«Οι περισσότερες εξορυκτικές βιομηχανίες βρίσκονται μέσα σε δάση, ή κοντά σε δάση, ή σε περιοχές που συγγενεύουν με περιοχές NATURA. Δηλαδή σε περιοχές που απαγορεύεται δια νόμου να μπουν φωτοβολταϊκά πάνελ, έστω για ιδιωτική ενεργειακή χρήση. Άρα, οι εταιρείες εξόρυξης, επιβαρύνονται το ενεργειακό κόστος, χωρίς όμως από την άλλη πλευρά να υπάρχει μέριμνα κάποιας υποστήριξης από το κράτος. Πρόκειται για στρέβλωση. Άλλωστε μιλάμε για έναν κλάδο με πολύ μεγάλη συμμετοχή στην ελληνική οικονομία, με τεράστιες εξαγωγές και μεγάλο συνάλλαγμα».
Αυτά επισήμανε χθες στο Energymag.gr επιχειρηματίας του κλάδου της εξόρυξης με μεγάλη εταιρεία στην Καβάλα, κατά τη διάρκεια της συνάντησης των μελών του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) με δημοσιογράφους στην Αθήνα.
Πρόκειται για επισημάνσεις που μαρτυρούν τις ιδιαιτερότητες από τις οποίες διέπεται το καθεστώς των εταιρειών εξορυκτικής βιομηχανίας, οι οποίες όπως σημειώνουν τα στελέχη του κλάδου δεν πήραν βοήθεια από το κράτος για την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους.
Όπως σημείωσε χθες ο πρόεδρος του ΣΜΕ κ. Αθανάσιος Κεφάλας, το 2022 το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 160% και μετά τις επιδοτήσεις, ενώ το κόστος των υγρών καυσίμων κατά περίπου 40%. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί το κόστος παραγωγής κατά 25-50%. Η οικονομική επιβάρυνση για την εξόρυξη και καθετοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών αποτιμάται σε αρκετές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Ο κ. Κεφάλας αναφέρθηκε και στο σοβαρό έλλειμμα αναγνώρισης της σημασίας του κλάδου για την ελληνική οικονομία από την Πολιτεία, ενώ έκανε διάφορες προτάσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, με πρώτο την άρση ρυθμιστικών και τεχνικών εμπορίων για τον ενεργειακό συμψηφισμό του ηλεκτρικού ρεύματος. Επίσης ζήτησε να υπάρξει μέριμνα για σταθερή πολιτική στην τιμή του ρεύματος για την εξόρυξη και τη βιομηχανία, με κάλυψη των διακυμάνσεων από την πολιτεία, να θεσπιστεί η επιστροφή κατά 50% του Ειδικού Φόρου Καυσίμων και να επανεξεταστούν αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο πρόεδρος του ΣΜΕ αναφέρθηκε, εξάλλου, και στα χρονίζοντα ανοικτά ζητήματα που ταλαιπωρούν τον κλάδο. Μία σειρά από θέματα καθυστερούν να αντιμετωπιστούν, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ανταγωνιστικών μειονεκτημάτων και αποθάρρυνση για νέες επενδύσεις στον εξορυκτικό κλάδο».
Ενδεικτικά, ανέφερε:
* Τις καθυστερήσεις, κυρίως, στην περιβαλλοντική αδειοδότηση. Δώδεκα χρόνια μετά τη θέσπιση τους, οι Πιστοποιημένοι Αξιολογητές ακόμα δεν έχουν δραστηριοποιηθεί.
* Το Ειδικό Χωροταξικό των Ορυκτών Πρώτων Υλών ήδη κλείνει κοντά μία δεκαετία συζητήσεων και μελετών και το πρόβλημα της προστασίας του μέλλοντος των ορυκτών από ανταγωνιστικές χρήσεις οξύνεται.
* Σε αντίθεση με τις πρακτικές και τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξόρυξη σε περιοχές NATURA, η χώρα μας την έχει εξαιρέσει από τις δύο ζώνες προστασίας και πολλοί μελετητές Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών την εξαιρούν αναιτιολόγητα και από τις υπόλοιπες δύο.
