Στο μικροσκόπιο βάζει στην έκθεσή του ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) τις μεγάλες επενδύσεις που προωθούν επεκτάσεις υποδομών στον κλάδο φυσικού αερίου στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, σε μια συγκυρία όπου προωθείται απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα με μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου τα πλάνα για επέκταση των υποδομών ενέχουν, όπως σημειώνει ο Οργανισμός, στοιχείο αντιφατικότητας.
Έτσι, καλεί δε την κυβέρνηση να σταθμίσει τα δεδομένα για να λάβει αποφάσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη των υποδομών. Συγκεκριμένα, η έκθεση της ΙΕΑ που δόθηκε στη δημοσιότητα υπογραμμίζει ότι το φυσικό αέριο διαδραματίζει αυξανόμενο ρόλο στο ελληνικό ενεργειακό σύστημα, κυρίως λόγω της απολιγνιτοποίησης, αλλά και ως παράγοντας εξισορρόπησης του συστήματος και διατήρησης της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια. Μάλιστα σημειώνει ότι οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο το 2021 κάλυπταν το 41% της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής.
Κάνει ειδική αναφορά κάνει η έκθεση στο δίκτυο διανομής σημειώνοντας ότι η επέκταση του θα πρέπει να επανεξεταστεί, σε συνδυασμό με εναλλακτικές λύσεις όπως η κάλυψη της ζήτησης ενέργειας μέσω της ηλεκτροδότησης από ΑΠΕ και η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων.
Το υδρογόνο και το βιομεθάνιο
Σύμφωνα με την έκθεση η κυβέρνηση θα πρέπει επίσης να ξεκαθαρίσει τον ρόλο του υδρογόνου και του βιομεθανίου στο ενεργειακό σύστημα και σημειώνει ότι δεδομένης της εποχικότητας της οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα και της έλλειψης βιομηχανίας στα περισσότερα νησιά, η μεταφορά φυσικού αερίου σε αυτά δεν έχει οικονομική λογική και θα υπονόμευε τους στόχους για το κλίμα.
Σε ότι αφορά τη λειτουργία της αγοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα, η ΙΕΑ θεωρεί ότι έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα σε σχέση με το 2017 όταν είχε εκδοθεί η προηγούμενη αντίστοιχη έκθεση του Οργανισμού, ωστόσο απαιτείται βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς με τη δημιουργία πλατφόρμας συναλλαγών για συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, ώστε οι συμμετέχοντες να μπορούν να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο. Επίσης καλεί τις ελληνικές αρχές να δημιουργήσουν μια διαφανή δευτερογενή αγορά για τη δέσμευση εισαγωγικής ικανότητας.
ΑΠΕ παράγουν ρεύμα χωρίς αποθήκευση
Η έκθεση του ΙΕΑ, ναι μεν έρχεται να αποδώσει τα εύσημα στην Ελλάδα για τη γρήγορη διείσδυση των ΑΠΕ, το γεγονός ότι η χώρα θεωρείται ως η 6η καλύτερη για επενδύσεις σε ΑΠΕ (Climatescope του Βloomberg), ωστόσο αναδεικνύει επίσης και ότι δεν είναι όλα ρόδινα. Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι αν δεν αλλάξει τάχιστα η εικόνα και δεν επιταχυνθούν οι επενδύσεις στα δίκτυα, δεν πρόκειται να αντέξει η χώρα όλα αυτά τα 28 πράσινα GW (από 10 GW σήμερα), που προβλέπουν οι στόχοι μέχρι το 2030. Έτσι μόνο θα καταστεί εφικτή, σύμφωνα με τον ΙΕΑ, η εξαγωγή της περίσσειας παραγόμενης «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας, ένα από τα βασικά θέματα στα οποία εστιάζει η έκθεση του ΙΕΑ.
Εμμέσως πλην σαφώς, το ερώτημα που προκύπτει από το κείμενο είναι κατά πόσο μπορεί μια χώρα να σχεδιάζει εξαγωγές, όταν την ίδια στιγμή αδυνατεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της πλεονάζουσας εγχώριας παραγωγής πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας επειδή δεν διαθέτει συστήματα αποθήκευσης και μπαταρίες; Τι θα κάνει με την υπερβάλλουσα πράσινη ενέργεια, όταν δεν θα μπορεί να την καταναλώσει; Θα την περικόπτει;
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο δικό μας, το γεγονός όμως ότι η Ελλάδα πάσχει από δίκτυα και έχει κορεσμένο ηλεκτρικό χώρο επιτείνει το πρόβλημα ότι τα Δυτικά Βαλκάνια, όπως η Αλβανία και το Μαυροβούνιο, είναι η μεγαλύτερη «μαύρη τρύπα» στον ευρωπαϊκό ενεργειακό χάρτη. Απαιτούνται πολύς δρόμος, χρόνος και πολλά δισεκατομμύρια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ανάπτυξη νέων γραμμών, μεγάλης χωρητικότητας, ικανών να μεταφέρουν πράσινο ρεύμα από Ελλάδα, Βουλγαρία και Ρουμανία, αλλά και από την Αν. Μεσόγειο και τη Β. Αφρική, προς την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη.
