«Οι ωριμότερες από τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί, λίγο πριν από την αφετηρία του ΕΣΠΑ, υπερβαίνουν σε ύψος επένδυσης τα 3,5 δις ευρώ, ποσό ενδεικτικό του μεγέθους του «οικοσυστήματος» επενδύσεων που αναμένουμε να αναπτυχθεί τα επόμενα χρόνια στις περιοχές σε μετάβαση», δηλώνει στο περιοδικό «Αgricola» της Καθημερινής και στον δημοσιογράφο Γ. Μακρή, ο Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ), κ. Κωστής Μουσουρούλης και προσθέτει:
«Πέντε άξονες -«καθαρή» ενέργεια, βιομηχανία, «έξυπνη» αγροτική παραγωγή, βιώσιμος τουρισμός, τεχνολογία και εκπαίδευση- με επενδυτικούς μαγνήτες ατράνταχτα πλεονεκτήματα -ανθρώπινο δυναμικό, γεωγραφική θέση, εδάφη, ενεργειακά δίκτυα- ισχυρούς πόρους και κίνητρα, έθεσαν τις περιοχές αυτές στο στόχαστρο των επενδυτών» (σ.σ. τα 3,5 δις αφορούν επενδύσεις και στους πέντε άξονες).
Ο κ. Κ. Μουσουρούλης υπογραμμίζει «τη συμβολή της οικονομικής διαφοροποίησης των περιοχών στην ενίσχυση της αναπτυξιακής προοπτικής του αγροτικού τομέα και του τομέα των τροφίμων, αφού είναι γνωστό ότι στην προοπτική αυτή επιδρούν καθοριστικά και οι μη αγροτικές πολιτικές, όπως π.χ. η ενεργειακή, η περιβαλλοντική, η βιομηχανική κλπ», και εξηγεί για τους επιμέρους τομείς της αγροδιατροφής στους οποίους στρέφονται οι επενδυτές:
«Στα επενδυτικά σχέδια που, μέχρι στιγμής, έχουν κατατεθεί στην Τεχνική Επιτροπή περιλαμβάνονται εκσυγχρονισμοί μονάδων παραγωγής και μεταποίησης αγροτικών προϊόντων, δραστηριότητες επέκτασης σε νέους κλάδους τροφίμων, υδροπονικές μονάδες κ.λπ. Οι μονάδες αυτές, ενσωματώνοντας προηγμένες τεχνολογίες, απευθύνονται στην παγκόσμια αγορά αγροτικών αγαθών και κυρίως στις κινητήριες δυνάμεις της παγκόσμιας ανάπτυξης, οι οποίες αποδίδουν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία στην αγροτική περιβαλλοντική ανάπτυξη. Η ουσία είναι ότι ο πρωτογενής τομέας μπορεί να αποτελέσει έναν ισχυρό παραγωγικό κλάδο για τις τοπικές οικονομίες, με τις «έξυπνες» διαδικασίες παραγωγής, μεταποίησης και διάθεσης αγροτικών προϊόντων και προϊόντων ζωικής παραγωγής να ανοίγουν δρόμους για μια δυναμική επέκταση».
Έως 60% για τις μεγάλες και 80% για τις μικρές οι κρατικές ενισχύσεις
Όσον αφορά στα κίνητρα που θα δοθούν στα επενδυτικά σχέδια που θα επιλεγούν, ο κ. Κ. Μουσουρούλης εξηγεί:
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το νέο πλαίσιο για τις περιφερειακές ενισχύσεις που θα ισχύσει από την αρχή του 2022 μέχρι το τέλος του 2027. Το νέο αυτό πλαίσιο περιλαμβάνει ειδική διάταξη που επιτρέπει την παροχή πρόσθετων ποσοστών κρατικών ενισχύσεων για τις περιοχές σε μετάβαση, σημαντικά αυξημένων σε σχέση με τα ισχύοντα σήμερα. Οι αυξήσεις αυτές για τις ελληνικές περιοχές - συμπεριλαμβανομένων και των μη διασυνδεδεμένων νησιών - κυμαίνονται από 15-25% έναντι των ποσοστών που ισχύουν σήμερα. Τα νέα ποσοστά φτάνουν στο 40-60% για τις μεγάλες επιχειρήσεις, 50-70% για τις μεσαίες και 60-80% για τις μικρές. Πρόκειται για ένα αποτέλεσμα που προέκυψε μετά από πολύμηνες τεκμηριωμένες παρεμβάσεις μας στις σχετικές διεργασίες στην Ε.Ε.
Εκτός από τα κίνητρα αυτά που θα νομοθετηθούν, προετοιμάζεται ρύθμιση ειδικά για τις περιοχές σε μετάβαση, με την οποία θα μειώνεται το όριο επενδυτικού σχεδίου βάσει του οποίου χαρακτηρίζεται μια επένδυση ως στρατηγική. Τα κίνητρα αυτά μας φέρνουν όλο και πιο κοντά στον μείζονα στόχο της αναγέννησης των τοπικών οικονομιών, χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς, μέσα από βιώσιμες επενδύσεις από τις οποίες αναμένουμε να απορροφηθεί αμέσως ένα μεγάλο ποσοστό του εργατικού δυναμικού.
