Οι υπόχρεοι κατά τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών για σκοπούς επιβολής φόρου εισοδήματος, να εκπίπτουν το ποσό της συνεισφοράς του παρόντος, ως δαπάνη, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος αναφέρει η σχετική διάταξη, που με τροπολογία που σε νομοσχέδιο στη Βουλή καθορίζει το πλαίσιο σε σχέση με τον τρόπο επιβολής της έκτακτης εισφοράς στον κλάδο ορυκτών καυσιμων. Το ενδιαφέρον είναι ότι υπάγονται και οι εξορύξεις λιγνίτη.
Αναλυτικά με τροπολογία που κατατέθηκε σε νομοσχέδιο στη Βουλή σχετικά με την Προσωρινή Συνεισφορά Αλληλεγγύης των διυλιστηρίων μαζί με το market pass, που ενσωματώνει τα προβλεπόμενα στο άρθρο 14 του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1854 του Συμβουλίου της 6ης Οκτωβρίου 2022, σχετικά με παρέμβαση έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας (L 261), όσον αφορά στην επιβολή της Προσωρινής Συνεισφοράς Αλληλεγγύης σε εταιρείες, νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, καθώς και μόνιμες εγκαταστάσεις, των οποίων τα ακαθάριστα έσοδα για το φορολογικό έτος 2022 προέρχονται, κατά εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) τουλάχιστον, από οικονομικές δραστηριότητες στους τομείς της εξόρυξης λιθάνθρακα και λιγνίτη, άντλησης αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και την παραγωγή προϊόντων οπτανθρακοποίησης και διύλισης πετρελαίου.
“Η συνεισφορά είναι ένα επείγον, έκτακτο και προσωρινό μέτρο αλληλεγγύης για την αντιμετώπιση των πλεοναζόντων κερδών που προέκυψαν για τις εταιρείες του ενεργειακού κλάδου λόγω των απρόβλεπτων καταστάσεων που έχουν δημιουργήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία μετά τη ρωσική εισβολή και η ενεργειακή κρίση, το οποίο αποσκοπεί στον μετριασμό των άμεσων οικονομικών επιπτώσεων της αύξησης των τιμών της ενέργειας στην εσωτερική αγορά” αναφέρεται σχετικά.
Όπως σημειώνεται στο άρθρο 1 “ο Κανονισμός (ΕΕ) 2022/1854 είναι υποχρεωτικός για τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και, σύμφωνα με το άρθρο 22 αυτού, τα μέτρα για την εφαρμογή του τίθενται σε ισχύ το αργότερο μέχρι την 31η.12.2022.”
Ποιους φορείς ή πληθυσμιακές ομάδες αφορά;
Όπως τονίζεται στο Άρθρο 1 αφορά:
“Εταιρείες, και συγκεκριμένα νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες με εταιρική οργάνωση, καθώς και μόνιμες εγκαταστάσεις αλλοδαπών επιχειρήσεων, φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας, των οποίων τα ακαθάριστα έσοδα για το φορολογικό έτος 2022 προέρχονται, κατά εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) τουλάχιστον, από οικονομικές δραστηριότητες στους τομείς της εξόρυξης λιθάνθρακα και λιγνίτη, άντλησης αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου, παραγωγή προϊόντων οπτανθρακοποίησης και διύλισης πετρελαίου.” Το ενδιαφέρον είναι ότι και η ΔΕΗ, λόγω της εξόρυξης λιγνίτη, καλείται να εισφέρει στον “κουμπαρά”.
Αναλυτικά η προτεινόμενη διάταξη έχει ως εξής:
“Άρθρο 1
Εφαρμοστικά μέτρα για την επιβολή της Προσωρινής Συνεισφοράς Αλληλεγγύης του άρθρου 14 του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1854
1. Θεσπίζεται έκτακτη Προσωρινή Συνεισφορά Αλληλεγγύης (Π.Σ.Α.) για το φορολογικό έτος 2022, σύμφωνα με το άρθρο 14 του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1854 του Συμβουλίου της 6ης Οκτωβρίου 2022 σχετικά με παρέμβαση έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας (L 261).
2. Υπόχρεοι για την καταβολή της συνεισφοράς της παρ. 1 είναι εταιρείες, νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, και μόνιμες εγκαταστάσεις, κατά την έννοια των άρθρων 2 και 6 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013, Α' 167), οι οποίοι είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας και των οποίων τα ακαθάριστα έσοδα για το φορολογικό έτος 2022 προέρχονται, κατά εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) τουλάχιστον, από οικονομικές δραστηριότητες στους τομείς της εξόρυξης λιθάνθρακα και λιγνίτη, της άντλησης αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου, της παραγωγής προϊόντων οπτανθρακοποίησης και διύλισης πετρελαίου, κατά την έννοια του Κανονισμού (ΕΚ) 1893/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, για τη θέσπιση της στατιστικής ταξινόμησης των οικονομικών δραστηριοτήτων NACE—αναθεώρηση 2 και για την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΟΚ) 3037/90 του Συμβουλίου και ορισμένων κανονισμών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σχετικών με ειδικούς στατιστικούς τομείς (L 393). Το πρώτο εδάφιο εφαρμόζεται εφόσον το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) των ακαθαρίστων εσόδων της εταιρείας, νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, ή της μόνιμης εγκατάστασης προέρχεται από τις εξής οικονομικές δραστηριότητες, κατά ομάδα NACE:
α) 05.1 εξόρυξη λιθάνθρακα,
β) 05.2 εξόρυξη λιγνίτη,
γ) 06.1 άντληση αργού πετρελαίου,
δ) 06.2 άντληση φυσικού αερίου,
ε) 19.1 παραγωγή προϊόντων οπτανθρακοποίησης (κωκοποίησης),
στ) 19.2 παραγωγή προϊόντων διύλισης πετρελαίου.
