Τις επόμενες ημέρες, και συγκεκριμένα την επόμενη Δευτέρα, μετά από μια μικρή μεταβολή του προγράμματος λόγω συνθηκών ,αναμένεται να βρεθεί στην Κοζάνη ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για να έχει κι από κοντά την εικόνα για την πορεία του προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης στην περιοχή αλλά και να ανακοινώσει σημαντικά νέα, όπως την ενεργοποίηση του προγράμματος του Αναπτυξιακού Νόμου για τις περιοχές που εμπίπτουν στο ειδικό καθεστώς Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΔΑΜ).
Αφορά, περιοχές, συγκεκριμένα, οι οποίες έχουν επιλεγεί για να στηριχθούν για να αντιμετωπίσουν τα απόνερα από τη διαδικασία της απολιγνιτοποίησης και του σταδιακού κλεισίματος των λιγνιτικών μονάδων. Αφορά περιοχές της Δυτ. Μακεδονίας και τη Μεγαλόπολη μαζί με τους πέριξ αυτής δήμους Οιχαλίας, Γορτυνίας και Τριπόλεως.
Ο Πρωθυπουργός αναμένεται με την παρουσία του, πέρα από την "κορδέλα" στην υπερσύγχρονη μονάδα της ΔΕΗ Πτολεμαΐδα 5 που λειτουργεί με λιγνίτη, θα "σφραγίσει" και το άνοιγμα του καθεστώτος "Δίκαιης Μετάβασης" του Αναπτυξιακού. Με αυτό δίνεται η δυνατότητα επιχορήγησης και σε επενδυτικά σχέδια των μεγάλων επιχειρήσεων, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει με άλλα προγράμματα του Αναπτυξιακού Νόμου (νόμος 4887/2022). Στόχος, δε, είναι να ενισχυθούν δράσεις, στις περιοχές αυτές, ύψους άνω των 5-10 εκατ. ευρώ από θέλουν να εγκατασταθούν στη Δυτ. Μακεδονία και που η λειτουργία τους συνάδει με τη ΔΑΜ.
Με βάση όσα έχει αναφέρει ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης, το άνω όριο που τίθεται είναι αυτό που θέτει ο Χάρτης Περιφερειακών Ενισχύσεων και το οποίο είναι τα 100 εκατ. ευρώ σε κάθε επένδυση. Οι επενδύσεις αυτής της δράσης θα προωθούνται με σειρά προτεραιότητας, αφού αξιολογηθούν με αυστηρά κριτήρια και φανεί ότι πληρούν τα κριτήρια της ΔΑΜ.
Να σημειωθεί ότι το καθεστώς ΔΑΜ θα προκηρυχθεί σε συνδυασμό με το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΔΑΜ του ΕΣΠΑ, συνολικού προϋπολογισμού 1,63 δισ. ευρώ.
Ήδη, πριν λίγες μέρες ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων έδωσε το σχετικό στίγμα κατά τη διάρκεια ανοιχτής εκδήλωσης ενημέρωσης που έγινε στην Κοζάνη για το πρόγραμμα ΕΣΠΑ - ΔΑΜ στη Δυτική Μακεδονία.
“Οι επόμενες σημαντικές δράσεις που θα ενεργοποιηθούν μέσα στο 1ο τρίμηνο του 2023 αφορούν στον Κόμβο Υδρογόνου (Η2) στο Τεχνολογικό Πάρκο αλλά και στην ενίσχυση μικρών, μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων μέσω του ειδικού Καθεστώτος ΔΑΜ στο πλαίσιο του νέου Αναπτυξιακού Νόμου” σημείωσε ο κ. Παπαθανάσης και προσέθεσε: “Το ελληνικό Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης, ύψους περίπου 1,63 δισεκ. ευρώ, προχωρά μέχρι σήμερα απρόσκοπτα και ο σχεδιασμός του έχει αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά. Ήταν το πρώτο που έλαβε την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον Ιούνιο του 2022”. Ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης ανέφερε ότι “μόλις 4 μήνες μετά την έγκριση του ενεργοποιήθηκαν οι πόροι του και προβλέφθηκαν 11 δράσεις συνολικού προϋπολογισμού 161,5 εκατ. ευρώ. Σήμερα, έξι μήνες μετά έχουν ήδη εκδοθεί οι πρώτες 8 προσκλήσεις ενώ προσεχώς αναμένεται να εκδοθούν άλλες 3.