Είμαστε, πάντως, βέβαιοι ότι χάρη στο σύνολο των επενδύσεων που θα πραγματοποιηθούν κατά την περίοδο 2021-2027, η ισορροπία στο ισοζύγιο της απασχόλησης θα αποκατασταθεί πλήρως. Την αισιοδοξία μας αυτή συμμερίζεται και η Entreprise Greece, στην οποία ήδη λειτουργεί Επιχειρησιακή Μονάδα ΔΑΜ για την οργανωμένη υποδοχή, την ενημέρωση και την υποστήριξη των επενδυτών. Η απόφαση για την ενεργοποίηση του συγκεκριμένου οργανισμού λήφθηκε έχοντας υπόψη τον πολυσύνθετο χαρακτήρα της διαδικασίας λήψης επενδυτικών αποφάσεων αλλά και την αναγκαιότητα στρατηγικής προσέλκυσης επενδύσεων στις συγκεκριμένες περιοχές.
Εντός 24 μηνών οι επενδύσεις στα πεδία εξόρυξης λιγνίτη
«Όπως είναι λογικό, κάθε επένδυση έχει διαφορετικό χρονοδιάγραμμα, με βάση τα χαρακτηριστικά της και την περιοχή εγκατάστασής της», υπογραμμίζει ο κ. Κ. Μουσουρούλης και προσθέτει:. «Για τις επενδύσεις εκείνες που πρόκειται να εγκατασταθούν στα πεδία εξόρυξης λιγνίτη, ο σχεδιασμός μας προβλέπει, μεταξύ άλλων, την ίδρυση Οχήματος Ειδικού Σκοπού για την αξιοποίηση των εκτάσεων σύμφωνα με τις γενικές χρήσεις γης που προβλέπει το ΣΔΑΜ, την αποκατάσταση των εδαφών, την εκπόνηση ειδικών πολεοδομικών σχεδίων που θα καθορίζουν τους όρους δόμησης και, γενικά, την προετοιμασία τους προκειμένου να τις υποδεχθούν σε χρονικό ορίζοντα 24 μηνών».
Η χρηματοδότηση
Επισημαίνεται ότι το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, ύψους 1,6 δισ. ευρώ, χρηματοδοτείται από το νέο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης της Ε.Ε. Επιπλέον, κεφάλαια ύψους έως 3 δισ. ευρώ θα επενδυθούν μέσω εγγυήσεων και δανείων, ενώ το Ταμείο Ανάκαμψης θα επιχορηγήσει την αποκατάσταση εδαφών.
Έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για τον αγροδιατροφικό τομέα με αιχμή την βιομηχανία τροφίμων και τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες εκδηλώνουν πολλές επιχειρήσεις στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας αλλά και της Αρκαδίας, σπεύδοντας να λάβουν θέση στην αφετηρία της νέας μετα-λιγνιτικής εποχής.
Περιφέρεια Δυτ. Μακεδονίας: 700 εκατ. ετησίως και 2.000 νέοι αγρότες
«Εάν υπολογισθεί ότι το κόστος της απολιγνιτοποίησης υπολογίζεται σε 1,5 δις ευρώ στο τοπικό ΑΕΠ και σε απώλεια 20.000 θέσεων εργασίας, τότε ο αγροδιατροφικός τομές καλείται να καλύψει το 10% των θέσεων εργασίας και μεγάλο μέρος του εισοδήματος», δηλώνει στο «Α», ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας, κ. Γιώργος Κασαπίδης τονίζοντας ότι ο αγροδιατροφικός τομέας είναι ένας από τους 5 βασικούς πυλώνες του νέου αναπτυξιακού μοντέλου που προωθεί η Περιφέρεια για τη μεταλιγνιτική εποχή.
Συγκεκριμένα, η Περιφέρεια θέτει στο αναπτυξιακό της σχέδιο δύο συγκεκριμένους στόχους για την επόμενη 10ετία:
-Η Δυτική Μακεδονία να παράγει αγροτικά προϊόντα και τρόφιμα αξίας 600-700 εκατ. ευρώ, δηλαδή αξίας ίσης με το 10% των ομοειδών προϊόντων που εισάγει σήμερα η Ελλάδα,
-και είτε να αυξήσει είτε την παραγωγική δυναμικότητα των υφιστάμενων σήμερα 4.000 αγροτικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων κατά 50% είτε να αυξήσει τον αριθμό τους κατά 50%, δηλαδή 2.000 νέοι αγρότες και κτηνοτρόφοι να προστεθούν στο παραγωγικό δυναμικό της.
Προτεραιότητα, όπως επισημαίνει ο κ. Γ. Κασαπίδης θα δοθεί στην κτηνοτροφία και ειδικότερα την αιγοπροβατοτροφία σε συνδυασμό με την καλλιέργεια ζωοτροφών, την αμπελουργία, τις δενδρώδεις καλλιέργειες, τα κηπευτικά, τη μελισσοκομία και τα αρωματικά –φαρμακευτικά φυτά, τομέας που, σημειώνει, «έχει αναπτυχθεί όχι στο βαθμό και με τον ρυθμό που θα θέλαμε».
