Η Ελλάδα δείχνει τον δρόμο προς την ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης

Ραγδαίες είναι οι αλλαγές που συντελούνται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα στο πεδίο της ενεργειακής μετάβασης προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με την χώρα μας να «σκοράρει» στο νούμερο τέσσερα της Ευρώπης, σ’ ό,τι αφορά την αξιοποίηση του ήλιου και του αέρα, όπως επισημάνθηκε στο πλαίσιο του 9oυ Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, που πραγματοποιείται στους Δελφούς 10 - 13 Απριλίου και τελεί υπό την Αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας, κας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.

“Τα τελευταία χρόνια υπήρξε ένας τεράστιος μετασχηματισμός που έχει καταστήσει την Ελλάδα ηγέτη στον τομέα αυτό”, ανέφερε σχετικά ο Νίκος Τσάφος, Επικεφαλής Ενεργειακός Σύμβουλος του Πρωθυπουργού, παίρνοντας τον λόγο στη στρογγυλή τράπεζα με τίτλο “Energy Security in the course to net zero”. 

“Η ενεργειακή μετάβαση συμβαίνει ήδη. Δείτε την Ελλάδα. Έχουμε μια απολύτως συγκεντρωμένη και ρεαλιστική στρατηγική στον τομέα” τόνισε ο κ. Τσάφος, επισημαίνοντας ότι η χώρα μας από το 2005 έχει μειώσει κατά 87% την παραγωγή λιγνίτη και από το 2019 έχει αυξήσει κατά 50% την παραγωγή ενέργειας που προέρχεται από τον ήλιο και τον αέρα, αναφέροντας παράλληλα ότι “μετά το 2019 διπλασίασε τις επενδύσεις στα δίκτυα”, υπογραμμίζοντας την σημασία που έχει η ευελιξία για την επίτευξη του στόχου της ενεργειακής μετάβασης.

“Πρέπει να ξεκινήσουμε να αλλαζουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε υιοθετώντας μία άλλη οπτική. Η μετάβαση από μόνη της δεν είναι μια ολοκληρωμένη στρατηγική”, τόνισε ο Ιωάννης Μανιάτης, πρώην Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας, Κλιματικής Αλλαγής και καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά. Όπως ανέφερε είναι κρίσιμο να διασφαλιστεί πως η μετάβαση θα είναι πράσινη κι ότι θα υπάρχουν φθηνές τιμές για τους καταναλωτές. 

Ο κ. Μανιάτης ανέδειξε παράλληλα την σημασία της ενεργειακής ασφάλειας, η οποία ενώ δεν ήταν στις προτεραιότητες της Ευρώπης μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία έρχεται σε πρώτο πλάνο. “Τα επόμενα σαράντα χρόνια θα χρειαστούμε εκτός από τις ανανεώσιμες και μεγάλη ποσότητα φυσικού αερίου” πρόσθεσε, εκφράζοντας παράλληλα τον προβληματισμό του για την υπερβολική εξάρτηση της Ευρώπης από την Κίνα. “Πρέπει να μεταμορφώσουμε την Ελλάδα και την Ευρώπη από περιοχές που εισάγουν και καταναλώνουν προϊόντα σε περιοχές που παράγουν και εξάγουν προϊόντα”, κατέληξε.

“Πέραν της διεύρυνσης και διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας χρειαζόμαστε τα δίκτυα για να βελτιώσουμε την μεταφορά ενέργειας”, υπογράμμισε ο Ιωάννης Καρύδας, CEO, Renewables and Energy Storage, Copelouzos Group, αναδεικνύοντας την σημασία των διασυνδέσεων ως κρίσιμο μονοπάτι στο δρόμο προς την ενεργειακή μετάβαση, με χαμηλότερες τιμές προς όφελος των καταναλωτών. Όπως εξήγησε, ένα βασικό πρόβλημα για την ύπαρξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι η έλλειψη διαθέσιμης γης. 

“Πρέπει να διευρύνουμε τον ενεργειακό χώρο της Ευρώπης” τόνισε, σημειώνοντας πως η χώρα μας βρίσκεται σε προνομιακή θέση, καθώς έχει ήλιο, αέρα και βρίσκεται κοντά στην Αίγυπτο η οποία ικανοποιεί τα ίδια κριτήρια και παράλληλα έχει διάθεση να εξάγει πράσινη ενέργεια στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. “Αυτή είναι η βασική έννοια πίσω από την διασύνδεση που προάγουμε ως όμιλος” ανέφερε ο κ. Καρύδας.

