Ρεκόρ χρονικής διάρκειας μηδενικών τιμών και πάλι, καταγράφηκε με αναφορά την αγορά χονδρικής την Κυριακή 19/11. Δηλαδή, η ζήτηση ήταν πολύ χαμηλή, και η προσφορά τόσο μεγάλη, που ουσιαστικά για ένα εύρος 9 ωρών το ρεύμα προσφερόταν “δωρεάν”, παρά τις αυξημένες εξαγωγές.
Η ένταση των ανέμων και η χαμηλή ζήτηση, καθώς η αργία της Κυριακής λειτουργεί ως “φρένο” στην κατανάλωση, είναι βασικές αιτίες για την εικόνα αυτή. Βέβαια, εάν υπήρχαν υποδομές αποθήκευσης για να “μαζέψουν” το ρεύμα, τις ώρες μεγάλης “πράσινης” παραγωγής και να το χρησιμοποιήσουν τις ώρες που οι ΑΠΕ δεν αποδίδουν θα διαμορφωνόταν μια καλύτερη ισορροπία. Κι αυτό την ώρα που οι επενδύσεις σε ΑΠΕ έχουν φτάσει στα όρια του συστήματος μεταφοράς και πλέον δεν υπάρχει ηλεκτρικός χώρος, ενώ βέβαια, πολλές άλλες ανάλογες υποδομές είναι στην “ουρά” προς αδειοδότηση, Πάντως για να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο ευστάθειας του συστήματος, ο ΑΔΜΗΕ “έκοψε” 60 μεγαβάτ φωτοβολταϊκών και 200 μεγαβάτ αιολικών, για μια περίπου ώρα. Μάλιστα ο ΑΔΜΗΕ “θέτει εκτός” μονάδες με ακριβές ταρόιφες, κατά πάγιο τρόπο. Επίσης, το ΥΠΕΝ προωθεί μια σειρά από “δικλείδες” για να αντιμετωπιστεί το θέμα το επόμενο διάστημα. Δηλαδή έργα ΑΠΕ με μπαταρίες ή “κόφτες” και χρονικά όρια στην υλοποίηση έργων, που είναι ήδη αδειοδοτήμένα.
Οι τιμές
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα δεδομένα από το Χρηματιστήριο Ενέργειας μεσοσταθμικά, σε ημερήσια βάση, οι ΑΠΕ αντιπροσώπευσαν το 50,72% του συνολικού ενεργειακού μίγματος ηλεκτροπαραγωγής. Ειδικότερα, από τις 10 έως τις 11 το πρωί της Κυριακής το “πράσινο” ρεύμα έφτασε να καλύπτει το 81% του ενεργειακού μίγματος, ενώ η ζήτηση διαμορφώθηκε στις 128.000 MWh (Μεγαβατώρες) από περίπου 132.000 MWh το Σάββατο 18 Νοεμβρίου.
Η ιστορία
Βέβαια, το φαινόμενο δεν είναι ξένο, τόσο εδώ όσο και διεθνώς. Στα μέσα Οκτωβρίου 2022, στα τέλη Μαρτίου, τη μέρα του Πάσχα του 2023 αλλά και στις 28/5 καταγράφηκαν ανάλογα φαινόμενα. Ωστόσο το Μάρτιο αλλά και το Πάσχα υπήρξαν μειώσεις στις τιμές, ενώ η ανάκαμψη της ζήτησης λόγω έσωσε την ευστάθεια του συστήματος. Στις 18/10/2022 είχαν μηδενιστεί οι τιμές για πέντε ώρες, ενώ στις 28 Μαΐου για έξι ώρες έφτασαν το “μηδέν” καθώς υπήρξει “ταβάνιασμα” στην παραγωγή των ΑΠΕ.
Εν τω μεταξύ εκτοξεύτηκαν για σήμερα οι τιμές ρεύματος στην Αγορά Επόμενης Μέρας, με βάση τα στοιχεία που δίνει η ΡΑΑΕΥ. Συγκεκριμένα, οι τιμές ανέβηκαν κατά 145% στα 112,05 ευρώ/MWh.
Την Κυριακή η τιμή ήταν στα 45,59 ευρώ/MWh με μείωση της τάξης τουι -29,77% έναντι του Σαββάτου. Το Σάββατο 18 Νοεμβρίου ήταν στα 64,92 ευρώ/MWh. Την Κυριακή μάλιστα καταγράφηκε, η δεύτερη χαμηλότερη τιμή σε 12μηνη βάση, με την 5η Νοεμβρίου να είναι το ρεκόρ στα 29,68 ευρώ/MWh.
