Δυο σημαντικές προτάσεις «ελληνικού ενδιαφέροντος», η επέκταση των μηχανισμών αποζημίωσης διαθεσιμότητας ευέλικτης ισχύος - υπό προϋποθέσεις- και στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο και η παράταση του πλαφόν για την ανάκτηση των «υπερεσόδων» στις χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρισμού έως το τέλος του έτους φαίνεται να απουσιάζουν -σύμφωνα με πληροφορίες του energymag- από το συμβιβαστικό κείμενο για το σχέδιο Κανονισμού της μεταρρύθμισης της αρχιτεκτονικής της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (Electricity Market Design- EMD).
Η τελευταία συμβιβαστική πρόταση -που ενσωματώνει και τις προτάσεις του Ευρωκοινοβουλίου- θα συζητηθεί σήμερα και αύριο στο άτυπο συνέδριο των Υπουργών Ενέργειας στο Βαγιαδολίδ της Ισπανίας, το πρώτο επί ισπανικής προεδρίας της ΕΕ, στο οποίο θα πραγματοποιήσει το «ντεμπούτο» του η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, δηλαδή ο υπουργός ΠΕΝ Θεόδωρος Σκυλακάκης και η Αλεξάνδρα Σδούκου με τη νέα της ιδιότητα ως υφυπουργός Ενέργειας.
Αν και ο υπηρεσιακός υπουργός ΠΕΝ Παντελής Κάπρος είχε δώσει μεγάλη μάχη για τη συμπερίληψη και των δυο αυτών ρυθμίσεων στο προηγούμενο προσχέδιο κατά την προηγούμενη Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας τον Ιούνιο, οι πυρετώδεις παρασκηνιακές ζυμώσεις που ακολούθησαν στη συνέχεια, άλλαξαν το σκηνικό. Στις ζυμώσεις αυτές κατά πληροφορίες σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η ισχυρή Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (ITRE) του Ευρωκοινοβουλίου στην οποία κινεί τα νήματα ο Γερμανός ευρωβουλευτής του Λαϊκού Κόμματος Κρίστιαν Ελερ, αντιπροσωπεύοντας τη γραμμή του Βερολίνου που ουδέποτε είδε με καλό μάτι τις έκτακτες παρεμβάσεις στις αγορές ηλεκτρισμού της ΕΕ.
Μηχανισμοί ευελιξίας
Αναφορικά με τους μηχανισμούς ευελιξίας, στο κείμενο που βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων διατηρείται η αρχική διατύπωση που αποκλείει από τα σχήματα στήριξης (κρατική αποζημίωση) τους ευέλικτους πόρους που αφορούν σε ορυκτά καύσιμα, δηλαδή τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από φυσικού αερίου και περιορίζει την ισχύ των μηχανισμών στους μηχανισμούς απόκρισης της ζήτησης και στην αποθήκευση ενέργειας.
Την ίδια στιγμή, απαλείφθηκε από το κείμενο και η αναφορά για πλαφόν στην αποζημίωση των μη οριακών τεχνολογιών στις χονδρεμπορικές αγορές σε περιόδους κρίσεων (και ανόδου των τιμών ενέργειας), κάτι το οποίο κατά τις πληροφορίες διεκδίκησαν και οι εκπρόσωποι του κλάδου της βιομηχανίας που είχε ταχθεί κατά της ενσωμάτωσης ενός τέτοιου μηχανισμού που θεσπίστηκε ως έκτακτο και προσωρινό μέτρο στον Κανονισμό EMD που θα διέπει τη μόνιμη αρχιτεκτονική της αγοράς.
Κατά τα άλλα, το προσχέδιο προβλέπει έναν μηχανισμό για την απορρόφηση σοκ τιμών (ακόμα ένα αίτημα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας), με την Κομισιόν να προχωρά στη σχετική αξιολόγηση έως τις 30 Ιουνίου 2024. Αναφορικά με το φλέγον θέμα για το πότε υπάρχει «κρίση τιμών ηλεκτρισμού» -και άρα ανάγκη ενεργοποίησης τυχόν έκτακτων μέτρων- προβλέπεται πλέον ότι η ύπαρξη κρίσης θα πρέπει να κηρυχθεί υποχρεωτικά από την Κομισιόν και τα Κράτη-Μέλη θα δύνανται κατά τη διάρκεια της κρίσης να εφαρμόζουν προσωρινές στοχευμένες δημόσιες παρεμβάσεις για τη διαμόρφωση των τιμών ρεύματος στους τελικούς καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένων και των ενεργοβόρων βιομηχανιών.
