Πολύ σημαντικά αιτήματα για την περαιτέρω διείσδυση του ιδωτικού τομέα της ενέργειας στην παραγωγή, την προμήθεια, την αποθήκευση ακόμα και τη μεταφορά-διανομή ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία σήμερα είναι το μοναδικό μονοπωλιακό τμήμα του κυπριακού ενεργειακού περιβάλλοντος (ΑΗΚ – Δίκτυα), κατέθεσε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο Σύνδεσμος Αγοράς Ηλεκτρισμού.
Αντιπροσωπία του συνδέσμου είχε συνάντηση με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη στο Προεδρικό στις 25 Ιουλίου, παρουσία του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου. Μετά τη συνάντηση, ο Σύνδεσμος Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΣΑΗ), που αποτελείται κατά κύριο λόγο απο τις ιδιωτικές εταιρείες παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρισμού από ΑΠΕ, απέστειλε πολυσέλιδο υπόμνημα στον κ. Χριστοδουλίδη, μέσα από το οποίο καταθέτει εκτενώς και με λεπτομέρειες τα επί μέρους αιτήματα που θέτει. Το υπόμνημα υπογράφει ο πρόεδρος του ΣΑΗ Γιώργος Χρυσοχός.
Τι ζητούν οι ιδιώτες
Ιδιαιτέρως σημαντικό είναι το αίτημα του ΣΑΕ για επανεξέταση (ακύρωση) του λειτουργικού διαχωρισμού στην ΑΗΚ (Παραγωγή-Προμήθεια-Μεταφορά-Διανομή), με νομικό (ιδιοκτησιακό) πλέον διαχωρισμό της διεύθυνσης δικτύων από τον υπόλοιπο κορμό της ΑΗΚ. Σύμφωνα με τον σύνδεσμο, μόνο με τον νομικό διαχωρισμό των δικτύων (που σήμερα ανήκουν στον καθετοποιημένο οργανισμό της ΑΗΚ) θα μπορεί να λειτουργήσει μια υγιής και πραγματικά ελεύθερη αγορά. Σημειώνει ακόμα ότι «επιβάλλεται να αξιολογηθεί κατά πόσο ο λειτουργικός διαχωρισμός που εφαρμόστηκε (σ.σ. στην ΑΗΚ) εξασφαλίζει την ανεξαρτησία άρα και την αμεροληψία της διαδικασίας λήψης οποιωνδήποτε αποφάσεων σχετικά με τη δραστηριότητα των δικτύων».
- Επίσπευση των διαδικασιών αδειοδότησης έργων παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ. Ο σύνδεσμος προτείνει όπως τα υφιστάμενα έργα ΑΠΕ που έχουν ήδη εξασφαλίσει όλες τις απαιτούμενες άδειες να εξαιρούνται από την υποχρέωση να περάσουν από ολόκληρη τη διαδικασία αδειοδότησης για την εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Ζητούν, ειδικότερα, μια απλοποιημένη και επιταχυνόμενη αδειοδότηση αυτών των έργων, ώστε να εγκατασταθούν τάχιστα μπαταρίες και να μειωθεί η πράσινη ενέργεια που περικόπτεται από τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς (ΔΣΜΚ) λόγω υπερπαραγωγής σε κάποια χρονικά διαστήματα.
- Ο σύνδεσμος ζητά να μην ισχύσει η πρόνοια που υπάρχει στο προσχέδιο του Σχεδίου για τα υβριδικά συστήματα (παραγωγή από ΑΠΕ και αποθήκευση στον ίδιο χώρο) και η οποία υποχρεώνει τους ιδιοκτήτες να συνάψουν διμερείς συμβάσεις με την ΑΗΚ Προμήθεια, ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν από το σχέδιο χορηγιών. Η Κυβέρνηση θεωρεί ότι με την υποχρεωτική συνεργασία των ιδιοκτητών υβριδικών αποθηκευτικών συστημάτων με την ΑΗΚ Προμήθεια, στη βάση προσφορών ή κάποιας οροφής στην τιμή, διασφαλίζεται η εξασφάλιση φθηνότερου ρεύματος από την ΑΗΚ, με μείωση της μέσης τιμής για όλους τους καταναλωτές ρεύματος. Αντίθετα, ο Σύνδεσμος Αγοράς Ηλεκτρισμού τονίζει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι «επιβάλλεται (σ.σ. να δοθεί) γ δυνατότητα συμμετοχής στο σχέδιο χορηγιών και των προμηθευτών από τον ιδιωτικό τομέα».
- Ο σύνδεσμος ζητά να μην αξιοποιηθεί η παρέκκλιση που έλαβε η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη από την ΕΕ, ώστε να δοθεί η δυνατότητα ανάπτυξης, διαχείρισης και εκμετάλλευσης κεντρικών συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας από τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς, για την ευστάθεια και ασφάλεια του ηλεκτρικού συστήματος. Ο σύνδεσμος αναφέρει πως «θεωρούμε την εφαρμογή αυτής της παρέκκλισης άδικη, παράνομη, παράτυπη, ως εκ τούτου παρακαλούμε όπως εξεταστεί η ανακλησή της, με σκοπό τη δημιουργία πραγματικά υγιούς ανταγωνιστικού περιβάλλοντος».