Ως ακαθάριστα έσοδα για την εφαρμογή της παρούσας θεωρούνται τα ακαθάριστα έσοδα, όπως αυτά δηλώνονται από τους υπόχρεους της παρούσας στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2022, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.
3. Η Προσωρινή Συνεισφορά Αλληλεγγύης έχει επείγοντα, προσωρινό και έκτακτο χαρακτήρα και επιβάλλεται επί των πλεοναζόντων κερδών κατά το φορολογικό έτος 2022 των υπόχρεων, της παρ. 2, όπως αυτά προσδιορίζονται στην παρ. 4.
4. Τα πλεονάζοντα κέρδη για την επιβολή της Προσωρινής Συνεισφοράς Αλληλεγγύης ισούνται με τη θετική διαφορά μεταξύ των φορολογητέων κερδών φορολογικού έτους 2022 του υπόχρεου και του εκατόν είκοσι τοις εκατό (120%) του ποσού αναφοράς του δεύτερου εδαφίου. Το ποσό αναφοράς ισούται με το ένα τέταρτο (1/4) του αθροίσματος των φορολογητέων κερδών ή ζημιών των φορολογικών ετών 2018 έως και 2021 και όταν αυτό είναι αρνητικό, θεωρείται μηδενικό.
Σε περίπτωση που ο υπόχρεος της παρ. 2 συστάθηκε ή διεξάγει εργασίες μετά το φορολογικό έτος 2018, το ποσό αναφοράς προσαρμόζεται αναλόγως των ετών λειτουργίας του.
Όταν μια συγχώνευση, διάσπαση, ή μερική εισφορά περιουσιακών στοιχείων έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την αύξηση ή τη μείωση της διαφοράς του πρώτου εδαφίου, η βάση επιβολής της συνεισφοράς διορθώνεται αναλόγως. Σε περίπτωση απόσχισης κλάδου, για το ποσό αναφοράς του δεύτερου εδαφίου, λαμβάνονται υπόψη τα φορολογητέα κέρδη ή οι ζημιές που αφορούν στον κλάδο αυτό.
Ως φορολογητέα κέρδη ή ζημιές για την εφαρμογή του πρώτου εδαφίου νοούνται τα φορολογητέα κέρδη ή ζημιές του υπόχρεου της παρ. 2, που λαμβάνονται υπόψη για την επιβολή του φόρου εισοδήματος.
5. Ο εφαρμοστέος συντελεστής ορίζεται σε τριάντα τρία τοις εκατό (33 %).
6. Κατ' εφαρμογή των παρ. 3 έως και 5, η Προσωρινή Συνεισφορά Αλληλεγγύης (Π.Σ.Α.) υπολογίζεται ως εξής:
Π.Σ.Α. = χ 33%.
7. Για την επιβολή της συνεισφοράς, ο υπόχρεος της παρ. 2 υποβάλλει ηλεκτρονικά δήλωση στη Φορολογική Διοίκηση έως την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του Ιουνίου 2023. Η Προσωρινή Συνεισφορά Αλληλεγγύης καταβάλλεται κατ' ανάλογη εφαρμογή του πρώτου εδαφίου της παρ. 77 του άρθρου 72 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Η προθεσμία και η άσκηση προσφυγής κατά του προσδιορισμού της συνεισφοράς δεν αναστέλλουν την εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης.
8. Για την υποβολή και τον έλεγχο της δήλωσης, τον προσδιορισμό της συνεισφοράς και την κοινοποίησή της στον υπόχρεο, την είσπραξη και την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών εφαρμόζεται ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4987/2022, Α' 206). Για την παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου για τον προσδιορισμό και την είσπραξη της εισφοράς, καθώς και της αξίωσης του υπόχρεου για επιστροφή τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, όπως και για τις κυρώσεις σε περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης ή ανακριβούς υποβολής της δήλωσης του πρώτου εδαφίου, συμπεριλαμβανομένων των τόκων εκπρόθεσμης καταβολής, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις που ισχύουν για τον φόρο εισοδήματος.
9. Τα έσοδα από την Προσωρινή Συνεισφορά Αλληλεγγύης εισπράττονται ως δημόσια έσοδα που χρησιμοποιούνται για να καλυφθούν δαπάνες στήριξης των νοικοκυριών νια τον μετριασμό των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης. Προς τούτο εγγράφονται ισόποσες πιστώσεις, στον Αναλυτικό Λογαριασμό Εξόδου 2910601001 «Πιστώσεις για δαπάνες εφαρμογής δράσεων προγραμμάτων» του ειδικού φορέα 1023-711-0000000 «Γενικές Κρατικές Δαπάνες» του Υπουργείου Οικονομικών, σύμφωνα με το άρθρο 74 του ν. 4270/2014 (Α' 143).
10. Οι υπόχρεοι της παρ. 2 δύνανται, κατά τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών για σκοπούς επιβολής φόρου εισοδήματος, να εκπίπτουν το ποσό της συνεισφοράς του παρόντος, ως δαπάνη, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.
11. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, που εκδίδεται κατόπιν εισήγησης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, δύναται να καθορίζονται ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης της παρ. 7, καθώς και κάθε διαδικαστική λεπτομέρεια για τον προσδιορισμό και την είσπραξη της συνεισφοράς και για την εφαρμογή του παρόντος.
