.
Στον τομέα του πράσινου μετασχηματισμού της οικονομίας, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπογράμμισε την ψήφιση σημαντικών διατάξεων για την προώθηση του netmetering και την αύξηση του ηλεκτρικού χώρου για τη μείωση του κόστους στη βιομηχανία, με την προώθηση της αυτοπαραγωγής και του ενεργειακού συμψηφισμού. Παράλληλα, ο κ. Σκρέκας, αναφερόμενος στη σημασία της ανάπτυξης της αγοράς των αγοραπωλησιών πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας (PPAs), επισήμανε ότι το Υπουργείο μελετά την εξαίρεση από την χρηματιστηριακή αγορά των διμερών συμβάσεων, με φυσική παρουσία, μεταξύ ενεργοβόρων καταναλωτών και παραγωγών ΑΠΕ, ενώ βρίσκεται υπό αξιολόγηση από την DG Comp το μέτρο «green pool» για ενίσχυση της βιομηχανίας που συνάπτει PPAs.
Επίσης, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναφέρθηκε στα μέτρα που εξετάζει η Κυβέρνηση για τη διαχείριση του ενεργειακού κόστους, όπως την επέκταση του πλαισίου για Εικονικό Ενεργειακό Συμψηφισμό για τις Ενεργειακές Κοινότητες Επιχειρήσεων, πέραν των ορίων της Περιφέρειας, την επέκταση του virtual net metering και στην Υψηλή Τάση και την αύξηση του ορίου των 3MW για το net-metering.
Τέλος, ο κ. Σκρέκας αναφέρθηκε σε σημαντικούς πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης που αναμένεται να διατεθούν για τη βιομηχανία, όπως το Πρόγραμμα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε επιχειρήσεις, ύψους 160 εκατ. ευρώ, και το Πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Επιχειρώ», ύψους 200 εκατ. ευρώ, για την ενεργειακή αναβάθμιση μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Οι βασικές προκλήσεις
Η συνεδρίαση ολοκληρώθηκε με μια ιδιαίτερα εποικοδομητική συζήτηση του Υπουργού με τα μέλη του ΣΕΒ, όπου αναδείχθηκαν κρίσιμες προκλήσεις για τις επιχειρήσεις, όπως:
• Αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης με εξορθολογισμό τη αγοράς ενέργειας, εξαίρεση των διμερών συμβάσεων αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τα ανώτατα όρια εσόδων αγοράς, ορθολογική συμμετοχή της βιομηχανίας στη διακοψιμότητα, επιτάχυνση των έργων εσωτερικών διασυνδέσεων στα δίκτυα, θεσμοθέτηση διαδικασιών για πολυετή δικαιώματα (άνω των 5 ετών) στις διασυνοριακές διασυνδέσεις.
• Επιτάχυνση της ενεργειακής εξοικονόμησης κτιρίων και εγκαταστάσεων, επέκταση του net metering, αλλά και επέκταση του προγράμματος ανάπτυξης συνδέσεων, δικτύων και υποσταθμών για ταχύτερους χρόνους σύνδεσης στις περιοχές υψηλής ζήτησης.
• Άρση ρυθμιστικών εμποδίων, σε θέματα όπως:
o Αντιμετώπιση των αδυναμιών στις διαδικασίες αδειοδότησης, τόσο σε παραδοσιακές βιομηχανικές επενδύσεις όσο και σε νέα έργα ΑΠΕ, που συνδέονται με ΡΡΑ, αποθήκευσης ενέργειας, off-shore αιολικά πάρκα, καθαρά καύσιμα, εξοικονόμηση ενέργειας εγκαταστάσεων,
o Γρήγορη και με ορθολογικό τρόπο ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού ΑΠΕ, βιομηχανίας, εφοδιαστικής αλυσίδας, ορυκτών πόρων, κτλ.
o Καλύτερος συντονισμός και διαβούλευση των πολιτικών χωροταξίας για την άρση αντικρουόμενων προβλέψεων μεταξύ εθνικών χωροταξικών προβλέψεων, στόχων ΕΣΕΚ, προβλέψεων προστασίας των περιοχών,
o Διαβούλευση κρίσιμων ευρωπαϊκών οδηγιών (όπως το CBAM, το ETS αλλά και το πρόσθετο κόστος ρύπων λόγω αλλαγής καυσίμου) που βρίσκονται σε εξέλιξη και θα που θα έχουν επιπτώσεις στη διεθνή ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας.
Επιβεβαιώθηκε, τέλος, η κοινή αντίληψη για την ανάγκη να εξαντληθούν οι δυνατότητες στήριξης της παραγωγής, εντός των ευρωπαϊκών κανόνων, όπως και να συνεχιστεί η προσπάθεια για μια συστηματική μεσοπρόθεσμη βελτίωση του πλαισίου ενεργειακής μετάβασης.
Στο μεταξύ με βάση την Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ, ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία υποχώρησε οριακά και τον Νοέμβριο, στις 95,5 μονάδες, από 95,9 μονάδες τον Οκτώβριο, στη χαμηλότερη επίδοση των τελευταίων 21 μηνών. Από τις μεταβλητές του δείκτη, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και την τρέχουσα ζήτηση διευρύνθηκε, το ύψος των αποθεμάτων αποκλιμακώθηκε οριακά, ενώ το θετικό ισοζύγιο προβλέψεων για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες βελτιώθηκε ήπια.
