Προτεραιότητα για τη νέα δημοτική αρχή της Αθήνας είναι η αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Όπως άλλωστε είχε αναφέρει κατά την προεκλογική περίοδο ο Δήμαρχος, πλέον, Αθηναίων, Χάρης Δούκας, στόχος είναι να “τρέξει” μια ολοκληρωμένη παρέμβαση για να στηριχθούν ευάλωτοι δημότες, μέσα από μια τεκμηριωμένη καταγραφή και παράλληλη αξιοποίηση της δυνατότητας, που παρέχεται σε Δήμους για ανάπτυξη και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κτίρια ιδιοκτησίας τους και τη συγκρότηση ενεργειακών κοινοτήτων..
Σύμφωνα, μάλιστα, με όσα ανέφερε ο Ιωάννης Γεώργιζας, Γενικός Διευθυντής του Δικτύου Πόλεων «ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ», και στενός συνεργάτης του Χάρη Δούκα, απευθύνοντας χαιρετισμό εκ μέρους του, κατά την παρουσίαση του διεπιστημονικού διαπανεπιστημιακού προγράμματος JustReDI, την Τρίτη στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΤτΕ, για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση των περιφερειών, ήδη, έχουν προσχωρήσει οι διαδικασίες για την δημιουργία Γραφείου μελέτης ενεργειακής φτώχειας στο Δήμο Αθηναίων.
Άλλωστε ο κ. Δούκας “συμμετείχε” από την πλευρά του ΕΜΠ, ως ακαδημαϊκός υπεύθυνος, μαζί με τη “Βιώσιμη Πόλη” και πέντε δήμους της χώρας σε σχετικό πρόγραμμα. Πρόκειται για το POWERPOOR, που έχει αναπτυχθεί με την τεχνογνωσία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στην τοπική αυτοδιοίκηση, με συμμετοχή δικτύου δήμων και τη «ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ», που λειτούργησε ως φορέας υλοποίησης του προγράμματος.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Γεώργιζας, στόχος της ευρύτερης προσπάθειας της νέας δημοτικής αρχής, είναι να χαρτογραφηθεί η ενεργειακή φτώχεια των νοικοκυριών του δήμου Αθηναίων και στη συνέχεια να χαραχθεί μια στρατηγική για την αντιμετώπισή της η οποία θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και την υποβολή προτάσεων για χρηματοδότηση από Ευρωπαϊκά Προγράμματα για την υλοποίηση κατάλληλων έργων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη στο επόμενο δημοτικό συμβούλιο, θα τεθεί προς συζήτηση και ψήφιση η δημιουργία του ειδικού αυτού γραφείου για την διαχείριση του θέματος, ώστε να δοθεί το σχετικό πολιτικό μήνυμα για την ανάγκη προώθησης της ιδέας και υπέρβασης των όποιων γραφειοκρατικών εμποδίων.
Εν συνεχεία, όπως κατ΄ αναλογία συμβαίνει και στο πρόγραμμα POWERPOOR, όπου, βέβαια, η κλίμακα είναι μικρότερη, θα πιστοποιηθούν υπάλληλοι της δημοτικής αρχής ώστε να προχωρήσει η χαρτογράφηση της κατάστασης, είτε μέσα από ερωτηματολόγια είτε μέσω δια ζώσης συνεντεύξεις. Η όλη διαδικασία για την αναλυτική καταγραφή της ενεργειακής εικόνας των ευάλωτων νοικοκυριών, αναμένεται ότι θα ολοκληρωθεί μέσα σε έναν περίπου χρόνο. Στη συνέχεια η δημοτική αρχή θα μπορεί με τα “πιστοποιητικά ευαλωτότητας” αυτά, να προχωρήσει σε στοχευμένες δράσεις, για ενεργειακές αναβαθμίσεις, διαμοιρασμό “πράσινης” ενέργειας από τις ενεργειακές κοινότητες που θα μπορεί να συγκροτήσει κτλ.
Μέχρι τότε βέβαια, στο πλάνο του Δήμου είναι να τρέξει ένα πιλοτικό πρόγραμμα δημιουργίας μιας ενεργειακής κοινότητας στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων, στις στέγες του οποίου θα τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά. Συνολικά, όπως αναφέρεται, πάνω από 100 στέγες μπορεί να υποδεχτούν σχετικά πάνελ κι έτσι να χτιστεί μια ενεργειακή κοινότητα που θα μπορεί να εισφέρει στο μετριασμό της ενεργειακής φτώχειας με τη χρήση φωτοβολταϊκών και διαμοιρασμό της παραγόμενης ενέργειας, αλλά και να μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του Δήμου Αθηναίων.
