Οριστικό τέλος στην επιχειρούμενη αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για την κατασκευή του αγωγού EastMed, με αμερικανική υποστήριξη, έβαλε ο Αμερικανός πρέσβυς Τζέφρι Πάιατ.
Μιλώντας στο πρώτο οικονομικό Φόρου του Οικονομικού Ταχυδρόμου, τόνισε ότι οι ΗΠΑ είναι δεσμευμένοι στην διασύνδεση των ενεργειακών πηγών στην Ανατολική Ευρώπη, προκειμένου να απεξαρτηθούν οι χώρες από το Ρωσικό φυσικό αέριο. Στην κατεύθυνση αυτή εντάσσεται η συμφωνία για την προμήθεια πρόσθετων ποσοτήτων αμερικανικού LNG.
Πρόσθεσε ότι θα χρειαστούν πολλές νέες διασυνδέσεις και ήδη μελετούνται αρκετές με την Αίγυπτο ή το Ισραήλ, αλλά χρειάζεται να γίνουν άμεσα. Ο κ. Πάιατ χαρακτήρισε τον EastMed ένα κοστοβόρο σχέδιο, το οποίο επιπλέον χρειάζεται πάνω από 10 χρόνια για να δημιουργηθεί. Ο ίδιος έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη επί της θητείας του των σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ρεβυθούσα και την νέα εγκατάσταση στην Αλεξανδρούπολη. Αλλά και στο αμέριστο αμερικανικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη του σχεδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης της Αιγύπτου, με την Ευρώπη, μέσω της Ελλάδας.
Η παρέμβαση
Οι νέες δηλώσεις Πάιατ, έρχονται μια εβδομάδα μετά την χαραμάδα επανεξέτασης του θέματος που είχε αφήσει ο βοηθός γραμματέας για διεθνείς υποθέσεις του αμερικανικού υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δρ. Andrew Light, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την στάση των ΗΠΑ αναφορικά με τον αγωγό φυσικού αερίου Eastmed.
Και μια ημέρα μετά τα δημοσιεύματα ότι το Ισραήλ θα εμπλακεί σε έργο εναλλακτικής μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Τουρκία εάν σ’ αυτό συμμετέχουν όλες οι χώρες της περιοχής και κυρίως δεν στρέφεται ενάντια στη στρατηγική συνεργασία του με την Ελλάδα, την Αίγυπτο και την Κύπρο. Αυτό υπογράμμισε Ισραηλινός ειδικός μιλώντας στο τουρκικό πρακτορείο Ανατολή (πηγή ΓΤΠ) ενώ τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης αναφέρονται σε σενάρια για τη μεταφορά του φυσικού αερίου της περιοχής προς την ΕΕ μέσω Τουρκίας.
Ο επικεφαλής του Ισραηλινού ινστιτούτου για την περιφερειακή εξωτερική πολιτική, Μιτβίμ (Mitvim) υποστήριξε ότι η περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο είναι πολύ σημαντική για την απεξάρτηση της Ευρώπης από το Ρωσικό φυσικό αέριο. Ο Νιμρότ Γκόρεν εξέφρασε την άποψη ότι οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου πρέπει να αποδεχτούν την πρόταση της ΕΕ και να παρακαθίσουν σε μια περιφερειακή διάσκεψη, υιοθετώντας μια θετική ατζέντα, στην οποία θα καθορίσουν τα αμοιβαία συμφέροντά τους, προκειμένου να εγκαθιδρύσουν ένα νέο μηχανισμό συνεργασίας.
«Οι ενεργειακοί πόροι στην Ανατολική Μεσόγειο μπορούν να αποτελέσουν μέρος της λύσης για την απεξάρτηση της ΕΕ από τις Ρωσικές προμήθειες σε φυσικό αέριο. Όμως, για να μπορέσει αυτή η δυνατότητα να εκπληρωθεί κατά τρόπο που θα είναι προς όφελος όλων των πλευρών, θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία στην περιοχή και να μειωθούν οι εντάσεις και οι διαφωνίες», δήλωσε ο Ισραηλινός ειδικός.
Ειρήνη φυσικού αερίου στη Μεσόγειο
Η τουρκική εφημερίδα «Τούρκιγιε» σε δημοσίευμά της αναφέρεται σε σενάρια συνεργασίας Τουρκίας, Ισραήλ, Αιγύπτου και Κύπρου στον τομέα του φυσικού αερίου. Το τουρκικό δημοσίευμα αναφέρει ότι «οι δηλώσεις του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την ενέργεια κατά την επιστροφή του στη σύνοδο του ΝΑΤΟ έχουν προκαλέσει περιέργεια. Ο Ερντογάν δήλωσε ότι το νέο όραμα με τις χώρες της περιοχής θα ανοίξει νέες πύλες για την Τουρκία και δήλωσε ότι "δεν θα το ανακοινώσω αυτή τη στιγμή. Ας ελπίσουμε ότι, με αυτές τις επαφές (με τις γειτονικές χώρες), θα προκύψουν νέες ευκαιρίες συνεργασίας στην ενέργεια"».
Για το όλο θέμα, ο Ογουζχάν Άκγενερ, επικεφαλής του Τουρκικού Κέντρου Έρευνας Στρατηγικών και Πολιτικής Ενέργειας (TESPAM), δηλώνει στην «Τούρκιγιε» ότι «όλες οι εναλλακτικές πηγές περνούν από την Τουρκία. Η Άγκυρα μπορεί να πει, "θα αποδεχτείτε τις πολιτικές μου". Οι θέσεις της Τουρκίας έχουν γίνει ισχυρότερες. Η Τουρκία μπορεί τώρα να χρησιμοποιήσει την ενεργειακή εξίσωση υπέρ της σε σχέση με τη δική της εξωτερική πολιτική και να τραβήξει περισσότερο τη Δύση προς τον εαυτό της».
Ο Τούρκος ειδικός προσθέτει ακόμη τα εξής: «Η διαδικασία επαναπροσέγγισης με το Ισραήλ μπορεί να ανοίξει άλλες πόρτες. Υπό το πρίσμα των ανακαλύψεων στη Μεσόγειο, περίπου 5 δις κυβικά μέτρα αερίου ενδέχεται να προέρχονται από το Ισραήλ αυτή τη στιγμή, 20 δις κυβικά μέτρα μπορεί να προέρχονται από τις ανακαλύψεις στο νότιο κομμάτι της Κύπρου. Η μέγιστη ετήσια παραγωγή φυσικού αερίου έχει τη δυνατότητα να φτάσει στα 25 δις κυβικά μέτρα στην αν. Μεσόγειο. Πέραν αυτών μπορεί να γίνουν νέες ανακαλύψεις στα ανοιχτά Λιβάνου ή του Ισραήλ. Εδώ ανοίγουν νέες πόρτες».
Έτσι, ανέφερε, «η Τουρκία μπορεί να μετεξελιχθεί στο κλειδί για τις νέες ανακαλύψεις. Από την άλλη, λόγω της έλλειψης αερίου, η ΕΕ ενδέχεται να παρέμβει στην Ελλάδα και στη ‘νότια Κύπρο’. Υπάρχουν πολλές δυνατότητες ‘win-win’ (όλοι κερδίζουν) σε αυτή την εξίσωση».
