Στην Χριστίνα Αντωνίου
Τρεις ενστάσεις για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος διατυπώνει για λογαριασμό της ΕΛΕΤΕΑΝ στο πρώτο μέρος της συνέντευξής του στο energymag ο Γενικός διευθυντής της Παναγιώτης Παπασταματίου.
Εκ μέρους της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας εκφράζει ανοιχτά τις αμφιβολίες του για την αποτελεσματικότητα του Κράτους στην εφαρμογή του συνόλου των διατάξεων. Ζητάει αποσαφήνιση των χρονοδιαγραμμάτων προκήρυξης των αδειών και τρίτον εκφράζει την ανησυχία του καθώς καθυστερεί η προδέσμευση ηλεκτρικού χώρου αποκλειστικά για τα θαλάσσια αιολικά.
Ο γενικός διευθυντής του κορυφαίου οργάνου των ΑΠΕ στην Ελλάδα, καλεί την κυβέρνηση να δώσει το ταχύτερο στην δημοσιότητα τις προεπιλεγμένες θέσεις, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες οι σχετικές συζητήσεις έχουν προχωρήσει με τα συναρμόδια υπουργεία.
Ο κ. Παπασταματίου εκφράζει τις ανησυχίες του για τα εντεινόμενα προβλήματα γραφειοκρατίας που αντιμετωπίζουν οι ΑΠΕ στην χώρα, ιδιαίτερα τα αιολικά, αναφέροντας το χαρακτηριστικό παράδειγμα των προβλημάτων στην αλλαγή του σχεδιασμού των αδειοδοτημένων έργων με νεότερες τεχνολογικά ανεμογεννήτριες.
ΕΡ.: Έχει βγει προς διαβούλευση το νέο νομοσχέδιο για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Ποια είναι η θέση της ΕΛΕΤΑΕΝ;
Απ.: Η ΕΛΕΤΑΕΝ έχει συζητήσει το σχέδιο νόμου και, έχει συμμετάσχει στη δημόσια διαβούλευση. Επιλέξαμε να σχολιάσουμε το μοντέλο, όπως το παρουσιάζει η κυβέρνηση στο σχέδιο νόμου και έχουμε ορισμένες παρατηρήσεις.
Πρώτον το πιο κρατικό μοντέλο που επέλεξε η κυβέρνηση αντικειμενικά δίνει πολλούς ρόλους, εξουσίες και εργασίες στο δημόσιο. Και επειδή η αναποτελεσματικότητα του κράτους μας είναι διαχρονική, αυτό δημιουργεί μια ανησυχία, για το εάν οι στόχοι που τίθενται θα εκτελεστούν έγκαιρα και με το βέλτιστο τρόπο.
Εμείς θα θέλαμε να μειωθούν και να συμπτυχθούν οι εργασίες που αναλαμβάνει το δημόσιο. Για παράδειγμα αντί να έχουμε διαδοχικές υπουργικές αποφάσεις και προεδρικά διατάγματα, όλα να γίνονται με ένα προεδρικό διάταγμα και με μια ενιαία στρατηγική περιβαλλοντική μελέτη.
Δεύτερον χρειάζεται αποσαφήνιση των χρονοδιαγραμμάτων. Για παράδειγμα κάποια στιγμή θα κληθούν οι ιδιώτες να αιτηθούν άδειες έρευνας και να προσκομίσουν εγγυητικές επιστολές. Το σχέδιο νόμου λέει ασαφώς κατά την άποψη μας, ότι μετά από δύο έτη θα γίνει ο διαγωνισμός για την τιμή αναφοράς. Θα πρέπει κατά την χορήγηση των πρώτων αδειών να είναι γνωστή η ακριβής ημερομηνία και οι όροι του διαγωνισμού αυτού.
Το τρίτο σημείο έχει να κάνει με την προδέσμευση του ηλεκτρικού χώρου. Ο Πρωθυπουργός έχει θέσει στόχο για 2GW το 2030. Θα πρέπει λοιπόν να προβλεφθεί, ότι αυτός ο ηλεκτρικός χώρος προδεσμεύεται για τα θαλάσσια αιολικά έγκαιρα. Αυτή τη στιγμή το σχέδιο νόμου προβλέπει ότι αυτή η προδέσμευση του χώρου θα γίνει μετά την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων. Θεωρούμε ότι είναι αρκετά αργά.
Ερ.: Γενικά πόσο κοντά είναι οι ρυθμίσεις σε όσα ζητούσατε; Έχετε καλυφθεί εν μέρει;
Απ.: Καταρχάς είναι θετικό ότι υπάρχει ένα πλαίσιο για θαλάσσια αιολικά πάρκα, το οποίο θα έπρεπε να έχει υπάρξει εδώ και καιρό. Ωστόσο είναι πιο κρατικοκεντρικό το μοντέλο από ότι θα θέλαμε. Διεθνώς υπάρχουν διάφορα μοντέλα ανάπτυξης των θαλασσίων αιολικών πάρκων σε διάφορες χώρες. Το πιο ελεύθερο στην Αγγλία, το πιο κεντρικοποιημένο στη Δανία, στην Ολλανδία και στο Βέλγιο και διάφορες ενδιάμεσες παραλλαγές. Η κυβέρνηση έχει πάει στο πιο κεντρικό από όλα τα μοντέλα και αυτό είναι καλό. Αλλά και πάλι, έχει πάει σε ένα μοντέλο που απαιτεί από το δημόσιο υψηλότερη αποτελεσματικότητα από ότι μας έχει συνηθίσει.