Επανειλημμένα, δε, το τελευταίο διάστημα ο δήμαρχος Αθηναίων έχει αναφέρει ότι η νέα Αρχή θα υλοποιήσει μια συγκροτημένη ενεργειακή πολιτική με στόχο την ταυτόχρονη αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας στην Αθήνα. Μάλιστα, ο κ. Δούκας έχει αναφέρει ότι η επιδοματική πολιτική στα καύσιμα δεν είναι λύση, αλλά παράταση του προβλήματος, τονίζοντας ότι για να απεξαρτηθούν λοιπόν τα ευάλωτα νοικοκυριά από το δυσανάλογο ενεργειακό κόστος, ο Δήμος Αθηναίων θα προχωρήσει στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες σχολείων και δημοτικών κτιρίων.
Όπως, δε, έχει αναφέρει, με την ενέργεια ή και τα έσοδα που θα παράγονται από αυτά τα φωτοβολταϊκά ο Δήμος θα ενισχύσει σε πρώτη φάση τα ενεργειακά πιο ευάλωτα νοικοκυριά, αυτά δηλαδή που ανήκουν στην κατηγορία ΚΟΤ Α (Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο Α). ΄Μάλιστα έχει τονίσει ότι το είδος και η ένταση της ενίσχυσης θα βελτιστοποιηθεί μέσα από τον σχεδιασμό που θα εκπονηθεί, από κοινού δημοτική αρχή και δημοτικές υπηρεσίες, κατά τους πρώτους μήνες της θητείας μας. το όλο, δε, εγχείρημα, εκτιμάται ότι μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για την Αθήνα αλλά και για όλη την Ελλάδα.
Σύμφωνα επίσης με τις αναφορές του κ. Δούκα, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής περιλαμβάνει επίσης και την ενεργειακή αναβάθμιση δημοτικών κτιρίων και σχολείων. Έτσι ώστε να διασφαλιστεί ενεργειακή εξοικονόμηση και λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Γιαυτό άλλωστε έχει οριστεί αντιδήμαρχος που θα είναι υπεύθυνος για όλα τα θέματα υποδομών —συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής αναβάθμισης.
Σημειώνεται ότι σε συνέδριο για το POWERPOOR, πριν ένα χρόνο περίπου, παρουσιάστηκαν στοιχεία από το Δίκτυο ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ για τα δεδομένα ενεργειακής φτώχειας στην ΕΕ. Όπως αναφέρθηκε η κατάσταση στα κράτη μέλη της ΕΕ ποικίλλει. Το μεγαλύτερο ποσοστό των νοικοκυριών που δήλωσαν ότι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να διατηρήσουν το σπίτι τους επαρκώς ζεστό καταγράφηκε ως εξής:
- Βουλγαρία (30,1%)
- Λιθουανία (26,7%)
- Κύπρος (21,0%)
- Πορτογαλία (18,9%)
- Ελλάδα (17,9%)
- Ιταλία (11,1%).
Έτος αναφοράς: 2019
Οι Δήμοι
Στο μεταξύ Μέχρι 28 Μαρτίου 2024 μπορούν υποβάλλουν τις προτάσεις τους δήμοι και περιφέρειες βάσει της Πρόσκλησης αρ. 1626 της Διαχειριστικής Αρχής του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης με τίτλο «Στήριξη Ενεργειακών Κοινοτήτων για την ανάπτυξη δράσεων αυτοπαραγωγής (Ενεργειακές Κοινότητες).
Η δράση αφορά δαπάνες για την εγκατάσταση σταθμών Α.Π.Ε για αυτοπαραγωγή με ενεργειακό ή/και εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό από Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών ή Κοινότητα Ανανεώσιμης Ενέργειας ή Ενεργειακή Κοινότητα του ν. 4513/2018 για κάλυψη ενεργειακών αναγκών των ακόλουθων χρήσεων:
κοινωφελών επιχειρήσεων και δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.) του άρθρου 107 του ν. 3852/2010 (A΄ 87),
δημοτικών παιδικών, βρεφικών και βρεφονηπιακών σταθμών,
σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης,
κέντρων υγείας και νοσοκομείων,
δημοτικών και δημοσίων αθλητικών κέντρων,
εγκαταστάσεων και δικτύων οδοφωτισμού,
εγκαταστάσεων ύδρευσης και αποχέτευσης
κάθε άλλου κτιρίου, υποδομής ή εγκατάστασης που, είτε ανήκει, είτε εξυπηρετεί ανάγκες του Ο.Τ.Α, καθώς και
καταναλωτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, καθώς και νοικοκυριών που πλήττονται από την ενεργειακή ένδεια
Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες που αφορούν το επενδυτικό κόστος προμήθειας, εγκατάστασης, θέσης σε λειτουργία των σταθμών ΑΠΕ.
