Η συνέχιση της διαδικασίας περιορισμού της κατανάλωσης φυσικού αερίου ως ένα από τα “αναχώματα” στις τιμές και τα “παιχνίδια” της Ρωσίας αναμένεται να τεθεί επί τάπητος στο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Η όλη συζήτηση γίνεται στο πλαίσιο μιας συνολικής πρότασης που καταθέτει η Επίτροπος Ενέργειας, Kadri Simson στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας για την καλύτερη προστασία των καταναλωτών από τις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας και να καταστήσει τη βιομηχανία της ΕΕ καθαρή και πιο ανταγωνιστική,
Ουσιαστικά η Κομισιόν προτείνει στα κράτη μέλη να συνεχίσουν για άλλους δώδεκα μήνες το καθεστώς περιορισμών, στη βάση στοχοθεσίας για μείωση κατά 15% της κατανάλωσης φυσικού αερίου σε επίπεδο Ε.Ε.
Υπενθυμίζεται ότι το μέτρο λήγει στις 31 Μαρτίου και θα πρέπει σήμερα να ληφθούν αποφάσεις. Βέβαια, οι περιορισμοί στην κατανάλωση γίνονται σε εθελοντική βάση αλλά καθίστανται υποχρεωτικοί σε περιπτώσεις έκτακτων συνθηκών, δηλαδή εάν τεθεί η ΕΕ σε κατάσταση επιφυλακής ως προς την ασφάλεια εφοδιασμού.
Να σημειωθεί ότι το μέτρο φαίνεται να απέδωσε, σε συνδυασμό, με την κακοκαιρία αλλά και άλλες κινήσεις εισέφερε, όπως εκτιμάται, στην πτώση τιμών. Συγκεκριμένα, με βάση στοιχεία της Ευρ. Επιτροπής, καταγράφηκε μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 19,3% την περίοδο Αυγούστου 2022 – Ιανουαρίου 2023 κάτι που οδήγησε τις αποθήκες αερίου στο να έχουν μια καλή “αφετηρία” για τον επόμενο χειμώνα. Συγκεκριμένα τα ποσοστά πλήρωσης των αποθηκών αερίου στην Ευρώπη είναι με το τέλος της χειμερινής περιόδου πάνω από 50%, όταν συνήθως είναι στο 28% με 33%.
Στηρίζει η Ελλάδα
Στο μεταξύ ο Έλληνας υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας αναμένεται, με βάση πληροφορίες να στηρίξει μαζί με άλλες χώρες την πρόταση της Κομισιόν. Ήδη, βέβαια η χώρα κατάφερε να έχει μια σημαντική μείωση στην κατανάλωση τους επτά πρώτους μήνες (Αύγουστος 2022-Φεβρουάριος 2023) της περιόδου αναφοράς, που ξεκίνησε τον Ιούλιο. Δηλαδή πέτυχε μείωση στην κατανάλωση αερίου κατά 20.9% σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας. Έτσι ξεπέρασε κατά πολύ τον ευρωπαϊκό στόχο του -15%, και κατά 30% σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Με βάση πάντως τις εκτιμήσεις της Επιτροπής εφόσον παραταθεί για άλλο ένα 12μηνο ο “κόφτης” τότε η Ευρώπη θα εξοικονομήσει 60 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
Διασυνδέσεις
Παράλληλα με τα θέματα κατανάλωσης φυσικού αερίου αναμένεται να τεθεί επί τάπητος και το θέμα της ασφάλειας εφοδιασμού με αιχμή της διασυνδέσεις και την “πράσινη” ενέργεια. Με βάση πληροφορίες, ήδη, η ελληνική πλευρά, σε έγγραφο (non paper) που υποβλήθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 Μαρτίου και το οποίο υποστηρίχθηκε από διψήφιο αριθμό κρατών-μελών, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, έθεσε τη σημασία ενός ευρωπαϊκού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, ικανού να υποστηρίξει και να επιταχύνει την πράσινη μετάβαση.
“Τα σύγχρονα δίκτυα θα οδηγήσουν την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και είναι απαραίτητα για να υποστηρίξουν την ηλεκτροδότηση των κτιρίων, των μεταφορών και της βιομηχανίας. Ωστόσο, οι επενδύσεις σε δίκτυα είναι χαμηλότερες από αυτό που απαιτείται για ένα ενεργειακό σύστημα μηδενικών εκπομπών”, αναφέρει το ελληνικό non paper.
“Eίναι επιτακτική ανάγκη να διπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας για την επέκταση και την ενίσχυση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης”, τονίζει η ελληνική πλευρά, εστιάζοντας σε τέσσερις πυλώνες:
Πρώτον, στη βελτίωση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ του Βορρά και του Νότου για την ενίσχυση της συμπληρωματικότητας μεταξύ ηλιακής και αιολικής παραγωγής σε εποχική βάση.
Δεύτερον, στην αναβάθμιση του δικτύου στα Δυτικά Βαλκάνια, προκειμένου “να επιταχυνθεί η μετάβαση στην περιοχή, να καταστεί δυνατή η παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Ρουμανία κ.λπ. αυξάνοντας την ικανότητά τους να στέλνουν ηλεκτρική ενέργεια στην υπόλοιπη Ευρώπη και να διευκολύνουν την εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την Ανατολική Μεσόγειο και από την Αίγυπτο και την ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Αφρικής στη Νότια Ευρώπη και, από εκεί, στην Κεντρική Ευρώπη όπου είναι περισσότερο απαραίτητη”.
Τρίτον, στην επέκταση του κανονισμού για την επιτάχυνση της χορήγησης αδειών για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας.
Τέταρτον, στην επενδυτική διευκόλυνση, δηλαδή στον εξορθολογισμό και τη συγκέντρωση υφιστάμενων Ταμείων και χρηματοδοτικών προγραμμάτων (π.χ. RRF, Connecting Europe Facility, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων κ.λπ.) και στην ανάπτυξη πρόσθετων πόρων.
“Ένα σύγχρονο, διευρυμένο και ψηφιοποιημένο ευρωπαϊκό δίκτυο είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας για την ενεργειακή μετάβαση. Η Ευρώπη χρειάζεται να εστιάσει περισσότερο στα δίκτυα, προκειμένου να επιτραπεί σε κάθε κράτος μέλος να αναπτύξει πλήρως τους δικούς του πόρους και να διασφαλίσει ότι οι διασυνοριακές ροές ενισχύουν την ασφάλεια του εφοδιασμού και την ανθεκτικότητα και προσφέρουν χαμηλότερο κόστος”, καταλήγει η ελληνική πλευρά στο non paper της.
