Η Κοινή Αγροτική Πολιτική αξιολογείται με βάση ένα συγκεκριμένο πλαίσιο στο οποίο φαίνεται η πρόοδος των κρατών μελών. Το Common Monitoring and Εvaluation Framework είναι ένα σύνολο δεικτών που αξιολογούν διάφορες πτυχές της ΚΑΠ. Το εν λόγω άρθρο θα βασιστεί στα στοιχεία που έχουν δημοσιοποιηθεί στο site της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ΚΑΠ 2014-2020, δηλαδή την στρατηγική της προηγούμενης περιόδου- για το τρέχον σχέδιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτική δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία. Από τα στοιχεία, λοιπόν, της προηγούμενης περιόδου, μπορούμε να δούμε την Ελλάδα με νούμερα στην Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ. Θα επικεντρωθούμε στους εξής δείκτες: 1) Ενίσχυση του γεωργικού εισοδήματος και 2) Εργασία & Ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές.
Ενίσχυση του γεωργικού εισοδήματος
Η «Ενίσχυση του γεωργικού εισοδήματος» στην ΕΕ αφορά περίπου 6 εκ. δικαιούχους σε όλα τα κράτη-μέλη, ενώ στην Ελλάδα οι δικαιούχοι αγρότες είναι μόλις 612.380, σχεδόν δηλαδή το 10%. Η ενίσχυση του γεωργικού εισοδήματος περιλαμβάνει αρκετές υποκατηγορίες, όμως εμείς αξίζει να επικεντρωθούμε στα εξής: το ποσοστό της άμεσης στήριξης του εισοδήματος του αγροτικού τομέα και τη μέση εισοδηματική στήριξη από την ΚΑΠ που λαμβάνει ανά εκτάριο η χώρα μας.
Το ποσοστό της άμεσης στήριξη του αγροτικού τομέα ανέρχεται στο 27% του αγροτικού εισοδήματος για την Ελλάδα, λίγο πιο πάνω δηλαδή από τον μέσο όρο της άμεσης στήριξης σε επίπεδο ΕΕ (23.3%). Το ποσοστό αυτό μπορεί να θεωρηθεί αρκετά υψηλό αν λάβουμε υπόψιν ότι χώρες με μεγαλύτερο πληθυσμό και πιο διευρυμένο γεωργικό τομέα από την Ελλάδα, όπως Γαλλία, το ποσοστό της άμεσης στήριξης του αγροτικού εισοδήματος είναι σχεδόν παρόμοιο (26%). Ωστόσο, εξαιτίας των τρεχουσών εξελίξεων, με τα ενεργειακά και κόστη και τα κόστη προμηθειών να αυξάνονται όλο και περισσότερο, αυτά τα ποσοστά θα πρέπει να αλλάξουν προς τα πάνω στην αξιολόγηση της ΚΑΠ της επόμενης περιόδου.
φοτο1 Ευρωπαϊκή Επιτροπή>
Αναφορικά με τη μέση οικονομική στήριξη από το σχέδιο της ΚΑΠ 2014-2020 ανά εκτάριο και ανά χώρα, με στόχο την ενίσχυση των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς, αξίζει να ρίξουμε μια ματιά στον παρακάτω χάρτη. Η Ελλάδα λοιπόν, σε αυτόν τον χάρτη, φαίνεται να λαμβάνει το μεγαλύτερο ποσό χρηματικής ενίσχυσης ανά γεωργική εκμετάλλευση από την ΚΑΠ σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η χρηματική ενίσχυση ανέρχεται στα 546 ευρώ ανά εκτάριο γεωργικής εκμετάλλευσης, ποσό αρκετά υψηλό σε σχέση με τα άλλα κράτη-μέλη, καθώς φαίνεται το μεγαλύτερο μέρος του χάρτη να είναι σε χρώμα κίτρινο, με την εισοδηματική ενίσχυση δηλαδή να ανέρχεται στα 200-300 ευρώ.
