Σε περίοδο τεράστιων αναταραχών που αλλάζουν εκ βάθρων ολόκληρο τον κλάδο της ενέργειας διεθνώς έχει μπει πλέον για τα καλά η ανθρωπότητα. Ουσιαστικά ο κλάδος βρίσκεται σε διαδικασία… επανατοποθέτησης στην αγορά και μάλιστα αυτή η διαδικασία λαμβάνει χώρα υπό καθεστώς πρωτοφανούς πίεσης.
Η κατάσταση είναι τέτοια που τα… βιβλία στον κλάδο της ενέργειας ξαναγράφονται από την αρχή, τα δόγματα και οι νόρμες του παρελθόντος παύουν να έχουν την ίδια ισχύ, «πράσινα» ομόλογα με ρήτρες αειφορίας είναι στον «αέρα».
Υπάρχει με ρυθμούς κατεπείγοντος επιστροφή στο… βρώμικο λιγνίτη σε όλες τις χώρες αλλά και στην Ελλάδα, άρα και το ενεργειακό μείγμα των εισηγμένων εταιρειών που έχουν υπογράψει ρήτρες αειφορίας και ποσοστώσεις «καθαρής» ενέργειας, νομοτελειακά μεταβάλλονται.
Λέξεις, έννοιες, δοξασίες και συνθήματα τύπου… βιώσιμη ανάπτυξη, «πράσινες» επενδύσεις, περιβαλλοντικό αποτύπωμα και κριτήρια ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Εταιρική Διακυβέρνηση), ακούγονται ολοένα και λιγότερο εσχάτως, καθώς όταν μαίνεται ένας πόλεμος που απειλεί να ακυρώσει ουσιαστικά ολόκληρες οικονομίες και επιχειρήσεις, ασφαλώς αλλάζουν οι προτεραιότητες.
Η επιστροφή του λιγνίτη
Ο λιγνίτης έχει επιστρέψει ή θα επιστρέψει για τα καλά τουλάχιστον για τα επόμενα δύο – τρία χρόνια (κανείς δεν μπορεί να προβλέψει αν θα είναι και παραπάνω), αλλάζοντας εκ νέου τις προτεραιότητες ενός ολόκληρου, γιγαντιαίου συστήματος που σαν… τσουνάμι, οδηγούσε τεράστια κεφάλαια προς τις «καθαρές» αναπτύξεις.
Η πορεία προς την καθαρή ενέργεια δεν πρόκειται να αλλάξει, όμως η στρατηγική απόφαση αλλαγής πλάνων για λόγους… επιβίωσης, είναι σαφώς πιο κυρίαρχη από τις δοξασίες, τους στόχους και τους… ακτιβισμούς που λαμβάνουν χώρα σε περιόδους ειρήνης και νηνεμίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι ολόκληροι ενεργειακοί όμιλοι – κολοσσοί, που είχαν ιδιωτικοποιηθεί παλαιότερα κρατικοποιούνται, καθώς στην εξίσωση πλέον δεν μπαίνουν κριτήρια πράσινης ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά κριτήρια περιφρούρησης της βιωσιμότητας των κοινωνιών, των επιχειρήσεων, του κοινωνικού, πολιτικού και οικονομικού modus operandi.
Κρατικοποιήσεις
Η Γαλλία, που πάντα χαράσσει τις (νέες) γραμμές και οριοθετεί τις εξελίξεις και το status quo σε πολιτικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και εσχάτως και οικονομικό επίπεδο, κρατικοποιεί τη μεγάλη επιχείρηση ηλεκτρισμού Electricite de France SA (EDF), εν μέσω πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης. Στόχος είναι να ελέγξει καλύτερα την κατάσταση και να βρει διέξοδο αντιμετώπισης της διαρκώς κλιμακούμενης ενεργειακής κρίσης που ζει η Ευρώπη.
Η ΔΕΗ επιστρέφει στο λιγνίτη με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για τις καθυστερήσεις στην επίτευξη των στόχων αειφορίας, αλλά και όλων των δυσκολιών που υπάρχουν στα λιγνιτωρυχεία που είχαν «νεκρώσει» τα τελευταία χρόνια και για να λειτουργήσουν εκ νέου και αποδοτικά, απαιτούν επενδύσεις και κυρίως προσωπικό που δεν υπάρχει ή δεν είναι εύκολο να βρεθεί.
Είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι οι δεσμεύσεις και οι στόχοι αειφορίας από πλευράς κρατών και επιχειρήσεων, θα επανεξεταστούν, υπό το πρίσμα των νέων δεδομένων που η συγκυρία φέρνει. Μέχρι πιο βαθμό θα αναθεωρηθούν οι στόχοι ESG (Environmental, Social, Governance - Περιβάλλον, Κοινωνία, Εταιρική Διακυβέρνηση) των κρατών και των επιχειρήσεων, μένει να το δούμε. Πάντως, ο τομέας του ESG, που τα τελευταία χρόνια ήταν το απόλυτο επενδυτικό… Ελντοράντο, συγκεντρώνοντας εκατοντάδες δισ. ευρώ ή δολάρια και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού και στην Ασία, δέχεται πλήγμα.
