Την προώθηση έργων κατασκευής και διαχείρισης βιολογικών καθαρισμών και δικτύων αποχέτευσης εξετάζει, για πρώτη φορά, η κυβέρνηση προκειμένου να αντιμετωπιστούν προβλήματα δεκαετιών που έχουν φέρει τη χώρα μας στην πόρτα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για παράβαση της κοινοτικής νομοθεσίας προστασίας του περιβάλλοντος.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας ετοιμάζεται να αναθέσει μελέτη για «τη διερεύνηση της δυνατότητας υλοποίησης μέσω Σύμπραξης Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) στην Κατασκευή, Λειτουργία και Συντήρηση μέρους των απαιτούμενων έργων διαχείρισης αστικών λυμάτων».
Πρόκειται για απαίτηση των κοινοτικών υπηρεσιών που βλέπουν επί χρόνια βιολογικούς καθαρισμούς να παραδίδονται από τους εργολάβους στις δημοτικές υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και στη συνέχεια να υπολειτουργούν!
Γι’ αυτό το λόγο η Ελλάδα κινδυνεύει με νέα πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθώς απουσιάζουν οι υποδομές αποχέτευσης σε οικισμούς άνω των 2.000 κατοίκων. Μέχρι το 2005, έπρεπε να είχαν συμμορφωθεί με τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία 482 οικισμοί. Όταν ανέλαβε η σημερινή κυβέρνηση, σε συμμόρφωση ήταν μόλις 170 οικισμοί, ενώ σήμερα είναι σε συμμόρφωση 240 με στόχο να ξεπεράσουν τους 350, έως το τέλος του 2023.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη στείλει αιτιολογημένη γνώμη στην Ελλάδα που αφορά 209 οικισμούς από τους οποίους, οι 37 βρίσκονται σε πλήρη συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 91/271/ΕΟΚ τόσο ως προς τη συλλογή αστικών λυμάτων, όσο και ως προς τη λειτουργία των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων που τους εξυπηρετούν.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΝ, άλλοι 137 οικισμοί έχουν πάρει έγκριση χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ ή από εθνικά προγράμματα για την υλοποίηση των έργων και στους 100 ήδη εκτελούνται έργα. Για πέντε οικισμούς εκκρεμεί έγκριση χρηματοδότησης, ενώ 20 δεν έχουν ολοκληρώσει ακόμα τις μελέτες.
Μέσω των ΣΔΙΤ εκτιμάται πως μπορούν να αντιμετωπιστούν οι χρόνιες δυσλειτουργίες των ΔΕΥΑ κάποιες από τις οποίες είναι τόσο μικρές που διαχειρίζονται μόλις 10.000 – 15.000 συνδέσεις πόσιμου νερού. Ορισμένοι προτείνουν συγχωνεύσεις, με ταυτόχρονες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο ώστε να παραμείνουν μεν δημόσιες, αλλά και διαθέτουν μεγαλύτερη ευελιξία στη λειτουργία τους. Κάποιοι άλλοι θεωρούν πως οι ΔΕΥΑ μπορούν να παραμείνουν ως επιβλέπουσες αρχές με τη διαχείριση των δικτύων αποχέτευσης και των βιολογικών καθαρισμών να περνάει σε ιδιώτες μέσω ΣΔΙΤ.
Το μεγάλο πρόγραμμα ΣΔΙΤ του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, συνολικού ύψους άνω των 4,5 δισ. ευρώ (μαζί με τις πληρωμές διαθεσιμότητας) έχει ήδη προσελκύσει ισχυρούς γαλλικούς, ισπανικούς και άλλους ξένους ομίλους. Αυτές τις ημέρες βρέθηκαν μάλιστα στην Αθήνα εκπρόσωποι των ισπανικών ομίλων FCC και Sacyr ενώ πριν από λίγες εβδομάδες είχαν επισκεφτεί τη χώρα μας γαλλικοί όμιλοι όπως η Veolia. O κλάδος της γεωργίας είναι ο κυρίαρχος καταναλωτής νερού στη χώρα. Ειδικότερα, υπολογίζεται ότι περίπου το 80 έως 85% της συνολικής κατανάλωσης νερού σε ολόκληρη την Ελλάδα αφορά τη γεωργία.
Με το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) να έχει γνωμοδοτήσει πως η ύδρευση πρέπει να παραμείνει στον πλειοψηφικό έλεγχο του Δημοσίου, η άρδευση αγροτικής γης και η διαχείριση λυμάτων μπορούν να αποτελέσουν πεδίο για συμβάσεις παραχώρησης ή ΣΔΙΤ ώστε να ολοκληρωθούν έργα που σχεδιάζονται επί δεκαετίες.
