του Αλέξανδρου Μπαρότσι
Έτοιμοι για τη μεγάλη μάχη της μπαταρίας, από την οποία θα κριθεί η υλοποίηση των υπερφιλόδοξων επενδύσεων της επόμενης δεκαετίας στις ΑΠΕ, καθώς μόνο έτσι θα διασφαλιστεί η ενσωμάτωσή τους στο σύστημα, χωρίς να απαιτηθούν κεφάλαια δισεκατομμυρίων στα δίκτυα, είναι εγχώριοι και ξένοι επιχειρηματικοί όμιλοι.
Από τη Mytilineos, τη ΔΕΗ, την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, την Intrakat, την Helleniq και τη More (Motor Oil) μέχρι τις γαλλικές Akuo και Voltalia, τη πορτογαλική EDRP και την γερμανική ABO, οι πάντες συσσωρεύουν μια τεράστια δύναμη πυρός από εγκεκριμένες άδειες αποθήκευσης.
Αθροίζουν κοντά στα 20 GW ή 313 μονάδες όταν οι υπερφιλόδοξοι στόχοι του νέου ΕΣΕΚ για το 2030 «βλέπουν» 8,5 GW, εκ των οποίων τα 5,6 από μπαταρίες και τα 2,5 από αντλησιοταμίευση.
Πόσα επομένως από τα 19,42 GW που αναγράφονται στο Μητρώο της ΡΑΕ θα γίνουν; Ούτε τα μισά προφανώς, είναι η απάντηση, ωστόσο όλοι θα δώσουν τη μάχη τους για το ποιος θα προλάβει να ενταχθεί στις επιδοτήσεις, μέρος των οποίων θα προέλθει από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Αυτός είναι και ο λόγος που εξηγεί το συνωστισμό των επενδυτών, στους οποίους μάλιστα προστίθενται συνεχώς καινούργιοι (29 οι νέες αιτήσεις, ισχύος 1,42 MW, στον κύκλο της ΡΑΕ για τον Ιανουάριο). Το «κλειδί» στο ερώτημα ποιος θα καταφέρει να εντάξει πρώτος τα έργα του στο επιδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης, χαρτοφυλάκιο ισχύος 900 MW.
Είναι το πρώτο πακέτο τέτοιων έργων που θα λάβουν ενίσχυση τόσο κατά τη φάση κατασκευή τους, όσο και ετήσια στήριξη κατά τα πρώτα δέκα χρόνια λειτουργίας τους. Ίσως να ακολουθήσουν και άλλα. Η ελληνική ωστόσο πρόταση που ενέκρινε τον περασμένο Σεπτέμβριο η ΕΕ για την πρώτη αυτή ομάδα, ισχύος 900 MW, αφορά ένα κεφάλαιο 341 εκατ ευρώ.
Τα κονδύλια θα «κλειδώνουν» μέσω διαγωνισμών, στους οποίους θα προκρίνονται οι επενδυτές που θα υποβάλλουν τις χαμηλότερες προσφορές για την ενέργεια που θα προσφέρουν. Όποιος τα καταφέρει πρώτος, δηλαδή. Όσο για τη χρηματοδότηση, αποτιμάται στα 380.000 ευρώ / MW.
Ποιοι έχουν πάρει θέση μάχης
Το πιο προχωρημένο και μεγαλύτερο έργο αποθήκευσης αυτή τη στιγμή στη χώρα, με επένδυση ύψους 650 εκατ. ευρώ, και ορίζοντα ολοκλήρωσης τα τέλη του 2025, είναι το αντλησιοταμιευτικό της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στην Αμφιλοχία, ισχύος 680 MW. Χρηματοδοτείται με 250 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, εκ των οποίων έχουν εκταμιευθεί ως προκαταβολή τα 100 εκατ. Όσο για την ετήσια παραγωγή ενέργειας, υπολογίζεται σε 816 GWh.