Τα ρίσκα
Πάντως οι μηδενικές τιμές στις ΑΠΕ, καθώς δεν υπάρχει “ωρίμανση” με PPAs με μεγάλους καταναλωτές, ώστε να “κλειδώσουν” ποσότητες και ταρίφες, αλλά και τα επιτόκια, που ανεβαίνουν αλλάζοντας τα χρηματοοικονομικά σενάρια των επενδύσεων, βάζουν σε ρίσκο πολλές μονάδες ΑΠΕ και ίσως να οδηγήσουν σε “λουκέτα”, με βάση όσα αναφέρουν παράγοντες της αγοράς. Βέβαια, με την όλη συγκυρία, με τα κόστη επενδύσεων αυξημένα, με τις τιμές της "ταρίφας" μέσα από διαγωνισμούς να μειώνονται αλλά και τις κερδοφορίες πολλών μονάδων ΑΠΕ διεθνώς να πιέζονται, πολλοί είναι εκείνοι οι όμιλοι που αναθεωρούν σχέδια.
Η “άμυνα” της πράσινης μπαταρίας
Ουσιαστικά, σε μια τέτοια συγκυρία, είναι προφανές, ότι απαιτούνται “άμυνες” από “πράσινες μπαταρίες”, είτε με διοχέτευση ρεύματος σε μονάδες αποθήκευσης, μικρές ή κλίμακας όπως π.χ. αυτές της αντλησιοταμίευσης ή σε ενεργοβόρες μονάδες όπως π.χ. μεταλλουργίες, αλουμίνιο κτλ.
Πάντως σε σταυροδρόμι βρίσκεται η παγκόσμια βιομηχανία αιολικής ενέργειας. Έκθεση της Allianz Research, που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, έδειξε ότι οι οκτώ μεγαλύτερες εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον κόσμο γνώρισαν στο πρώτο εξάμηνο του έτους συνολική απομείωση 3 δισ. δολαρίων σε στοιχεία ενεργητικού. “Ολόκληρος ο κλάδος παλεύει με αυξανόμενα κόστη κατασκευής και χρηματοδότησης, προβλήματα ποιοτικού ελέγχου και συνεχιζόμενα εμπόδια στην εφοδιαστική αλυσίδα”, αναφέρει η έκθεση. Παράλληλα, ο διευθύνων σύμβουλος της Vestas, Χένρικ Άντερσεν, δήλωσε στο CNBC ότι ο κλάδος βρίσκεται σε σημείο καμπής και πως, με την πάροδο του χρόνου, η αγορά θα αναδείξει “νικητές και ηττημένους”. Οι εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας διέρχονται περίοδο με υψηλές προκλήσεις, καθώς οι ταλαιπωρημένες αλυσίδες εφοδιασμού, τα κατασκευαστικά προβλήματα και το αυξανόμενο κόστος παραγωγής ροκανίζουν τα κέρδη. “Ορισμένα έργα στις ΗΠΑ αλλά και στο Ηνωμένο Βασίλειο κινδυνεύουν να εγκαταλειφθούν εάν οι κυβερνήσεις δεν προσφέρουν στήριξη. Καθώς αυτά τα έργα ξεκίνησαν πριν από την ενεργειακή κρίση, με εγγυημένα χαμηλά κόστη, αντιμετωπίζουν τώρα όλο και πιο ασύμφορες συνθήκες, ειδικά μετά την εκτίναξη των επιτοκίων”, επισημαίνει στην έκθεσή της η Allianz.
Οι τιμές λιανικής
Στο μεταξύ εκτιμάται ότι τα νέα τιμολόγια λιανικής Δεκεμβρίου Α θα είναι μειωμένα κατά περίπου 10% σε σχέση με το Νοέμβριο, λόγω πτώσης των τιμών της χονδρικής και των προθεσμιακών τιμών του φυσικού αερίου. Η μεσοσταθμική μηνιαία τιμή στη χονδρεμπορική αγορά είναι στα 100 ευρώ/MWh, κι αναμένεται να υπάρξει εν όψει ανακοινώσεων αποκλιμάκωση.
Στο μεταξύ με το τέλος των επιδοτήσεων να οριοθετείται για το τέλος του έτους, αναμένεται η Υπουργική Απόφαση που θα προσδιορίζει τις λεπτομέρειες εφαρμογής του «πράσινου» τιμολογίου.
