Σε παράθεση των απόψεων κάθε πλευράς, εξελίχθηκε, η συζήτηση που είχαν την Τετάρτη το απόγευμα ο υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας Κώστας Σκρέκας με τα μέλη του Γενικού Συμβουλίου του ΣΕΒ. Ουσιαστικά από τη μια ο κ. Σκρέκας περιέγραψε τις πολιτικές που προωθεί η κυβέρνηση για το “στήσιμο” αναχωμάτων έναντι της ενεργειακής κρίσης, δεσμευόμενος ότι στο πλαίσιο των δημοσιονομικών περιθωρίων θα εξεταστεί η μέγιστη δυνατή στήριξη του κλάδου, κι από την άλλη τα μέλη του ΣΕΒ μετέφεραν τον έντονο προβληματισμό τους για τις επιπτώσεις που έχει η εκτίναξη του κόστους ενέργειας στην παραγωγική διαδικασία και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών τους.
Με βάση πληροφορίες από στελέχη του ΣΕΒ η συζήτηση για τη “βαριά” ενεργειακή ατζέντα των ημερών κινήθηκε σε καλό κλίμα. Βέβαια ο Πρόεδρος του Συνδέσμου κ. Δημήτρης Παπαλεξόπουλος έστειλε το μήνυμα, αναφέροντας και πάλι, με βάση πληροφορίες, ότι ο κλάδος σε όλη την Ευρώπη περνά μια “υπαρξιακή” κρίση, ενώ τόνισε τον κρίσιμο ρόλο της βιομηχανίας ως πυλώνα ανάπτυξης, επενδύσεων και απασχόλησης. Εστίασε, και στο δομικό πλέον ανταγωνιστικό μειονέκτημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη (και η Ελλάδα εντός αυτής) τα επόμενα αρκετά χρόνια σε σχέση με άλλες χώρες και περιοχές, που δεν αντιμετωπίζουν και τα “βάρη” και τις δεσμεύσεις της πράσινης μετάβασης.
Μέτρα
Στο φόντο αυτό, σε γενικές γραμμές, ετέθη και πάλι η ατζέντα που έχει θέσει ο ΣΕΒ για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και τη μακροχρόνια εξασφάλιση ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, που είναι κλειδί για την επίτευξη των φιλόδοξων κλιματικών. Υπενθυμίζεται ότι πριν λίγες μέρες η Επιτροπή Επιτροπής Ενέργειας του ΣΕΒ, όπυ ανέλαβε εδώ και περίπου δύο εβδομάδες ο πρώην υπουργός Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης, έχει παρουσιάσδει εδώ και μέρες 5 συγκεκριμένες προτάσεις.
Στη συζήτηση, μάλιστα, χθες ετέθη εμφατικά από εκπροσώπους βιομηχανιών, με βάση πληροφορίες, το θέμα της καθυστέρησης στη διαμόρφωση ενός βιώσιμου πλαισίου για τις διμερείς συμβάσεις, αλλά και στα ζητήματα με την επιτάχυνση στη χορήγηση όρων και αδειών σύνδεσης, ειδικά των έργων ΑΠΕ, συμπεριλαμβανομένων και των υποδομών αυτοπαραγωγής. Ειδικά, αυτά τα δυο ζητήματα αναδείχθηκαν με υψηλό δείκτη αναγκαιότητας από εκπροσώπους βιομηχανιών μέσης τάσης, όπου βέβαια το ζήτημα του κόστους ενέργειας έχει λάβει ακραία επικίνδυνες διαστάσεις.
Σημειώνεται ότι ο ΣΕΒ δώσει στη δημοσιότητα πέντε προτάσεις για την αντιμετώπισης της κρίσης. Συγκεκριμένα:
1. Συμμετοχή στη διακοψιμότητα. Η βιομηχανία, ήδη, εφαρμόζει δράσεις ενεργειακής εξοικονόμησης και μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας συνεισφέροντας σημαντικά στην εθνική προσπάθεια ενώ προτίθεται να συμμετάσχει στο μηχανισμό βραχυπρόθεσμης διακοψιμότητας ηλεκτρικής ενέργειας. Τονίστηκε όμως η ανάγκη λειτουργίας του μηχανισμού με τρόπο που δεν πλήττει την εύρυθμη λειτουργία της.
