του Αλέξανδρου Μπαρότσι
Μια σκιά θαμπώνει ένα από τα μεγαλύτερα έργα στο φιλόδοξο σχέδιο ανάπτυξης του ΔΕΔΔΗΕ για την επόμενη πενταετία. Η προσφυγή της ελβετικής πολυεθνικής Landis+GYR για το πιο κρίσιμο από τα project του Διαχειριστή, αυτό των «έξυπνων μετρητών», ύψους 1 δισ ευρώ, που θα αντικαταστήσουν τα 7,3 εκατ. παλιά ρολόγια της ΔΕΗ.
Η προσφυγή που έχουν καταθέσει οι Ελβετοί επειδή «κοπήκαν» το Δεκέμβριο από το διαγωνισμό για τους «έξυπνους μετρητές» είναι προδικαστική, όπως ονομάζεται. Δηλαδή, ανήκει στην κατηγορία εκείνων των διαφορών που ανακύπτουν κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης των συμβάσεων δημόσιων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, και φυσικά προηγείται της προσφυγής στα Δικαστήρια.
Καλείται να την εξετάσει η Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ), στην οποία λέγεται ότι έχει καταθέσει επιστολή και ο ΔΕΔΔΗΕ, υποστηρίζοντας ότι σωστά απέκλεισε τον ελβετικό όμιλο από την β’ και τελική φάση του διαγωνισμού, καθώς δεν είχε δηλώσει ως υπεργολάβο για τη κατασκευή των μετρητών, το εργοστάσιο στην Κόρινθο, επιλέγοντας κάποια άλλη από τις συνολικά δέκα μονάδες που διαθέτει ανά τον πλανήτη.
Η Landys+GYR, ένας από τους παγκόσμιους ηγέτες στην παραγωγή και εμπορία ηλεκτρονικών μηχανημάτων και συστημάτων διαχείρισης ενέργειας, έχει καταστήσει το εργοστάσιο της Κορίνθου ως τον διεθνή κόμβο για την περιοχή EMEA (Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική). Σε αυτό κατασκευάζει προϊόντα που «ταξιδεύουν» σε 57 χώρες σε όλο τον κόσμο. Αν και κόμβος για την ευρωπαική αγορά, οι Ελβετοί παρέλειψαν να το εντάξουν ως υπεργολάβο στο διαγωνισμό του ΔΕΔΔΗΕ.
Εως εδώ όλα καλά. Εφόσον όμως η ΑΕΠΠ δεν δικαιώσει τη Landys+GYR, τότε το πιθανότερο είναι ότι αυτή θα προσφύγει δικαστικά. Και ποιό είναι το επόμενο στάδιο μετά την ΑΕΠΠ; Το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Πικρή εμπειρία
Ο ΔΕΔΔΗΕ έχει πικρή εμπειρία από το ΣτΕ. Τελευταία φορά που η υπόθεση «έξυπνοι μετρητές» κατέληξε στο ΣτΕ ήταν το 2018, όταν προσφυγές εταιρειών που συμμετείχαν στον πιλοτικό - τότε- διαγωνισμό για 200.000 μετρητές, προσέφυγαν στο ανώτατο δικαστήριο, καταφέροντας τελικά να τον μπλοκάρουν.
Δεν ήταν η πρώτη φορά. Το 2014, ένας άλλος πιλοτικός διαγωνισμός του Διαχειριστή για την εγκατάσταση 170.000 έξυπνων μετρητών σε Ξάνθη, Λέσβο, Λήμνο, Άγιο Ευστράτιο, Λευκάδα, καθώς και σε αστικό δείγμα των περιοχών Αττικής και Θεσσαλονίκης, επίσης είχε μπλοκάρει, κατόπιν προσφυγής στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Ανεξαρτήτως της προιστορίας, που δεν είναι με το μέρος του, μια τυχόν δικαστική εμπλοκή του ΔΕΔΔΗΕ σημαίνει αναπόφευκτα καθυστέρηση για ένα έργο, το οποίο κατέχει κομβική θέση στο πλάνο της περιόδου 2022-2026, που εδώ και μερικές μέρες βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση.
Ποιοί έχουν περάσει, ποιοί κόπηκαν
Σημειωτέον ότι η διαγωνιστική διαδικασία για το εμβληματικό έργο των «έξυπνων μετρητών» βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, με τον διαγωνισμό να μπαίνει στη φάση της σύνταξης του short list των εταιρειών που θα κληθούν να καταθέσουν δεσμευτικές προσφορές, σε σχέση με τους εννέα ενδιαφερομένους που είχαν εκδηλώσει αρχικά ενδιαφέρον.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες έχουν προεπιλεγεί οι αμερικανικές Itron και Elster Rometrics, η σλοβενική Iskraemeco και η ελληνική Protasis. Εκτός της Landis+GYR, εκτός του διαγωνισμού έχουν βρεθεί η δανέζικη Netcompany Intrasoft και η ιταλική Gridspertise.
Εφόσον, όλα πάνε καλά, η ανάπτυξη των έξυπνων ρολογιών θα γίνει σταδιακά σε βάθος 10ετίας. Βάσει των αναλύσεων κόστους -οφέλους που είχαν γίνει το 2021, το κόστος για κάθε νέο smart meter κινείται στα 150 ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι μαζί με το κέντρο τηλεμέτρησης χωρητικότητας 8 εκατ. μετρητών, ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου εκτιμάται στα 830 εκατ. ευρώ.
Εφόσον τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα, τότε σε μια δεκαετία από σήμερα θα έχει «κουμπώσει» στο δίκτυο το σύνολο των νέων μετρητών, αντικαθιστώντας τα παμπάλαια ρολόγια της ΔΕΗ, με τα οποία μετριέται ακόμη και σήμερα η κατανάλωση ρεύματος, αιτία για σειρά λαθών και φυσικά για τις ρευματοκλοπές