* Χάνεται σταδιακά έμπειρο προσωπικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η διόγκωση της έλλειψης χειριστών, των οποίων οι άδειες στηρίζονται ακόμα, κυρίως, στην εμπειρία και όχι στην εκπαίδευση και πιστοποίηση των ικανοτήτων και δεξιοτήτων τους.
O κ. Κεφαλάς τόνισε πως «οι επιδόσεις μας στο τρίγωνο της βιώσιμης ανάπτυξης είναι σημαντικές και πρωτοπορούμε με σύγχρονο Κώδικα Αρχών Βιώσιμης Ανάπτυξης και σχεδόν 20 χρόνια συστηματικού δημόσιου απολογισμού. Αυτό μας καθιστά επιλέξιμη δραστηριότητα για την απόκτηση και διατήρηση της κοινωνικής άδειας λειτουργίας, απαιτείται, όμως, ακόμα μεγαλύτερη υποστήριξη από τη Δημόσια Διοίκηση για να εμπεδωθεί η αντίληψη αυτή στις τοπικές κοινωνίες».
Η ανάγκη για εξορυκτική αυτονομία στην Ευρώπη
O πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων αναφέρθηκε επίσης στο μεγάλο θέμα της ανάγκης για επάρκεια πρώτων υλών για την Ευρώπη, κάτι που έφερε στην επιφάνεια η κρίση της πανδημίας αλλά και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Ο ίδιος τάχθηκε υπέρ της ενδυνάμωσης της εξόρυξης στην Ευρώπη, για να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι για ελλείψεις στις μακριές εφοδιαστικές αλυσίδες, ενώ υπέδειξε την ανάγκη να επιταχυνθεί η άρση των περιορισμών που εντοπίζονται στο Ρυθμιστικό Πλαίσιο της Ε.Ε. και να μην εξαιρεθούν οι επενδύσεις στην εξόρυξη από το EU Taxonomy, με τη μεταλλευτική βιομηχανία να γίνεται αντικείμενο περαιτέρω επιβαρύνσεων που αντιγράφουν άλλου χαρακτήρα βαριές βιομηχανίες.
«Η σύγχρονη, υπεύθυνη και βιώσιμη εξόρυξη είναι ο οδηγός των μελών μας», υπογράμμισε ο κ. Κεφάλας. «Οι επιδόσεις μας στο τρίγωνο της βιώσιμης ανάπτυξης είναι σημαντικές και πρωτοπορούμε με σύγχρονο Κώδικα Αρχών Βιώσιμης Ανάπτυξης και σχεδόν 20 χρόνια συστηματικού δημόσιου απολογισμού. Αυτό μας καθιστά επιλέξιμη δραστηριότητα για την απόκτηση και διατήρηση της κοινωνικής άδειας λειτουργίας, απαιτείται, όμως, ακόμα μεγαλύτερη υποστήριξη από τη Δημόσια Διοίκηση για να εμπεδωθεί η αντίληψη αυτή στις τοπικές κοινωνίες».
Σε ό,τι αφορά το 2023 ο πρόεδρος του ΣΜΕ ανέφερε ότι δεν μπορούν να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις, λόγω του ρευστού επιχειρηματικού και γεωπολιτικού περιβάλλοντος. «Ξεκίνησε, όμως, καλά και παραμένουμε αισιόδοξοι ότι τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του κλάδου, η αποδεδειγμένη ανθεκτικότητα των μελών μας και η σύντομη άρση των εμποδίων στην ανάπτυξη μας θα φέρουν καρπούς, προς όφελος όλων των μελών μας», κατέληξε.
Σημειώνεται ότι ο κλάδος της εξορυκτικής βιομηχανίας στην Ελλάδα είναι από τους πλέον εξαγωγικούς της χώρας, φέρνει 85 χιλ. άμεσες θέσεις εργασίας, ενώ σε όλη την αλυσίδα δραστηριότητας επηρεάζει έμμεσα 200 χιλ. θέσεις εργασίας. Στον ΣΜΕ είναι μέλη 30 εταιρείες, οι μεγαλύτερες της χώρας, που έχουν το 85% της συνολικής παραγωγής.