2. Διμερείς συμβάσεις. Ο τρόπος λειτουργίας της αγοράς ενέργειας πρέπει να διευκολύνει τη σύναψη διμερών συμβάσεων και να μην ανατρέπει στην πράξη το σχεδιασμό και τις συμφωνίες μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών ενέργειας. Η ευθυγράμμιση με τους κανονισμούς της ΕΕ για την εξαίρεση των διμερών συμβάσεων από τα ανώτατα όρια εσόδων, θα δημιουργήσει αμοιβαία οφέλη για όλα τα μέρη.
Υπενθυμίζεται ότι η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) επισημαίνει την ανάγκη νομοθετικής παρέμβασης καθώς κρίνει ως βλαπτική την επιβολή πλαφόν στις τιμές ρεύματος στα διμερή συμβολαίων που γίνονται μεταξύ των βιομηχανιών και παραγωγών. Γιαυτό με επιστολή της στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, που υπογράφει ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ Αντώνης Κοντολέων τονίζει ότι η “μόνη λύση πλέον αποτελεί η σύναψη διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων με παραγωγούς ΑΠΕ” και γιαυτό ζητεί νομοθετική ρύθμιση που θα διευκολύνει την ανάπτυξη της αγοράς διμερών συμβολαίων των γνωστών PPAs.
“Όπως προκύπτει σαφώς από το υφιστάμενο ευρωπαϊκό πλαίσιο, οι διμερείς συμβάσεις, οι οποίες επιφέρουν στους παραγωγούς έσοδα που δεν υπερβαίνουν το ανώτατο όριο που έχει θεσπιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα πρέπει να εξαιρούνται από την επιβολή ανώτατου ορίου εσόδων” αναφέρει η επιστολή.
“Στην περίπτωση των διμερών συμβάσεων, τα έσοδα του παραγωγού ταυτίζονται με τη συμβατική τιμή που έχει συμφωνηθεί με τον αγοραστή, η οποία κατά κανόνα είναι σταθερή, με αποτέλεσμα να μην προκύπτουν έσοδα για τον παραγωγό, άνω του ανώτατου ορίου εσόδων αγοράς.
Επομένως, για να καταστεί εφικτή η διαπραγμάτευση και σύναψη νέων μακροχρόνιων διμερών συμβάσεων αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι απολύτως αναγκαίο να θεσπιστεί ρύθμιση για την εξαίρεση των διμερών συμβάσεων, από την επιβολή του ανώτατου ορίου εσόδων που εφαρμόζεται στο πλαίσιο του προσωρινού μηχανισμού επιστροφής μέρους εσόδων αγοράς επόμενης ημέρας” τονίζει η ΕΒΙΚΕΝ.
Μάλιστα όπως αναφέρεται σχετικά από κύκλους της βιομηχανίας καθώς οι συμβάσεις μεγάλων βιομηχανιών με ενεργοβόρο πρόσημο με παραγωγούς ενέργειας που έχουν σταθερή τιμή λήγουν, θα πρέπει να βρεθεί μια φόρμουλα που θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα της βιομηχανίας και που δε θα την αφήνει εκτεθειμένη στις τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς.
Τέτοια φόρμουλα, όπως αναφέρεται, είναι η διμερής σύμβαση το λεγόμενο PPA, “με σταθερή τιμή με παραγωγούς ΑΠΕ ή και με καθετοποιημένους που έχουν παραγωγή και μπορούν να βασιστούν στο κόστος παραγωγής τους και να δώσουν στη βιομηχανία μια καλύτερη τιμή.” Ωστόσο όπως τονίζουν η επιβολή του πλαφόν ουσιαστικά ακυρώνει τις διμερείς συμβάσεις μεταξύ παραγωγού-προμηθευτή και γιαυτό θα πρέπει να γίνει παρέμβαση ώστε τελικά η βιομηχανία να αναγκάζεται να πληρώνει περισσότερα από ότι μια ενδεχόμενη συμφωνία χωρίς τα πλαφόν.
3. Υποδομές διασύνδεσης και ταχύτερη αδειοδότηση. Η επιτάχυνση των έργων εσωτερικών διασυνδέσεων στα δίκτυα θα συμβάλει στη μείωση της εξάρτησης από καύσιμα υψηλότερων ρύπων (πχ diesel/mazut) αλλά και στη μείωση του κόστους ενέργειας με πολλαπλά οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Είναι εξαιρετικά αναγκαία παράλληλα, η επιτάχυνση στη χορήγηση όρων και αδειών σύνδεσης, ειδικά των έργων ΑΠΕ.