Μεταξύ άλλων προβλέπει την Δημιουργία Θερμοκοιτίδων και Εκκολαπτηρίων, τη σύσταση ειδικού μηχανισμού στήριξης της Επιχειρηματικότητας, την τεχνική βοήθεια σε όσους φορείς την χρειάζονται, την δημιουργία προγραμμάτων προώθησης στην απασχόληση ανέργων της περιοχής κ. ά.”
“Πέρα από τους συγχρηματοδοτούμενους πόρους του Προγράμματος ΔΑΜ μάλιστα η στήριξη της Δυτικής Μακεδονίας επεκτείνεται και στο Πρόγραμμα Απολιγνιτοποίησης που τρέχει μέσω του Πράσινου Ταμείου αλλά και στην ενεργοποίηση του πρώτου επενδυτικού σχεδίου της χώρας μας στο πλαίσιο του Πυλώνα 3 του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, ύψους περίπου 80 εκ. ευρώ” ανέφερε ο κ. Παπαθανάσης και τόνισε:
Όπως μάλιστα είπε ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, σε ενημερωτική εκδήλωση για το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», που πραγματοποιήθηκε στην Κοζάνη (1/2), “στα επόμενα χρόνια η Ελλάδα – και η Δυτική Μακεδονία – είναι σίγουρο ότι θα γνωρίσει οικονομική και επενδυτική άνθιση”. Αναφορικά με τη Δυτική Μακεδονία, εξήγησε πως λόγω της απολιγνιτοποίησης, έχει τη δυνατότητα και τα κίνητρα για να «φιλοξενήσει» το μεγαλύτερο μερίδιο, σε σχέση με το ΑΕΠ της, από αυτές τις ιδιωτικές επενδύσεις. «Σας διαβεβαιώνω ότι το ενδιαφέρον για την περιοχή είναι πάρα πολύ μεγάλο. Και δεν αφορά μόνο σε επενδύσεις φωτοβολταϊκών, αλλά και σε βαριές, βιομηχανικές και παραγωγικές επενδύσεις», πρόσθεσε ο κ. Σκυλακάκης, σημειώνοντας την ανάγκη να συνεχιστεί η στενή συνεργασία με την Περιφέρεια και με τους Δήμους, προκειμένου να αξιοποιηθούν, στο έπακρο, οι ευκαιρίες που ανοίγονται.
Το καθεστώς
Σημειώνεται ότι στο καθεστώς της δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης υπάγονται:
α) παραγωγικές επενδύσεις σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις
β) επενδύσεις στην ίδρυση νέων επιχειρήσεων που οδηγούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας,
γ) επενδύσεις σε δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας και επενδύσεις προώθησης της μεταφοράς προηγμένων τεχνολογιών,
δ) επενδύσεις στην ανάπτυξη τεχνολογίας
ε) επενδύσεις στην ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές
στ) επενδύσεις στην ψηφιακή καινοτομία και την ψηφιακή συνδεσιμότητα
ζ) επενδύσεις στην ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας.
Τέλος, να σημειωθεί ότι μέχρι τώρα έχουν ανοίξει και κλείσει τρία καθεστώτα, με πρόθεση επανεκκίνησης για “Τουρισμό” και “Μεταποίηση”, ενώ άνοιξε και ένα τέταρτο καθεστώς, της «Επιχειρηματικότητας 360ο» και το οποίο δεν έχει κλείσει ακόμη.
Για το τρίτο καθεστώς, της «Αγροδιατροφής», όπως αναφέρεται από το ΥΠΑΝ, επειδή έληξε στις 31/12/2022 ο σχετικός κανονισμός για τον πρωτογενή τομέα, αναμένεται η έκδοση του νέου ώστε να ενεργοποιηθεί και πάλι. Σημειώνεται ότι ο προηγούμενος κανονισμός έδινε διαφορετικά ποσοστά ενίσχυσης στον πρωτογενή τομέα από τον Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων. Για παράδειγμα, στο Ν. Αιγαίο ο ΧΠΕ έδινε 30%, ενώ για τη «Αγροδιατροφή» ο κανονισμός έδινε 50%.