φοτο2
Εργασία & Ανάπτυξη στην Ύπαιθρο
Ο επόμενος δείκτης που θα εξετάσουμε είναι η «Εργασία & Ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές». Πιο συγκεκριμένα, θα αναφερθούμε στις ακόλουθες υποκατηγορίες: το εισόδημα των αγροτών σε σχέση με το εισόδημα της συνολικής οικονομίας της ΕΕ και της Ελλάδας αντίστοιχα καθώς και τα ποσοστά που καταλαμβάνει ο αγροδιατροφικός τομέας στη συνολική απασχόληση.
Η Ελλάδα το 2016 κατείχε 684.960 συνολικά γεωργικές εκμεταλλεύσεις (από τις 10.282.000 εκμεταλλεύσεις σε επίπεδο ΕΕ), με ακαθάριστη προστιθέμενη αξία στον πρωτογενή τομέα 6.995.000 ευρώ. Παράλληλα, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δίνουν μια εικόνα του αγροτικού τομέα στην προπανδημική εποχή, το ποσοστό απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα στις αγροτικές περιοχές το 2018, ανερχόταν στο 23.7%, ενώ το μέσο αντίστοιχο ποσοστό στο σύνολο της ΕΕ είναι μόλις 12.2%.
Όσον αφορά το εισόδημα των αγροτών στη συνολική οικονομία, αυτό διαμορφώνεται ως εξής με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα: Το 2021, το αγροτικό εισόδημα κατά οικογένεια ανερχόταν στα 17.684 ευρώ και αντιπροσώπευε περίπου το 75% του μέσου εισοδήματος (114%) της ελληνικής οικονομίας στο σύνολο. Αν υπολογίσουμε τις συγκυρίες και ότι ο συγκεκριμένος δείκτης συνυπολογίζει τα έτη της πανδημίας, το αγροτικό εισόδημα μπορούμε να πούμε ότι έχει ανοδική και σταθερή πορεία. H πορεία του αγροτικού εισοδήματος ανά έτος φαίνεται πιο αναλυτικά στο παρακάτω γράφημα και υποδεικνύεται με τις μπλε μπάρες.
φοτο3 Eυρωπαϊκή Επιτροπή>
Μειωμένη απασχόληση
Αξιοπερίεργο είναι, από την άλλη, ότι ο αγροτικός τομέας τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει ένα μικρό ποσοστό της συνολικής απασχόλησης. Κατά τα στοιχεία που δημοσιοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο αγροδιατροφικός τομέας στην Ελλάδα αντιστοιχεί μόλις στο 13% της συνολικής ελληνικής απασχόλησης (με το 10% να απασχολείται μόνο στη γεωργία), το 2020. Το ίδιο ποσοστό σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με αντίστοιχο πίνακα, είναι σχεδόν το μισό (6% της συνολικής απασχόλησης).
φοτο4 Ευρωπαϊκή Επιτροπή>
Τα ποσοστά αυτά υποδηλώνουν αναμφισβήτητα τον περιορισμό ευκαιριών για τους νέους στον αγροδιατροφικό τομέα αλλά και την απουσία ουσιαστικής στήριξης και ενίσχυσης του τομέα αυτού. Ειδικά στην Ελλάδα, το μικρό ποσοστό απασχόλησης στον αγροδιατροφικό τομέα είναι ενδεικτικό πολλών ελλείψεων από κρατικής πλευράς. Μερικές από αυτές είναι η έλλειψη κατάλληλων πολιτικών ώστε ο αγροδιατροφικός τομέας να γίνει πιο ελκυστικός σε νέους και ενήλικες, η έλλειψης παροχής εργαλείων εκσυγχρονισμού και προσαρμοστικότητας της παραγωγής στη νέα τεχνολογική εποχή, αλλά και η έλλειψη εκπαίδευσης και κατάρτισης σε νέες πράσινες πρακτικές.
Τα στοιχεία της ΚΑΠ που έχουν δημοσιοποιηθεί σημειώνεται ότι αναφέρονται στο προηγούμενο σχέδιο ΚΑΠ, και άρα μένει να δούμε αν τα παραπάνω ποσοστά θα έχουν αλλάξει στην επόμενη αξιολόγηση.
Αναλυτικότερα οι δείκτες αξιολόγησης της ΚΑΠ εδώ.
Πηγή: euractiv.gr
