Το πιο σημαντικό γεωπολιτικό project που υποστηρίζουν οι ΗΠΑ στην περιοχή μας ονομάζεται Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών (Three Seas Initiative) και έχει έντονα ενεργειακή διάσταση. Συνδέεται δε με το στρατηγικής σημασίας λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και τις ενεργειακές επενδύσεις που αναπτύσσονται στην Θράκη.
Η Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών, είναι μια κοινή προσπάθεια 12 μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την ανατολική Ευρώπη για την ανανέωση των φυσικών και ψηφιακών δεσμών μεταξύ της Βαλτικής, της Αδριατικής και της Μαύρης Θάλασσας με στόχο μεταξύ άλλων την ενεργειακή απεξάρτηση από την Ρωσία ως αντίβαρο στον αγωγό Nord Stream 2.
Μόλις την περασμένη Πέμπτη, όπως δημοσιοποίησε η Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα, ο κ. Πάιατ, συντόνισε συζήτηση για την συμμετοχή και της Ελλάδας στην πρωτοβουλία όπου παρευρέθηκαν ο υφυπουργός Εξωτερικών Κ. Φραγκογιάννης και ο πρεσβευτής της Βουλγαρίας στην Αθήνα Ποριάζοφ. Υπενθυμίζεται ότι την ίδια μέρα είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βούλγαρο πρωθυπουργό Ράντεβ, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η αναβάθμιση του ρόλου του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, με τις ενεργειακές επενδύσεις που υλοποιούνται καθιστά απαραίτητη την συμμετοχή της Ελλάδα στην πρωτοβουλία. Ειδικότερα:
- Η κατασκευή του τερματικού σταθμού για την εισροή προς τον Βαλκανικό Νότο του σχιστολιθικού φυσικού αερίου LNG, θα μπορούσε να έχει ως στόχο τις αγορές της Κεντρικής και ΝΑ Ευρώπης, των χωρών δηλαδή που συμμετέχουν στην Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών. Ως γνωστόν αυτό θα γίνεται με την μεταφορά του αερίου με δεξαμενόπλοια σε στερεά μορφή και την επαναεριοποίηση του σε ειδική πλωτή εξέδρα FSRU που κατασκευάζει ο όμιλος Κοπελούζου στα ανοιχτά του λιμανιού. Στην συνέχεια θα διοχετεύεται στον TAP ο οποίος θα διακλαδώνεται με τον υπό κατασκευή βουλγαρικό αγωγό IGB, ώστε να συνεχίζει βορειότερα. Αντίστοιχα έργα αναπτύσσονται και σε άλλες χώρες όπως για παράδειγμα, ένα λιμάνι στην Κροατία στο οποίο θα μεταφέρουν επίσης υγροποιημένο φυσικό αέριο - για παράδειγμα, από τις ΗΠΑ - και αγωγούς οι οποίοι θα μεταφέρουν αυτό το αέριο προς βορρά, σε χώρες - εταίρους. Σημειώνεται ότι η Πολωνία διαθέτει ήδη τερματικό σταθμό LNG.
- Το δεύτερο σχέδιο αφορά την μεταφορά μέσω των αγωγών άλλων απαραίτητων καυσίμων που για την ώρα τροφοδοτούνται από την Ρωσία, όπως πετρέλαιο, βενζίνη και κηροζίνη.
- Το τρίτο μέρος του σχεδίου αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο. Ένα από τα πλέον ώριμα αδειοδοτικά επενδυτικά σχέδια είναι αυτό του ομίλου της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για την κατασκευή μονάδας ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου ισχύος 665 MW στη ΒΙΠΕ Κομοτηνής. Η άλλη μονάδα που αναπτύσσεται στην περιοχή στη θερμική ηλεκτροπαραγωγή είναι αυτή της Damco Energy. Η εταιρία για τη μονάδα της ισχύος 662 MW στην Αλεξανδρούπολη, έλαβε και έγκριση των περιβαλλοντικών της όρων. Το ύψος της επένδυσης ανέρχεται στα 300 εκ. ευρώ, ενώ ο σχεδιασμός του σταθμού με καύσιμο το φυσικό αέριο συνδέεται ευθέως και με το project του FSRU Αλεξανδρούπολης, στο οποίο μετέχει ο όμιλος Κοπελούζου.