- Ο ΣΑΗ ζητά επίσης από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη αντισταθμιστικά μέτρα για τις περικοπές στην παραγωγή ρεύματος από φωτοβολταϊκά. Ως πιθανές λύσεις προτείνει α) την κάλυψη του ελλείμματος που προκύπτει λόγω των περικοπών σε χαμηλότερη τιμή από τη μεσοσταθμική Δ-Χ (Διατίμηση Χονδρικής), πχ. σε κόστος αποφυγής, β) να δοθεί η δυνατότητα στους συμμετέχοντες να μπορούν να αναπροσαρμόζουν τις δηλώσεις τους εντός 15 ημερών από τη μηνιαία δήλωση. Αυτή η ευελιξία», αναφέρει, «θα επιτρέψει στους παραγωγούς και προμηθευτές να ανταποκρίνονται καλύτερα στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς και τις προβλέψεις περικοπών» και γ) ο ΔΣΜΚ να προσφέρει εκτιμήσεις για τις αποκοπές σε πιο βραχυπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα (να δημοσιεύει εβδομαδιαίες προβλέψεις).
- Ο ΣΑΗ ζητά να γίνουν τροποποιήσεις στους Κανόνες Μεταβατικής Ρύθμισης, ώστε τα μέλη του να επιβαρύνονται λιγότερο από τις περικοπές πράσινης ενέργειας σε κάποιες περιόδους. Ειδικότερα, ζητά χαμηλότερες χρεώσεις μη συμμόρφωσης στους συμμετέχοντες (<150 ευρώ/MWh) ή να μην τους επιβαρύνουν οι χρεώσεις συμμόρφωσης όταν η πρόβλεψη του ΔΣΜΚ αποκλίνει σημαντικά (πχ>10%) από την πραγματική.
Τι διεκδικούν για τη Δεκέλεια οι ιδιώτες παραγωγοί
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι αξιώσεις του Συνδέσμου Αγοράς Ηλεκτρισμού αναφορικά με τον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό της ΑΗΚ στη Δεκέλεια. Η ΑΗΚ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας και με αίτημα προς τη ΡΑΕΚ, προωθεί την εγκατάσταση στη Δεκέλεια δύο σχετικά μικρών και ευέλικτων μονάδων συμβατικής παραγωγής, συνολικής ισχύος 80 μεγαβάτ, αλλά και συστήματος αποθήκευσης, 160 μεγαβάτ. Η ενίσχυση της παραγωγής από τη Δεκέλεια, με παράλληλο περιορισμό της παραγωγής από τις αντι-οικονομικές και ρυπογόνες μονάδες του σταθμού, θεωρείται κρίσιμης σημασίας από τον ΔΣΜΚ για την ασφάλεια του συστήματος, καθώς από την περιοχή Βασιλικού υπάρχουν περιορισμοί ως προς την ενέργεια που μπορεί να παράγεται και να μεταφέρεται στο σύστημα.
Όμως, ο ΣΑΗ ζητά από τη ΡΑΕΚ να δώσει «την ευκαιρία και την προτεραιότητα σε ιδιώτες επενδυτές να επενδύσουν σε συμβατικές μονάδες παραγωγής ενέργειας (πχ Δεκέλεια) και σε έργα αποθήκευσης». Σε άλλο σημείο, ο σύνδεσμος επισημαίνει στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη ότι ο ιδιωτικός τομέας «είναι πρόθυμος να εξετάσει το ενδεχόμενο επένδυσης στην αναβάθμιση του σταθμού της Δεκέλειας, χωρίς περαιτέρω επιβάρυνση στον τελικό καταναλωτή». Και προσθέτει: «Ως εκ τούτου, προτείνουμε τη διεξαγωγή ανοιχτού διαγωνισμού που θα επιτρέψει την οικονομικότερη επιλογή για την κατασκευή του έργου, εξασφαλίζοντας έτσι το μέγιστο όφελος για τον Κύπριο καταναλωτή».
Ανησυχούν ότι θα κλείσει η ΑΗΚ!
Μεγάλο μέρος του υπομνήματος του Συνδέσμου Αγοράς Ηλεκτρισμού (ενταγμένος στην ΟΕΒ) προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αναλώνεται στην ηλεκτρική διασύνδεση. Μεταξύ πολλών άλλων, ο σύνδεσμος επισημαίνει ότι η διασύνδεση «είναι ένα ιδιωτικό έργο ανταγωνιστικό στην εγχώρια παραγωγή και ότι με πιθανή κρατική ενίσχυση θεσπίζεται αθέμιτος ανταγωνισμός, που είναι παράνομος με βάση τις αρχές του κράτους και της ΕΕ».
Ο ΣΑΗ αμφισβητεί τη θέση του ΑΔΜΗΕ ότι η διασύνδεση θα εξασφαλισει μείωση του κόστος ηλεκτρισμού κατά 30%. Υποστηρίζει ότι είναι ένα παραπλανητικό νούμερο, καθώς αν σήμερα στην Κύπρο είχαμε φυσικό αέριο, με βάση τη σημερινή τιμή φυσικού αερίου, το κόστος ηλεκτρισμού θα ήταν ήδη 40% φθηνότερο».
Σε άλλο σημείο επισημαίνει το εξής: «Επί της ουσίας, θα οδηγηθούμε στο κλείσιμο της ΑΗΚ, που είναι περιουσιακό στοιχείο του κράτους, στην καταστροφή ιδιωτικών επενδύσεων από πρωτίστως κυπριακά κεφάλαια, ύψους 900 εκατομμυρίων ευρώ, που έγιναν στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και συμβατικά καύσιμα, καθώς και στη χρεωκοπία της τεράστιας επένδυσης των 700 εκατ. ευρώ της ΔΕΦΑ για κατασκευή τερματικού εισαγωγής φυσικού αερίου».
Πηγή: Φιλελεύθερος
