Ξεπέρασε την ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτά καύσιμα η παραγωγή ΑΠΕ κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους στην ΕΕ. Σύμφωνα με μελέτη της Ember, τους πρώτους έξι μήνες του έτους αιολικά και φωτοβολταϊκά έργα παρήγαγαν το 30% (386 TWh) της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, ενώ τα ορυκτά καύσιμα μόνο το 27% (343 TWh).
Η Ελλάδα, που κατέγραψε την 2η μεγαλύτερη αύξηση της ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας το πρώτο εξάμηνο ως αποτέλεσμα των αυξημένων θερμοκρασιών, παρουσίασε την 7η μεγαλύτερη αύξηση στην παραγωγή των αιολικών, δηλαδή 1,1 TWh και την 6η μεγαλύτερη αύξηση στην παραγωγή από φωτοβολταϊκά, κατά 1,8 TWh αντίστοιχα.
Κερδίζουν οι ΑΠΕ
Πιο αναλυτικά, στο διάστημα αυτό τέσσερις χώρες (Γερμανία, Βέλγιο, Ουγγαρία και Ολλανδία) κατάφεραν για πρώτη φορά να αφήσουν πίσω τα ορυκτά καύσιμα με τις ΑΠΕ να κρατούν τα ηνία στην ηλεκτροπαραγωγή. Από τα υπόλοιπα αξιοσημείωτα αποτελέσματα της μελέτης είναι τα εξής:
Τον Μάιο, για πρώτη φορά πάνω από το 50% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ισπανία προήλθε από αιολική και ηλιακή ενέργεια και πάνω από το ένα τρίτο στην Πολωνία.
Η ηλιακή παραγωγή της Πολωνίας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024 αυξήθηκε κατά 37% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023.
Η ισχυρή αύξηση της ηλιακής παραγωγής στην Ουγγαρία σήμανε ότι η χώρα σημείωσε τρία διαδοχικά ιστορικά υψηλά επίπεδα ηλιακής παραγωγής σε έναν μόνο μήνα τον Απρίλιο, τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2024, ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ που είχε σημειωθεί τον Ιούλιο του 2023.
Την ίδια ώρα, τα ορυκτά καύσιμα παρήγαγαν 17% λιγότερο (-71 TWh) το πρώτο εξάμηνο του 2024 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023, πέφτοντας στο 27% της παραγωγής (343 TWh). Ο άνθρακας μειώθηκε κατά ένα τέταρτο (-24%, -39 TWh) και το φυσικό αέριο κατά 14% (-29 TWh).
Μείωση των εκπομπών
Ως αποτέλεσμα, οι εκπομπές το πρώτο εξάμηνο του έτους είναι τώρα σχεδόν κατά ένα τρίτο (-31%) χαμηλότερες από ό,τι το πρώτο εξάμηνο του 2022. Πρόκειται, σύμφωνα με την μελέτη, για μια πρωτοφανή μείωση σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
Πώς κινήθηκε η ζήτηση
Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 0,7% το πρώτο εξάμηνο του 2024, αλλάζοντας την τάση της τελευταίας τριετίας κατά την οποία η ζήτηση μειώθηκε εν μέσω της κρίσης των τιμών του φυσικού αερίου.
Των αυξήσεων της ζήτησης λόγω των υψηλών θερμοκρασιών ηγήθηκαν οι Δανία και Ελλάδα, κατά 10,4% (+1,9 TWh) και 7,8% (+1,7 TWh) αντίστοιχα. Αντίστοιχα, τη μεγαλύτερη απόλυτη αύξηση της ζήτησης σημειώθηκε στη Σουηδία (+3,5 TWh), την Ολλανδία (+3,3 TWh) και τη Φινλανδία (+2,9 TWh). Η ζήτηση πιθανότατα θα είχε αυξηθεί περαιτέρω εάν δεν υπήρχε ένας θερμότερος του μέσου όρου χειμώνας σε πολλά κράτη μέλη, ο οποίος μείωσε τη ζήτηση ενέργειας για θέρμανση. Χωρίς τον αντίκτυπο του ήπιου χειμώνα, η Ember εκτιμά ότι η ζήτηση θα είχε αυξηθεί κατά περίπου 2,1%.
Τι πρέπει να γίνει ακόμα
Σύμφωνα με την μελέτη, η διατήρηση της μετάβασης της ΕΕ στην πράσινη ηλεκτρική ενέργεια με αυτόν τον ρυθμό θα απαιτήσει αποκλειστική εστίαση της πολιτικής ώστε να αμβλυνθούν τα εμπόδια για την ενσωμάτωση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας. Θα χρειαστεί επαρκής υποστήριξη για τις συνδέσεις δικτύου και άλλα μέτρα που θα ευνοήσουν την ταχεία ανάπτυξη, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα προκύψουν οικονομικά, ασφαλιστικά και κλιματικά οφέλη σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ειδικότερα, καθώς οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας επιστρέφουν στα προ της κρίσης επίπεδα, η Ευρώπη δεν μπορεί να βασιστεί μόνο στην αγορά για να προωθήσει την αναγκαία επιτάχυνση της ανάπτυξης των ΑΠΕ. Τα καλά σχεδιασμένα και εφαρμοσμένα συστήματα κινήτρων θα παραμείνουν σημαντικά για τη διατήρηση της δυναμικής, όπως αποδεικνύεται από την εντυπωσιακή επέκταση της ηλιακής ενέργειας που συνεχίζεται στη Γερμανία. Πρέπει, επίσης, να ξεπεραστούν τα εμπόδια εκτός της αγοράς, όπως οι περιορισμοί της χωρητικότητας του δικτύου.
