Για πολλά χρόνια η ύπαρξη της Eilat Ashkelon Pipeline Co, της προκατόχου της Europe Asia Pipeline Company (EAPC), στελέχη της οποίας επισκέφθηκαν χθες το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος, ήταν ένα από τα καλύτερα φυλασσόμενα μυστικά του κράτους του Ισραήλ.
Πρόκειται για εταιρεία που συνέστησαν το 1968, υπό άκρα μυστικότητα το κράτος του Ισραήλ και το Ιράν επί καθεστώτος Σάχη προκειμένου να μεταφέρεται το ιρανικό πετρέλαιο απ’ ευθείας από την Ερυθρά Θάλασσα στη Μεσόγειο μέσω αγωγών, μια διαδρομή πιο συμφέρουσα οικονομικά και πιο ασφαλή συγκριτικά με τη Διώρυγα του Σουέζ.
Το 1979, όταν ξέσπασε η Ιρανική Επανάσταση, η εταιρεία κρατικοποιήθηκε από το Ισραήλ και μάλιστα οι δύο χώρες προσέφυγαν, η μια εναντίον της άλλης, σε ελβετικά και γαλλικά δικαστήρια ζητώντας αποζημιώσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Μέχρι πριν λίγα χρόνια η λειτουργία της εταιρείας καθώς και τα οικονομικά στοιχεία της ήταν απόρρητα καθώς υπόκειντο σε ειδικό νομικό καθεστώς. Από τη στρατιωτική λογοκρισία του Ισραήλ ελέγχονταν, για λόγους εθνικής ασφάλειας, και οι ειδήσεις για την Eilat Ashkelon Pipeline Co.
Όμως, το σπάσιμο ενός αγωγού το 2014, που, κατά τους Financial Times, προκάλεσε τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή στην ιστορία της χώρας, έφερε την εταιρεία στο φως της δημοσιότητας και στο επίκεντρο του δημοσίου διαλόγου για το πως μπορεί να επιτύχει τους στόχους της διατηρώντας την περιβαλλοντική ισορροπία.
Η ενεργειακή πύλη του Ισραήλ
Η Europe Asia Pipeline Company (EAPC), όπως μετονομάστηκε το 2019 η Eilat Ashkelon Pipeline Co, είναι εταιρεία υπό δημόσιο έλεγχο και αποτελεί στην ουσία την ενεργειακή πύλη του κράτους του Ισραήλ.
Διαχειρίζεται ενεργειακά λιμάνια και εγκαταστάσεις αποθήκευσης στο Eilat στην Ερυθρά Θάλασσα και το Ashkelon στη Μεσόγειο. Διαχειρίζεται επίσης σειρά αγωγών με μεγαλύτερο αυτόν που συνδέει τα δύο προαναφερθέντα λιμάνια, μήκους 254 χιλιομέτρων, περνώντας μέσα από την έρημο Negev, πολύ κοντά στη Λωρίδα της Γάζας. Μέσω του αγωγού υπάρχει η δυνατότητα μεταφοράς 30 εκατομμυρίων τόνων αργού πετρελαίου από το ένα λιμάνι στο άλλο, σε ετήσια βάση, ενώ 23 εκατ. τόνοι είναι η χωρητικότητα των αποθηκευτικών εγκαταστάσεων της εταιρείας.
Περίπου το 75% του αργού πετρελαίου που εισάγεται στο Ισραήλ και εξευγενίζεται στα διυλιστήρια εκφορτώνεται στα λιμάνια της EAPC, ενώ το ίδιο ισχύει κα για το 15% της ποσότητας των αποσταγμένων προϊόντων πετρελαίου που καταναλώνονται στο Ισραήλ.
Πρόεδρος του ΔΣ της εταιρείας είναι ο Erez Halfon, διευθυντής του γραφείου του υπουργού Οικονομικών στην 4η κυβέρνηση Netanyahu Moshe Kahlon και CEO ο απόστρατος συνταγματάρχης του Ισραηλινού στρατού, Itzik Levy.
Η συμφωνία με Αίγυπτο για αέριο και με Σαουδική Αραβία για οπτική ίνα
Το 2019 η Europe Asia Pipeline Co. (EAPC) συνήψε συμφωνία με την East Mediterranean Gas Company (EMG) της Αιγύπτου για τη μεταφορά φυσικού αερίου μέσω του terminal στο Ashkelon και υποθαλάσσιου αγωγού 90 χιλιομέτρων στην αιγυπτιακή πόλη El-Arish.
Μιλώντας πρόσφατα στην εθνική συνδιάσκεψη για την ενέργεια ο πρόεδρος της EAPC, Erez Halfon τάχθηκε υπέρ της επίτευξης συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, την οποία χαρακτήρισε «μοναδική ευκαιρία για το Ισραήλ γενικά και για την EAPC ειδικότερα, να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Η διαδρομή μεταφοράς από τη Σαουδική Αραβία στο Ισραήλ θα διευκολύνει τόσο τη μεταφορά ενέργειας όσο και την επικοινωνία μέσω οπτικών ινών - τοποθετώντας το Ισραήλ ως βασικό γεωπολιτικό παράγοντα», σημείωσε και τόνισε την επείγουσα αναγκαιότητα «να διδαχθούμε από τα λάθη του παρελθόντος και να εξασφαλίσουμε μια αξιόπιστη, ασφαλή και ανθεκτική ενεργειακή υποδομή για το Ισραήλ».
Η EAPC στην Αθήνα
Χθες στελέχη της EAPC μετείχαν στις συζητήσεις που είχαν στην Αθήνα ο υπουργός Περιφερειακής Συνεργασίας του Ισραήλ, David Amsalem με τον Έλληνα υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Σταύρο Παπασταύρου και τον υφυπουργό Νίκο Τσάφο.
Η μακρά εμπειρία τους σε θέματα αγωγών, διασυνδέσεων, ασφάλειας κρίσιμων ενεργειακών υποδομών αλλά και ο προσανατολισμός τους στην ανάπτυξη δικτύων οπτικών ινών δείχνουν και τα πεδία στα οποία εστιάστηκαν οι συζητήσεις με την ελληνική πλευρά, που προφανως έχει πολλά να επωφεληθεί από τέτοιες συνεργασίες, όπως έλεγαν αρμόδια κυβερνητικά στελέχη.
