Αργούν… να φορτίσουν οι standalone μπαταρίες (λειτουργούν αυτόνομα, δεν βρίσκονται πίσω από έναν μετρητή, και προσφέρουν υπηρεσίες εξισορρόπησης δικτύου συνολικά στο σύστημα), με τους εν δυνάμει επενδυτές ακόμα να είναι δύσπιστοι να πάρουν ρίσκα, προσπαθώντας να ανιχνεύσουν το νέο περιβάλλον.
Η αγορά ακόμα τηρεί στάση αναμονής προσεγγίζοντας με επιφυλάξεις την Υπουργική Απόφαση Σκυλακάκη (δημοσιεύθηκε στις 13 Μαρτίου στο ΦΕΚ) για standalone μπαταρίες, με τις αιτήσεις να πάνε… με τον αραμπά παρά την αδειοδοτική πριμοδότηση που προβλέπεται, χωρίς ωστόσο για πρώτη φορά καμία επενδυτική ή λειτουργική πριμοδότηση.
Αξίζει να σημειωθεί πως έχουν ήδη ολοκληρωθεί τρεις διαγωνισμοί (με λειτουργική και επενδυτική ενίσχυση) της ΡΑΑΕΥ για αποθήκευση, με τα συνολικά έργα που κατακυρώθηκαν στους επιτυχόντες να φτάνουν τα 900 MW.
Σε αυτό το πλαίσιο, ευαίσθητες ισορροπίες και γρήγορη προσαρμογή σε μία νέα πραγματικότητα στην οποία καραδοκούν παγίδες και κίνδυνοι καλείται να επιδείξει η αγορά με την αποθήκευση ενέργειας (μπαταρίες) να είναι ο νέος «πρωταγωνιστής» τα επόμενα χρόνια, με τις επενδύσεις που θα μπουν στην πρίζα να ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ.
Γιατί «αποφορτίζονται» οι standalone μπαταρίες
Η διστακτικότητα των τραπεζών για τα έργα αποθήκευσης, οι ανησυχίες των δυνητικών επενδυτών πως ο χρόνος απόσβεσης των επενδύσεών τους θα υπερβαίνει κάποτε την ίδια τη διάρκεια ζωής των μπαταριών, οι «πανάκριβες» καθυστερήσεις για τους επενδυτές (στη διασύνδεση των έργων με το δίκτυο) και τα αυξημένα ρίσκα για διοχέτευση κεφαλαίων σε μπαταρίες (σε σχέση π.χ. με την επένδυση σε ένα φωτοβολταϊκό), σκιαγραφούν ένα σκηνικό αβεβαιότητας.
Η Υπουργική Απόφαση Σκυλακάκη θεωρητικά έδινε σαν κίνητρο τη fast track σύνδεση των έργων με το ηλεκτρικό σύστημα μεταφοράς ρεύματος του ΑΔΜΗΕ ή με το δίκτυο διανομής του ΔΕΔΔΗΕ αλλά η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική με τους επενδυτές να βλέπουν για την ώρα… fast track γραφειοκρατία. Η υποβολή του φακέλου συνοδεύεται από χαρτούρα και συλλογή πολλών εγγράφων, με τους ενδιαφερόμενους σε πολλές περιπτώσεις να αποθαρρύνονται.
Από την ημέρα δημοσίευσης στο ΦΕΚ, δίνεται χρονικό περιθώριο 90 ημερών για την υποβολή αιτήσεων για σταθμούς αποθήκευσης στο ΕΣΜΗΕ εκτός Περιφερειών Κρήτης, Κυκλάδων και Ιονίων Νήσων και 150 μέρες για σταθμούς αποθήκευσης στο ΕΔΔΗΕ και στο ΕΣΜΗΕ που εγκαθίστανται στις Περιφέρειες Κρήτης, Κυκλάδων και Ιονίων Νήσων.
Επιπλέον, οι τράπεζες μη «γνωρίζοντας» ακόμα καλά την αγορά της αποθήκευσης είναι σχετικά απρόθυμες να αναλάβουν ρίσκα και να δώσουν δάνεια, κινούμενες σε συντηρητικά πλαίσια (σε πολλές περιπτώσεις απαιτούν αυξημένη συμμετοχή του επενδυτή με διάθεση ιδίων κεφαλαίων), γεγονός που φρενάρει την ανάπτυξη των έργων.
Το «μπούκωμα» της αγοράς και οι φόβοι για πτώση της τάσης στις επενδύσεις
Με την ταχεία προώθηση της αποθήκευσης ενέργειας (στόχος είναι να τρέξουν έργα πάνω από 6 GW τα επόμενα χρόνια), εκτιμάται πως οι περικοπές πράσινης ενέργειας θα… περικοπούν σημαντικά αν και υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για φαινόμενα «υπερθέρμανσης» της αγοράς όπως με τα φωτοβολταϊκά κυρίως και λιγότερο με τα αιολικά έργα.
Εφόσον συμβεί αυτό, «μπουκώσει» δηλαδή η αγορά, και οι τιμές σημειώσουν κατακόρυφη πτώση λόγω της υπερπροσφοράς, οι επενδυτές θα «τρομάξουν» λόγω του… κανιβαλισμού που θα επικρατήσει, φρενάροντας τις επενδύσεις σε μπαταρίες καθώς δεν θα «βγαίνουν» τα μαθηματικά.
Η πρόκληση
Σε κάθε περίπτωση, το μεγάλο στοίχημα είναι να υλοποιηθούν τα έργα αποθήκευσης για να πέσουν οι τιμές ρεύματος που πληρώνουν καταναλωτές και επιχειρήσεις αλλά για να συμβεί αυτό κρίσιμο ζήτημα είναι να αποφευχθούν φαινόμενα κανιβαλισμού της αγοράς η οποία πρέπει να δομηθεί σε ισχυρές βάσεις και με ξεκάθαρους κανόνες για να είναι ελκυστική στους επενδυτές.
Οι μπαταρίες μπορούν να αποθηκεύουν ενέργεια όταν η τιμή είναι χαμηλή και να την πωλούν στο σύστημα όταν είναι υψηλή, «μαγνητίζοντας» τους επενδυτές που διαβλέπουν μία ιδιαίτερα προσοδοφόρα δραστηριότητα.
Συγκέντρωση της αγοράς στους μεγάλους
Στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται, με το τέλος των επενδυτικών και λειτουργικών ενισχύσεων που έχει εφαρμόσει η κυβέρνηση, η αγορά θα εμφανίσει τάσεις περαιτέρω συγκέντρωσης, με τους μεγάλους ομίλους να κρατούν τα ηνία, ειδικά αν οι τράπεζες συνεχίσουν σε συντηρητικό τέμπο.
Πάντως, με την ανάπτυξη τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας, η Ελλάδα, σε βάθος χρόνου, θα μειώσει σε σημαντικό βαθμό την πράσινη ενέργεια που σήμερα πετά στον κάλαθο των αχρήστων καθώς το δίκτυο δεν είναι σε θέση να «σηκώσει» την ενέργεια που διοχετεύεται από τις ΑΠΕ.
Το ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα) στοχεύει στην εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ισχύος 4.300 MW έως το 2030, με την πραγματικότητα ήδη να το ξεπερνά.
