Συνεχείς είναι οι συζητήσεις για το πώς θα καλυφθεί το σωρευτικό έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ, που είναι ο Λογαριασμός που στηρίζει την ανάπτυξη των ΑΠΕ και από τον οποίο αποζημιώνονται οι παραγωγοί με ΑΠΕ για τη διαφορά τιμής, που προκύπτει όταν η τιμή ηλεκτρισμού στην χονδρική αγορά είναι χαμηλότερη από την τιμή στην οποία οι παραγωγοί ΑΠΕ έχουν «κλειδώσει» στις συμβάσεις τους, είτε μέσω εγγυημένων τιμών, είτε με συμβόλαια για τη διαφορά.
Σημειώνεται ότι ο Ειδικός Λογαριασμός έργων ΑΠΕ έχει διαχωριστεί σε δύο τμήματα. Έτσι ο ένας υπολογαριασμός περιλαμβάνει τα έργα με ενεργοποίηση προ της 1/1/2021, τα λεγόμενα «παλιά» έργα και ο δεύτερος υπολογαριασμός τα νέα έργα, δηλαδή με ενεργοποίηση μετά την προαναφερόμενη ημερομηνία.
Με βάση, δε, τα τελευταία στοιχεία του ΔΑΠΕΕΠ (Απρίλιος, Μάιος & Ιούνιος 2024) το σωρευτικό έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ για το 2024 υπολογίζεται σε 228,84 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΔΑΠΕΕΠ για την περίοδο Απριλίου – Μαΐου- Ιουνίου 2024. Το προηγούμενο τρίμηνο οι η εκτίμηση παρέπεμπε σε σωρευτικό έλλειμμα για το τέλος του έτους 255,96 εκατ. ευρώ.
Να σημειωθεί ότι οι προβλέψεις του ΔΑΠΕΕΠ, έχουν γίνει με εκτιμώμενη μέση τιμή ηλεκτρισμού στην Αγορά Επόμενης Ημέρας τα 92 ευρώ/MWh για το 2024 και με μέση τιμή έτους για τα δικαιώματα εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα τα 64,5 ευρώ/τόνο.
Έκτακτος φόρος
Στο φόντο αυτό μια σειρά προτάσεων και επιχειρημάτων έχει τεθεί επί τάπητος ώστε να καλυφθεί το έλλειμμα, χωρίς, μάλιστα, επιβάρυνση των καταναλωτών. Ουσιαστικά με αυτόν τον τρόπο μπαίνει κι ένα νέο πλαφόν στο επίπεδο αποζημίωσης, κάτι που ήδη έχει αναφερθεί και από μέρος της αγοράς.
«Οι παλαιές ΑΠΕ µας κοστίζουν περί τα 900 εκατ. ετησίως σε επιδοτήσεις», δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης, δίνοντας τον τόνο για ενδεχόμενα “κουτσούρεμα” των επιδοτήσεων και τροφοδοτώντας σενάριο για επιβολή ειδικού φόρου στα έσοδα έργων ΑΠΕ που έχουν συνδεθεί µε το δίκτυο πριν από το 2021. Ενισχυτικά, δε, στη συζήτηση αυτή λειτουργεί και εκτιμήσεις στη διοίκηση για “λαθροχειρίες” με πολλά έργα. Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές υπάρχουν ενδείξεις ότι σε κάποια έργα υπάρχει αύξηση της ισχύος με υποδομές πάνελ, πλέον των συμβάσεων, ή με εκσυγχρονισμό των παλιών.
Με νόημα, δε, οι ίδιες πηγές παραπέμπουν στη µεσοσταθµική τιµή που αποζηµιώθηκαν τα παλαιά έργα ΑΠΕ από τον ΕΛΑΠΕ τον Απρίλιο και είναι υψηλότερη κατά 88,6 ευρώ/mwh από τη µεσοσταθµική τιµή αποζηµίωσης (40,1 ευρώ/mwh) των νέων έργων που συνδέθηκαν µε το δίκτυο µετά την 1/1/2021 και διασφάλισαν όρους σύνδεσης µέσω διαγωνιστικής διαδικασίας. Το, δε, Μάιο τα νέα έργα αποζηµιώθηκαν µε 17,7 ευρώ/ MWH, 116,1 ευρώ/mwh χαµηλότερα από τα παλαιά έργα.
Συνένωση
Πάντως, φορείς της αγοράς ότι αυτό που θα πρέπει να προταχθεί για να αντιμετωπιστεί το έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ, είναι η ενοποίηση των υπολογιαριασμών ή αύξηση των εσόδων από την αγορά.Υπενθυμίζεται ότι ο Σύνδεσμος των Φωτοβολταϊκών ο ο ΣΠΕΦ, πέρυσι με επιστολή του προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι «…απαιτείται η άμεση ενοποίηση των υπολογαριασμών νέων και προ 1/1/21 έργων ΑΠΕ καθώς και της μηνιαίας αναθεώρησης του πλαφόν των 85 ευρώ/MWh στα έσοδα του από την αγορά στα απαιτούμενα κάθε φορά επίπεδα». Με δεδομένη την διακύμανση που χαρακτηρίζει τις χονδρικές τιμές ενέργειας, ο ΣΠΕΦ προκρίνει την περιοδική (μηνιαία ή κάθε τρίμηνο) του πλαφόν ώστε καλύτερα να αντανακλά τα πραγματικά δεδομένα της αγοράς, μη θέτοντας, ταυτόχρονα, σε κίνδυνο την βιωσιμότητα του λογαριασμού.