Συγκεκριμένα:
α) Προμήθεια και εγκατάσταση Φ/Β πλαισίων, αντιστροφέα, καθώς και παρελκόμενων υλικών (πίνακες, καλώδια κλπ.).
β) Προμήθεια και εγκατάσταση συστήματος βάσεων στήριξης.
γ) Προμήθεια και εγκατάσταση μετρητή Φ/Β.
δ) Προμήθεια και εγκατάσταση συστήματος αποθήκευσης καθώς και παρελκόμενων υλικών (πίνακες, καλώδια κλπ.).
ε) Αμοιβή για μελέτη – διαστασιολόγηση του συστήματος (Φωτοβολταικού και μπαταρία) και εργασίες εγκατάστασης αυτού.
στ) Προμήθεια και εγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού και παρελκόμενων υλικών για λοιπές τεχνολογίες ΑΠΕ, καθώς και αμοιβή για μελέτη – διαστασιολόγησης τους.
Το μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης ανέρχεται σε ποσοστό 80% των επιλέξιμων δαπανών. Ως ελάχιστη αποδεκτή δυναμικότητα των σταθμών ΑΠΕ για αυτοπαραγωγή ορίζονται τα 0,3MW ανά υποβληθείσα πρόταση.
Ο προϋπολογισμός της Δράσης κατανέμεται ως εξής :
Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας: 16.380.000 €
Περιφέρεια Πελοποννήσου: Δήμοι Μεγαλόπολης, Οιχαλίας, Γορτυνίας, Τρίπολης: 10.465.000 €
Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου: 6.240.000 €
Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου: 2.340.000 €
Περιφέρεια Κρήτης: 6.370.000 €
Οι προτάσεις υποβάλλονται μέσω του ΟΠΣ στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://logon.ops.gr αποκλειστικά μέχρι την 28/03/2024 από τον νόμιμο εκπρόσωπο του Δικαιούχου.
Ο Δικαιούχος μετά την επιτυχή υποβολή της πρότασης ενημερώνεται σχετικά μέσω του ΟΠΣ. Σε περιπτώσεις εγγράφων, για τα οποία δεν είναι τεχνικά εφικτή η ηλεκτρονική επισύναψη/υποβολή (π.χ. χάρτες, σχέδια, κλπ.), ο δικαιούχος υποχρεούται να τα αποστείλει στην Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης/ΕΦ στη διεύθυνση: Μητροπόλεως 45, ΑΘΗΝΑ 105 56, εντός 10 εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία ηλεκτρονικής υποβολής της πρότασης από τον Δικαιούχο.
Η Δράση εντάσσεται στην Προτεραιότητα 2 του ΠΔΑΜ 2021-2027 και αφορά στη στήριξη των ενεργειακών κοινοτήτων για υλοποίηση έργων ενεργειακού ή/και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού και στην προώθηση της διείσδυσης των καθαρών μορφών ενέργειας με αξιοποίηση των ΑΠΕ, για αυτοπαραγωγή.
Η Προτεραιότητα 2 «Ενεργειακή μετάβαση – κλιματική ουδετερότητα» επιδιώκει τη μετάβαση σε μία κλιματικά ουδέτερη οικονομία, μέσω επενδύσεων ενεργειακής αποδοτικότητας, παραγωγής και αποθήκευσης καθαρής ενέργειας, και χρήσης/αξιοποίησής της από τις τοπικές κοινωνίες. Εστιάζει στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, σε συστήματα και υποδομές οικονομικά προσιτής καθαρής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων και τεχνολογιών αποθήκευσής της. Λόγω των ραγδαία αυξανόμενων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, ένας αυξανόμενος αριθμός πολιτών, επιχειρήσεων και ΟΤΑ στρέφεται στη συλλογική ιδιο-κατανάλωση ως λύση. Η ενεργειακή αυτονομία αναδεικνύεται κατά αυτό τον τρόπο σε λύση, προάγοντας την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, την κοινωνική συμπερίληψη και την οικονομική ανθεκτικότητα. Οποιαδήποτε δέσμη μέτρων για την καταπολέμηση της ενεργειακής κρίσης θα πρέπει να αναγνωρίζει και να στηρίζει την ουσιαστική συμβολή των Ενεργειακών Κοινοτήτων.