“Η μόνη βιώσιμη λύση είναι η στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η επιτάχυνση της αξιοποίησής τους. Αυτός είναι και ο πιο γρήγορος δρόμος για να έχεις κέρδη”, ανέφερε παίρνοντας τον λόγο ο Αριστοτέλης Χαντάβας, CEO, Principia, Greece. Όπως εξήγησε, ανανεώσιμες πηγές ίσον ενεργειακή ασφάλεια, γιατί είναι μια μορφή ενέργειας που κάθε χώρα μπορεί να παράγει η ίδια. 

Ο κ. Χαντάβας δήλωσε, ωστόσο, προβληματισμένος για τον αργό ρυθμό με τον οποίο οι κυβερνήσεις λαμβάνουν αποφάσεις για να εξυπηρετήσουν αυτές τις επενδύσεις. Ένα άλλο πρόβλημα, όπως είπε, είναι πως όταν σχεδιάζονται νέες υποδομές δεν λαμβάνονται υπόψη οι προκλήσεις των δικτύων. “Εμείς ως εταιρεία αυτό το είδαμε εγκαίρως και στρέψαμε όλη μας την επενδυτική στρατηγική προς αυτή την λογική” κατέληξε.

Στο θέμα της ενεργειακής ασφάλειας στάθηκε με την τοποθέτησή του και ο Dev Sanyal, CEO, VARO Energy, Ελβετία. “Για χιλιετίες είχαμε μία πηγή ενέργειας. Τώρα ζούμε σε έναν κόσμο που είναι πολυδιάστατος και περίπλοκος και είναι πολύ σημαντικό να σκεφτόμαστε σε αυτό το πλαίσιο”, ανέφερε σχετικά. 

Από την άλλη πλευρά, όπως εξήγησε ο κ. Sanyal, οι ανανεώσιμες πηγές από τις οποίες προέρχεται το 50% της ενέργειας που καταναλώνουμε, είναι ένας λόγος αισιοδοξίας. “Μιλώντας για ασφάλεια και οικονομία πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι συνδέουμε περισσότερα δίκτυα”, τόνισε ο κ. Sanyal, επισημαίνοντας παράλληλα την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ των συμβατικών πηγών ενέργειας με τις ανανεώσιμες, την χρήση παλαιών δικτύων για νέους σκοπούς, και την ύπαρξη ενός σταθερού ρυθμιστικού πλαισίου. “Η δίκαιη μετάβαση πρέπει να είναι λογική, συναφής και οικονομική”, κατέληξε.

“Λέγεται πως η μετάβαση στο καθαρό μηδέν δεν συνάδει με την ενεργειακή ασφάλεια. Αυτό δεν είναι αληθές” ανέφερε ο Lord Francis Maude of Horsham, Chairman of FMA Limited, Ηνωμένο Βασίλειο, επισημαίνοντας πως όλες οι χώρες έχουν δυνατότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας οι οποίες δεν έχουν τύχει εκμετάλλευσης. Ένα ζήτημα που ανέδειξε σχετικά, είναι η περίπτωση της αποθήκευσης ή της αποθήκευσης σε επίπεδο δικτύου. “Έχουμε πολλές δυνατότητες ο αέρας και ο ήλιος του νότου να βοηθήσει την εξισορρόπηση μεταξύ Βορρά και Νότου” συμπλήρωσε, επισημαίνοντας ωστόσο τον κίνδυνο η καινοτομία και η παραγωγή να εξισορροπήσει οτιδήποτε έρχεται από την Κίνα. Οι απαγορεύσεις δεν μπορούν να είναι πλήρεις, επεσήμανε συγκεκριμένα, αναφερόμενος στην τάση προς τον προστατευτισμό, τονίζοντας ότι πρέπει να υπάρξει μια μετατόπιση προς το ποιος παράγει εξίσου φθηνά με την Κίνα.

Την συζήτηση συντόνισε ο Κώστας Σ. Μητρόπουλος, Chair, Investment Committee LATSCO Family Office.