Υπενθυμίζεται ότι και ο ΔΑΠΕΕΠ έχει ταχθεί υπέρ της ενοποίησης των λογαριασμών, αίτημα που επανέλαβε και κατά την ανακοίνωση του πρόσφατου δελτίου τον περασμένο Ιούλιο
Πυρά ΣΠΕΦ
Πάντως στην ομιλία του, πριν λίγες μέρες, από το βήμα του Συνεδρίου «Emerging PV Technologies Platform, Industry Day”, του Τμήματος Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) που διοργανώθηκε στην Αθήνα την Πέμπτη 8/11/24, ο Πρόεδρος του ΣΠΕΦ Δρ. Στέλιος Λουμάκης ανέφερε, μεταξύ άλλων τις αιτίες για το έλλειμμα και υπέδειξε τρόπους αντιμετώπισης. “ Ενώ ο καταναλωτής στέλνει για τις ΑΠΕ μέσω των λογαριασμών του στους Προμηθευτές το ποσό των 17,4 λεπτών/kWh και οι ΑΠΕ ως μακράν η φθηνότερη πηγή ενέργειας χρειάζονται μόλις 10,7 λεπτά/kWh για να αποζημιωθούν όλες πλήρως, εντούτοις τα χρήματα των καταναλωτών δεν φθάνουν σε αυτές και στον ΕΛΑΠΕ, καθώς μέσω του στρεβλού τρόπου τιμολόγησης της χονδρικής μετατρέπονται σε υπερκέρδη σε όφελος των Προμηθευτών" ανέφερε ο κ. Λουμάκης.
Ο πρόεδρος του ΣΠΕΦ συμπλήρωσε ότι, “αν στα παραπάνω ληφθούν υπόψη και τα ~150 εκατ. ευρώ ετησίως που διατίθενται στον ΕΛΑΠΕ από τα δικαιώματα ρύπων αλλά που και πάλι δεν πιάνουν τόπο για να τον ισοσκελίσουν, αφού ο Ειδικός Λογαριασμός παραμένει σωρευτικά ελλειμματικός, είναι προφανές πως το ισόποσο αυτού καθώς και το όποιο υπολειπόμενο περαιτέρω λογιστικό έλλειμμα αυτός εμφανίζει, αντιστοιχούν σε επιπρόσθετο κέρδος που σωρεύτηκε στην Προμήθεια δια της μη λογιστικής απόδοσης των μόλις 10,7 λεπτών/kWh που οι ΑΠΕ χρειάζονται πλήρως για να αποζημιωθούν, την ώρα μάλιστα που ο καταναλωτής στέλνει στους Προμηθευτές μέσω των λογαριασμών του 17,4 λεπτά/kWh.”
“Είναι αδιανόητο οι ΑΠΕ να χρειάζονται 10,7 λεπτά/kWh για να αποζημιωθούν, ο καταναλωτής να στέλνει 17,4 λεπτά/kWh και παρόλα αυτά ο ΕΛΑΠΕ να εμφανίζει έλλειμα και οι Προμηθευτές υπερκέρδη επί των kWh ΑΠΕ που εμπορεύονται. Υπό το φως αυτό η θέσπιση μιας Χρέωσης Προμηθευτή υπέρ του ΕΛΑΠΕ στους Προμηθευτές είναι πλέον επιβεβλημέν用συμπλήρωσε ο κ. Λουμάκης και προσέθεσε:
“Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα και επειδή το mark-up κέρδος που προσπορίζονται οι Προμηθευτές επί των kWh ΑΠΕ που μεταπωλούν στους καταναλωτές για τιμές ανταγωνιστικού σκέλους τιμολογίων λιανικής στα 15 λεπτά/kWh υπολογίζεται ετησίως στα 1,8 δισεκ. ευρώ, δηλαδή είναι περίπου τριπλάσιο του ΕΤΜΕΑΡ των 620 εκατ. ευρώ, προτείνεται η αντικατάσταση του ΕΤΜΕΑΡ από Χρέωση Προμηθευτή υπέρ ΕΛΑΠΕ η οποία αφενός θα το υποκαταστήσει και αφετέρου θα επιστρέφει στον Ειδικό Λογαριασμό τα παράλογα ελλείμματα που του δημιουργεί στο στρεβλό μοντέλο χονδρικής που ακολουθείται και που παράγει κατοπτρικά υπερκέρδη ιδίως στους καθετοποιημένους Προμηθευτές.