4. Πολυετείς διασυνοριακές συνδέσεις. Το υφιστάμενο καθεστώς με διασυνοριακές διασυνδέσεις μικρής χρονικής διάρκειας λειτουργεί αποτρεπτικά στη δημιουργία οικονομιών κλίμακας και την επιτάχυνση των επενδύσεων. Προτάθηκε η θεσμοθέτηση διαδικασιών για πολυετή δικαιώματα (άνω των 5 ετών) στις διασυνοριακές διασυνδέσεις με άλλα κράτη.
5. Ενεργειακή εξοικονόμηση παντού. Αναδείχθηκε η ευκαιρία που δημιουργείται από την εξοικονόμηση ενέργειας σε δημόσια κτίρια, εγκαταστάσεις επιχειρήσεων, νοικοκυριά και μεταφορές, συμπληρωματικά της βιομηχανίας. Συζητήθηκαν προτάσεις που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη διατήρηση χαμηλών τιμών όπως η τακτική συντήρηση συστημάτων θέρμανσης/ψύξης, η τήρηση της λελογισμένης εσωτερικής θερμοκρασίας των κτιρίων/γραφείων, η απενεργοποίηση συστημάτων ψύξης/θέρμανσης σε κενούς χώρους.
H EE
Στο μεταξύ ήδη κράτη μέλη της ΕΕ προχωρούν στην υιοθέτηση μέτρων και παρεμβάσεων στις τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού για να θωρακίσουν την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας.
Ήδη, δόθηκαν στη δημοσιότητα στη Γερμανία οι προτάσεις της ειδικής επιτροπής που έχει συσταθεί και προτείνει την επιβολή πλαφόν στα 7 λεπτά ανά KWh στην τιμή του φυσικού αερίου για τις μεγάλες βιομηχανίες από 1/1/23 ως το τέλος Απριλίου 2024. Μάλιστα προτείνεται να εφαρμοστεί στο 70% της βασικής κατανάλωσης αερίου που είχαν το 2021 οι επιχειρήσεις.
Να σημειωθεί ότι στη Γερμανία προβλέπεται, μεταξύ άλλων, και πλαφόν και στην τιμή του αερίου για τους οικιακούς καταναλωτές στα 12 λεπτά /KWh από τον Μάρτιο 2023 ως το τέλος του 2024 τουλάχιστον.
Επίσης στο πακέτο μέτρων της επιτροπής στη Γερμανία προβλέπονται μπόνους για εξοικονόμηση χρήσης αερίου. Μάλιστα επιχειρήσεις που θα κάνουν χρήση των μέτρων δεν θα μπορούν να μετεγκατασταθούν εκτός Γερμανίας και θα πρέπει να διατηρήσουν το 90% των θέσεων εργασίας. Τα μέτρα για τη βιομηχανία θα πρέπει να εφαρμοστούν από την 1/2023 και για τα περισσότερα η διάρκειά τους επεκτείνεται ως και τον Απρίλιο του 2024
Να σημειωθεί ότι η Γερμανική βιομηχανία έχει ήδη βρεθεί σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι καθώς έχει απωλέσει το μεγάλο πλεονέκτημα της ύπαρξης φθηνής ενέργειας, που απολάμβανε λόγω Ρωσίας τα τελευταία χρόνια. Υπολογίζεται ότι οι βιομηχανίες εκεί πληρώνουν για ένα μέσο ετήσιο συμβόλαιο προμήθειας αερίου περίπου 2-1/2 φορές περισσότερο, σε σχέση με πέρυσι, προ της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η Δανία
Επίσης πρόσφατα η Κομισιόν ενέκρινε το πακέτο ενίσχυσης της Δανίας, ύψους 3,4 δισ. ευρώ για τη στήριξη των επιχειρήσεων έντασης ενέργειας.
Μεταξύ άλλων, προβλέπεται η χορήγηση επιδοτούμενων δανείων για τις επιχειρήσεις, επιτρέποντας στο κράτος να ενισχύσει τη ρευστότητα των επιχειρήσεων , που έχει πληγεί από τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία. Το επιδοτούμενο σχήμα δανείων, το οποίο θα το διαχειρίζεται ειδική Αρχή, προβλέπει κατά βάση δύο τύπους ενισχύσεων: 1) Την αναβολή της πληρωμής των λογαριασμών ηλεκτρισμού, αερίου και τηλεθέρμανσης για όλες τις επιχειρήσεις και 2) την ενίσχυση, μέσω ποσού 29 εκατ. ευρώ των προμηθευτών ενέργειας που καλύπτουν τα διοικητικά κόστη, τα οποία συνδέονται με την αναβολή πληρωμών των ενεργειακών λογαριασμών