Τα διμερή συμβόλαια
Αναφορικά με τα διμερή μακροχρόνια συμβόλαια προμήθειας (PPA) το σχέδιο Κανονισμού προβλέπει τη δημιουργία βάσης δεδομένων από τον ACER, τη δημιουργία εθελοντικής πλατφόρμας διαπραγμάτευσής τους από την Κομισιόν (υπενθυμίζεται ότι ανάλογο σχέδιο επεξεργάζεται εδώ το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας) και προβλέπεται ότι όπου ενεργοποιούνται σχήματα κρατικής εγγύησης των PPA με τη στήριξη των κρατών -μελών αυτά θα πρέπει να στοχεύουν αποκλειστικά στην ενίσχυση νέας ανανεώσιμης ηλεκτροπαραγωγής.
Σημείο τριβής εξακολουθούν να αποτελούν τα αμφίδρομα συμβόλαια επί διαφοράς (CfDs) και οι απαιτήσεις της Γαλλίας να περιλαμβάνεται στο πεδίο της κρατικής ενίσχυσης (μέσω της σύναψης τέτοιων συμβολαίων με κρατικούς φορείς) και οι πυρηνικές μονάδες. Ένα νέο στοιχείο είναι ότι το συμβιβαστικό κείμενο δέχεται την εφαρμογή «ισότιμων μέτρων που να έχουν τα ίδια αποτελέσματα με τα CfDs»- δηλαδή να κινητροδοτούν την ανάπτυξη καθαρών πηγών ενέργειας, αλλά και η πρόβλεψη ότι τα κράτη μέλη θα μπορούν να αξιοποιούν τα έσοδα από τα συμβόλαια αυτά όχι μόνο για επενδύσεις που προωθούν την ενεργειακή μετάβαση, αλλά και για ενεργοβόρες επιχειρήσεις που βρίσκονται σε κίνδυνο διαρροής άνθρακα, υπό την αίρεση ότι εμφανίζουν σημαντική μείωση των εκπομπών ρύπων τους.
Τα υπόλοιπα θέματα της ατζέντας
Οι υπουργοί ΠΕΝ των «27» θα ασχοληθούν με την ανάπτυξη των διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας και θα πιέσουν για την έγκριση του έκτου καταλόγου Ενεργειακών Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος. Το άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο θα συζητήσει επίσης τις νομοθετικές προτάσεις για την ενέργεια που περιέχονται στη δέσμη Fit for 55 σχετικά με την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, την ενεργειακή απόδοση και τη θέσπιση συνεκτικού νομοθετικού πλαισίου που θα επιτρέψει την ανάπτυξη μιας ανταγωνιστικής αγοράς για το υδρογόνο και ανανεώσιμα αέρια.
Επί τάπητος θα τεθούν επίσης οι νομοθετικές Πράξεις για τις Κρίσιμες Πρώτες Υλες (Critical Raw Material Act) και για την μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος της βιομηχανίας (Net Zero Industry Act) για τη δημιουργία κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου για τη διασφάλιση εγχώριου, βιώσιμου και αποτελεσματικού εφοδιασμού αυτών των πρώτων υλών, συμβάλλοντας στην ευρωπαϊκή βιομηχανική κυριαρχία.
Τέλος, η ισπανική προεδρία θα προωθήσει την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Υδρογόνου να επιταχύνει τη δημιουργία μιας αγοράς για αυτόν τον σημαντικό ενεργειακό φορέα, διασφαλίζοντας επενδύσεις και ευκαιρίες για παραγωγή υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές σε ευρωπαϊκή και παγκόσμια κλίμακα.