Ερ.: Ποιες θα πρέπει να είναι κατά τη γνώμη σας οι κινήσεις της κυβέρνησης;
Απ.: Η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει γρήγορα στη δημοσιότητα τις προεργασίες τις οποίες κατά την κατανόηση μας, έχει ήδη κάνει. Φαίνεται ότι το Υπουργείο έχει εργαστεί, έχει προεπιλέξει θέσεις και έχει ανταλλάξει πληροφορίες με τα άλλα Υπουργεία. Αυτά τα στοιχεία πρέπει να τα δημοσιοποιήσει. Έτσι θα πετύχει δύο στόχους. Πρώτον θα διασκεδάσει τις ανησυχίες που εκφράζονται, ότι το κράτος μας διαχρονικά δεν είναι το αποτελεσματικότερο και δεύτερον θα αυξήσει τη διαφάνεια σε ολόκληρη τη διαδικασία.
Τα προβλήματα
Ερ.: Ποια προβλήματα αντιμετωπίζετε στον τομέα της αιολικής ενέργειας ως κλάδος;
Απ.: Ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στα χερσαία αιολικά είναι η εξωφρενική γραφειοκρατία, κυρίως όσον αφορά στην τροποποίηση υφιστάμενων περιβαλλοντικών αδειών.
Για παράδειγμα έχουμε ένα αιολικό πάρκο, το οποίο μετά από έξι, επτά χρόνια μελετών και διαβουλεύσεων, έλαβε έγκριση περιβαλλοντικών όρων. Συμμετείχε στο διαγωνισμό, έδωσε εγγυητικές επιστολές και επελέγη.
Όμως το έργο, έλαβε περιβαλλοντική άδεια στηριγμένο σε μια παλιά τεχνολογία, με παλιές ανεμογεννήτριες, αυτές που ήταν διαθέσιμες όταν ξεκίνησε να αδειοδοτείται.
Τώρα καλούμαστε να το επανασχεδιάσουμε με νεότερες τεχνολογικά ανεμογεννήτριες, λιγότερες σε αριθμό στον ίδιο χώρο και πιο παραγωγικές, που παράγουν πιο φθηνό ηλεκτρισμό. Έτσι πρέπει να τροποποιήσουμε την περιβαλλοντική άδεια. Μέχρι και πριν από δύο χρόνια η τροποποίηση γινόταν σχετικά εύκολα. Εδώ και δύο χρόνια επί της ουσίας μας επιβάλλουν να επαναλάβουμε όλη τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης εξαρχής.
Το νέο σχέδιο νόμου προσπαθεί να βελτιώσει τις συγκεκριμένες διατάξεις. Εμείς έχουμε προτείνει βελτιωτικές διατυπώσεις, αλλά οπωσδήποτε χρειάζεται να δοθούν εντολές στις τοπικές υπηρεσίες να τις εφαρμόζουν.
Η γραφειοκρατία
Ερ.: Τι άλλαξε μέσα σε αυτά τα δύο χρόνια και διογκώθηκε τόσο η γραφειοκρατία;
Απ.: Αυτό που άλλαξε είναι ο τρόπος που ερμηνεύτηκε και εφαρμόσθηκε ο νόμος 4685/2020 για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Ο νόμος είχε κάποιες σωστές διατυπώσεις, που όμως ερμηνεύτηκαν και εφαρμόστηκαν με λανθασμένο τρόπο από τις τοπικές και περιφερειακές υπηρεσίες ανά την Ελλάδα, με αποτέλεσμα η διαδικασία που γινόταν μέχρι πρότινος σε δύο μήνες τώρα να χρειάζεται πολλαπλάσιο χρόνο ίσως και πάνω από ένα έτος.
Κάποιες πιθανώς ατυχείς διατυπώσεις στο νόμο έδωσαν πάτημα στη διοίκηση, στις τοπικές και περιφερειακές υπηρεσίες να μας επιβάλλουν αυτό το μαρτύριο και μέχρι τώρα δυστυχώς δεν έχει κατορθώσει το Υπουργείο να στείλει σαφείς ισχυρές και ξεκάθαρες οδηγίες ότι αυτό είναι λάθος.
Ερ.: Δηλαδή η διαδικασία απλοποίησης τελικά έφερε τα αντίθετα αποτελέσματα;
Απ.: Έφερε τα αντίθετα αποτελέσματα, αλλά την ευθύνη δεν φέρει ούτε το Υπουργείο ούτε ο Νόμος. Φταίει η ερμηνεία και η εφαρμογή του από τα περιφερειακά όργανα της διοίκησης. Το νέο σχέδιο νόμου περιλαμβάνει ρυθμίσεις που λύνουν το πρόβλημα αυτό. Όμως και πάλι χρειάζονται οδηγίες και κατευθύνσεις σε όλες τις περιφερειακές αρχές.
