Πρόκειται για έναν πόλεμο δηλώσεων μεταξύ δύο μεγάλων παικτών της ενεργειακής βιομηχανίας, του ΙΕΑ και του ΟΠΕΚ, καθώς διαφωνούν όσον αφορά το επίπεδο της υψηλότερης ζήτησης πετρελαίου.
Το επίπεδο υψηλότερης ζήτησης πετρελαίου αναφέρεται σε ένα σημείο μετά από το οποίο θα έπεται συνεχής μείωση της ζήτησης και το οποίο αναμένεται να περιορίσει το επενδυτικό ενδιαφέρον στον πετρελαϊκό τομέα, τη στιγμή που άλλες πηγές ενέργειας θα βγουν κερδισμένες.
Για τις πετρελαϊκές εταιρείες και τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες, το ζήτημα αυτό αποτελεί υπαρξιακό πρόβλημα. Γι' αυτό και όταν ο επικεφαλής του ΙΕΑ προέβλεψε πως το ζενίθ θα επιτευχθεί μέχρι το 2030 και χαιρέτισε τα νέα αυτά ως καλοδεχούμενα, ο ΟΠΕΚ αντέδρασε σφοδρά.
Σφοδρή αντίδραση από ΟΠΕΚ
«Τέτοια αφηγήματα το μόνο που κάνουν είναι να υποσκάπτουν το παγκόσμιο σύστημα ενέργειας», ανέφερε ο γενικός γραμματέας του ΟΠΕΚ, Χαϊτάμ αλ Γκάις, προσθέτοντας πως «αυτό θα δημιουργήσει ενεργειακό χάος τεράστιου επιπέδου το οποίο θα έχει σημαντικές επιπτώσεις για δισεκατομμύρια κόσμου σε ολόκληρο τον κόσμο».
Ο ίδιος κατηγόρησε τον ΙΕΑ πως τροφοδοτεί τον φόβο και προκαλεί αναταραχές στην παγκόσμια οικονομία.
Η όλη σύγκρουση αναδεικνύει και τη διαμάχη μεταξύ της ανάγκης για καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και της ενεργειακής ασφάλειας. Η αντιπαράθεση αυτή ήταν φανερή και στο όνομα του συνεδρίου Abu Dhabi International Petroleum Exhibition Conference (ADIPEC) το οποίο άλλαξε σε Abu Dhabi International Progressive Energy Conference.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα φιλοξενήσουν την σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP28 τον Νοέμβριο. Πάραυτα, η χώρα έχει αρχίσει να προωθεί καμπάνιες ενεργειακής βιωσιμότητας από τη μία ενώ αυξάνει την παραγωγή πετρελαίου από την άλλη. Σημειωτέον πως τα ΗΑΕ είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου του ΟΠΕΚ.
Τα στελέχη των πετρελαϊκών, είτε ιδιωτικών είτε κρατικών, υπογραμμίζουν από την πλευρά τους πως υπάρχει ανάγκη διπλής προσέγγισης και τονίζουν πως οι εταιρείες τους αποτελούν μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος. Αναφέρουν πως η ενεργειακή μετάβαση δεν είναι δυνατή χωρίς την ασφάλεια και την οικονομική βοήθεια του τομέα των υδρογονανθράκων.
«Δε γνωρίζω για το αν θα φτάσουμε στο ζενίθ της ζήτησης το 2030 αλλά είναι πολύ επικίνδυνο να λέμε πως πρέπει να μειώσουμε τις επενδύσεις, αφού κάτι τέτοιο είναι αντίθετο με την ενεργειακή μετάβαση», ανέφερε ο CEO της ιταλικής Eni, Κλαούντιο Ντεσκάλτσι, σε πρόσφατη συνέντευξή του στο CNBC.
O ίδιος προειδοποίησε πως εάν οι επενδύσεις στον πετρελαϊκό τομέα και την παραγωγή μειωθούν και δεν καταφέρουν να ανταποκριθούν της ζήτησης, οι τιμές θα εκτοξευθούν στα ύψη, πλήττοντας την οικονομία.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, από την πλευρά του, ανέφερε σε ανακοίνωσή του τον περασμένο Αύγουστο πως «η παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο πλησιάζει ρεκόρ υψηλά και αναμένεται να επεκταθεί φέτος», αλλά υπογράμμισε πως η γρηγορότερη υιοθεσία των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως και της απεξάρτησης της Δύσης από το ρωσικό φυσικό αέριο, θα επιταχύνουν την επίτευξη του μάξιμουμ της ζήτησης πριν από το 2030.
Ο ΙΕΑ παράλληλα δημοσίευσε και ένα χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη του net zero μέχρι το 2050, υπολογίζοντας πως η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου θα πρέπει να μειωθεί στα 77 εκατ. βαρέλια/ημέρα μέχρι το 2030 και 24 εκατ. βαρέλια/ημέρα μέχρι το 2050.
Αυτά τα ποσοστά, όμως, είναι εξαιρετικά υψηλά. Η ζήτηση πετρελαίου στις αρχές της πανδημίας όταν είχε παραλύσει όλος ο κόσμος είχε μειωθεί κατά 20%. Οι εκτιμήσεις του ΙΕΑ εκτιμούν μόνιμη μείωση σε διάστημα 7 ετών.
Οι ηγέτες του ΟΠΕΚ, με τη σειρά τους, αναφέρονται στην συνεχόμενη ετήσια αύξηση του πετρελαίου, ιδιαίτερα από μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες όπως η Κίνα και η Ινδία.
Το μέγεθος της προσπάθειας, όμως, δε θα πρέπει να μας παραπλανήσει όσον αφορά την τεράστια ζημιά η οποία ενδέχεται να προκληθεί εάν δεν ληφθούν κάποια διορθωτικά βήματα. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι βλαβερές εκπομπές αερίου θα πρέπει να μειωθούν μέσα στην επόμενη δεκαετία εάν θέλουμε να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού. Το 90% εξ αυτών προέρχονται από τους υδρογονάνθρακες και την βαριά βιομηχανία.
Παρά τις διαβεβαιώσεις ορισμένες εκ των πετρελαϊκών πως θέλουν κι αυτές να βοηθήσουν στην ενεργειακή μετάβαση, έχουν κατηγορηθεί πως έχουν ξεχάσει, πια, τις δεσμεύσεις τους αυτές, δεδομένων των υψηλών ρεκόρ ετησίων κερδών.
Ο Αλ Γκάις, μιλώντας στο CNBC, τόνισε πως «σεβόμαστε τον ΙΕΑ αλλά πιστεύουμε πως δεν μπορούμε απλά να αντικαταστήσουμε ένα ενεργειακό σύστημα το οποίο υπάρχει για τόσες δεκαετίες μέσα σε λίγα χρόνια. Θα επαναλάβουμε την αναγκαιότητα επενδύσεων στις ΑΠΕ, αλλά και στον πετρελαϊκό κλάδο. Το κυριότερο θέμα είναι η εξέλιξη των τεχνολογιών».
Αυτές οι βλέψεις θα αποτελέσουν και το κύριο ζήτημα της Συνόδου COP28 τον Νοέμβριο.
