του Αλέξανδρου Μπαρότσι
Το σίριαλ με τον EuroΑsia στην Κύπρο συνεχίζεται με αμείωτη ένταση. Το νέο επεισόδιο αφορά το πρόβλημα που παρουσιάστηκε στην οριστικοποίηση ανάθεσης της μελέτης σε διεθνή οίκο για την οικονομική βιωσιμότητα και την γεωστρατηγική αξία της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης.
Το θέμα έγινε γνωστό μετά από ερώτηση της κυπριακής εφημερίδας «Φιλελεύθερος» στον υπουργό Ενέργειας Γ. Παπαναστασίου, ο οποίος και επιβεβαίωσε την πληροφορία ότι η προσφορά που υπέβαλε συγκεκριμένος ξένος οίκος ήταν υψηλότερη του ποσού που προτίθεται να δώσει η κυβέρνηση, και επομένως μπλόκαρε η ανάθεση. Και εφόσον δεν προχώρησε η κατακύρωση του διαγωνισμού, τώρα η διαδικασία επαναλαμβάνεται με την υποβολή νέων προτάσεων από ενδιαφερόμενους οίκους.
Η είδηση και η καθυστέρηση που συνεπάγεται ένας νέος διαγωνισμός στην τελική λήψη της απόφασης από την Λευκωσία ως προς το αν θα συμμετάσχει ή όχι στο έργο, τροφοδοτούν νέα σενάρια γύρω από την στάση της κυπριακής κυβέρνησης απέναντι στον Euroasia. Πόσο μάλλον, όταν επί τόσες εβδομάδες έδινε την εντύπωση ότι όχι μόνο έχει αναθέσει τη μελέτη σε ξένο οίκο - η αλήθεια είναι ότι ουδέποτε ανακοινώθηκε το όνομά του- αλλά και ότι αναμένει τα προκαταρκτικά συμπεράσματα στα τέλη Οκτωβρίου.
Επιθυμεί πράγματι η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη την διασύνδεση ή έχει αλλάξει τελικά στάση; Η ακύρωση του διαγωνισμού για τον οποίο τόσο καιρό η κυβέρνηση της Λευκωσίας ισχυρίζεται ότι έχει κλείσει ως θέμα αφορά απλώς κάποια αστοχία ή υποκρύπτει κάτι άλλο; «Όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, δέκα μέρες κοσκινίζει», απαντούν από την πλευρά τους, με νόημα, άνθρωποι που παρακολουθούν τις εξελίξεις με την υπόθεση του Euroasia.
Εξάλλου εδώ και τουλάχιστον ένα μήνα, ο κύπριος υπ. Ενέργειας δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει ότι η Λευκωσία θα αποφασίσει να μπει στο έργο, μόνο αφού πρώτα αυτό αξιολογηθεί από ξένο οίκο – ουδέποτε μέχρι σήμερα είχε γίνει αξιολόγηση - και αποσαφηνισθεί κατά πόσο θα μπορεί να προσφέρει χαμηλού κόστος ηλεκτρική ενέργεια, χωρίς ο καταναλωτής να επιβαρύνεται με πρόσθετα κόστη. Και εκτός από την ανάγκη αξιολόγησης της βιωσιμότητας και της γεωπολιτικής του αξίας, μιλά επίμονα και για την ανάγκη σύγκρισης του project με την λύση των μπαταριών αποθήκευσης ώστε να φανεί τι είναι πιο ωφέλιμο για την Κύπρο.
Σύμφωνα με μια ερμηνεία, η κυπριακή κυβέρνηση δέχεται εισηγήσεις ότι η πλέον βέλτιστη λύση για την ενεργειακή αυτονομία του νησιού είναι η εγκατάσταση ενός ισχυρού δικτύου συστημάτων αποθήκευσης.
Κατά τον κ. Παπαναστασίου πάντως, η ανάθεση της μελέτης βάσει του νέου διαγωνισμού θα καταστεί δυνατή σε μερικές ημέρες, και τα πρώτα προκαταρκτικά αποτελέσματα από τον ανάδοχο αναμένονται στα μέσα Νοεμβρίου.
Ισχυρό ενδιαφέρον ΑΔΜΗΕ
Το νέο αυτό επεισόδιο έρχεται να προστεθεί στο γενικότερα μπερδεμένο τοπίο γύρω από τον EuroAsia, για τον οποίο φαίνεται ότι αυτός που ενδιαφέρεται περισσότερο από κάθε άλλη πλευρά είναι ο ΑΔΜΗΕ. Πριν από μερικές ημέρες είχε γίνει γνωστό ότι μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και του μετόχου του Euroasia Interconnector βρίσκονται σε εξέλιξη προχωρημένες συζητήσεις. Αντικείμενό τους, η σύναψη συμφωνίας μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και του μετόχου, για την ανάληψη του ρόλου του project promoter από τον Έλληνα Διαχειριστή της διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο ΑΔΜΗΕ έχει καταθέσει προσφορά στο μέτοχο και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η προσφορά έχει γίνει αποδεκτή και θα ενημερωθεί άμεσα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο σημερινός φορέας υλοποίησης έχει ωριμάσει το έργο σε σημαντικό βαθμό, εξασφαλίζοντας μεταξύ άλλων χρηματοδότηση 657 εκατ. ευρώ από το Connecting Europe Facility και συνάπτοντας σύμβαση με τη Nexans για το καλωδιακό τμήμα του έργου.
Στην φάση όμως που βρίσκεται τώρα το project (προ της έναρξης των κατασκευαστικών εργασιών του καλωδίου μετά την υπογραφή της σύμβασης με τη Nexans) προκύπτουν ανάγκες, κυρίως στο χρηματοδοτικό επίπεδο, που φαίνεται ότι η κυπριακή εταιρεία δυσκολεύεται να καλύψει. Με βάση αυτά τα δεδομένα, η ανάληψη από τον ΑΔΜΗΕ του ρόλου του φορέα υλοποίησης θεωρείται από όλες τις πλευρές ως η καλύτερη λύση για την ομαλή υλοποίηση του έργου. Κι αυτό στο βαθμό που αυτός διαθέτει, αφενός την απαραίτητη οικονομική ευρωστία, αφετέρου την τεχνική δυνατότητα και εμπειρία για να υλοποιήσει ένα έργο τόσο υψηλής τεχνικής δυσκολίας.
Ούτως ή άλλως το τελευταίο διάστημα, ο ΑΔΜΗΕ συνεργάζεται με την κυβέρνηση της Κύπρου, παρέχοντας τεχνικές πληροφορίες για τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις τεχνολογίας HVDC μεταφέροντας την τεχνογνωσία του από τη διασύνδεση Κρήτης-Αττικής.