Δεκάδες ακόμη ελληνικές και ξένες εταιρείες ανταγωνίζονται ως προς το ποια θα κόψει πρώτη το νήμα, όπως δείχνουν οι εγγραφές στο Μητρώο της ΡΑΕ. Με βάση αυτό και τις ανακοινώσεις των ίδιων των επιχειρηματικών ομίλων, προκύπτει ότι οι 12 μεγαλύτεροι παίκτες στο χώρο είναι οι :
- Mytilineos, με 1,1 GW
- ΔΕΗ Ανανεώσιμες, με περίπου 1 GW
- ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, με 625 MW (χωρίς να υπολογίζεται το έργο αντλησιοταμίευσης της Αμφιλοχίας, το οποίο χρηματοδοτείται ξεχωριστά)
- Ρόκας, με 540 MW
- Intrakat, με 496,6 MW
- Ελλάκτωρ, με 417,37 MW
- Akuo (Γαλλία), με 386,75 MW
- More, με περίπου 300 MW
- Voltalia (Γαλλία), με 300 MW
- ΕΛΠΕ Ανανεώσιμες, με 175 MW
- EDRP (Πορτογαλία), με 150 MW
- ΑΒΟ (Γερμανία), με 100 MW
Εγχώριοι και ξένοι παίκτες πάντως δεν κρύβουν την ανησυχία τους καθώς γνωρίζουν ότι ο χρόνος δεν είναι ατελείωτος. Στα έργα που θα επιλεγούν, η ανάθεση των συμβάσεων πρέπει να γίνει έως το τέλος του 2023, όσο για την ολοκλήρωση της επένδυσης, αυτό πρέπει να συμβεί το αργότερο έως το τέλος του 2025.
Οι χρόνοι δεν φαίνονται ανέφικτοι, ωστόσο πρέπει πρώτα να επισπευστούν μια σειρά από καίρια ζητήματα, όπως η ολοκλήρωση του ρυθμιστικού πλαισίου, τα οποία καθυστερούν, πηγαίνοντας προς τα πίσω, όπως όλα δείχνουν, το πρώτο διαγωνισμό.
Το αρχικό χρονοδιάγραμμα τοποθετούσε τη πρώτη δημοπρασία για έργα αποθήκευσης μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2023, στόχος ο οποίος θα μετατεθεί για το δεύτερο, εφόσον το ΥΠΕΝ και οι αρμόδιοι φορείς δεν ανοίξουν ταχύτητα. Τυχόν όμως μετάθεση της ημερομηνίας του πρώτου διαγωνισμού, σημαίνει ότι πηγαίνει προς τα πίσω και η επίτευξη των νέων υπερφιλόδοξων στόχων διείσδυσης των ΑΠΕ.
Ένα μεγάλο μέρος των 200 και πλέον δισ. ευρώ ενεργειακών επενδύσεων που προβλέπονται στο νέο ΕΣΕΚ έως το 2030, αφορά ΑΠΕ, για τις οποίες ο εθνικός οδικός χάρτης εκτιμά ότι θα ξεπεράσουν τα 34 GW. Δεδομένου ότι τα δίκτυα ηλεκτρισμού, ούτε είναι εφικτό να γνωρίσουν μια τόσο μεγάλη και γρήγορη επέκταση, ούτε υπάρχουν τόσα πολλά δισεκατομμύρια να επενδυθούν για την αναβάθμισή τους, είναι προφανές ότι η ταχύτητα διείσδυσης των ΑΠΕ θα κριθεί από το πόσο γρήγορα θα γίνουν τα έργα αποθήκευσης.
Εκείνη δηλαδή τη τεχνολογία που θα δίνει λύση στην ευμετάβλητη παραγωγή των φωτοβολταϊκών και αιολικών, αποθηκεύοντας την ενέργεια την ώρα που δεν καταναλώνεται, προκειμένου να χρησιμοποιείται όταν δεν φυσάει ή δεν έχει ήλιο. Στη προκειμένη περίπτωση, η ενεργειακή αγορά, δείχνει για μια ακόμη φορά πιο έτοιμη από τη πολιτεία.
