Στο επίκεντρο της συζήτησης για ανάσχεση των επιβαρύνσεων που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές στο ηλεκτρικό ρεύμα βρίσκεται το τέλος που πληρώνουν όλοι οι καταναλωτές για την αμοιβή της παραγωγής των ΑΠΕ. Ο λόγος για το περίφημο Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), που αποτελεί ρυθμιζόμενη χρέωση, δηλαδή καθορίζεται διοικητικά με αποφάσεις των οργάνων της πολιτείας. Να σημειωθεί ότι το τέλος αυτό χρηματοδοτεί, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Ελλάδα. Ως μέτρο στήριξης συγκεκριμένων κλάδων παραγωγής (π.χ. ξενοδοχεία, αγρότες) υπήρξε ρύθμιση για εξαιρέσεις ή και μειωμένες καταβολές ΕΤΜΕΑΡ.
Το τέλος για ρύπους
Στο τραπέζι της δημόσιας συζήτησης, έχει πέσει και πάλι, όπως είχε συμβεί και στο παρελθόν η πρόταση, η χρέωση του ΕΤΜΕΑΡ να περάσει στο ανταγωνιστικό σκέλος των λογαριασμών, δηλαδή το ύψος του να διαμορφώνεται ανάλογα με την εμπορική πολιτική κάθε προμηθευτή.
Ανάλογα βέβαια υπάρχουν «αποχρώσεις» της εν λόγω πρότασης. Εναλλακτικά εξετάζεται ή η πλήρης κατάργησή του ως ρυθμιζόμενης χρέωσης, ή η διαμόρφωση ενός σχετικού «μίγματος» ρυθμιζόμενης – μη ρυθμιζόμενης χρέωσης. Επίσης εξετάζεται ο κάθε προμηθευτής αφού καταβάλλει ποσό που θα οριστεί να μετακυλίει ανάλογα με την πολιτική του στους καταναλωτές.
Πάντως η αγορά των ΑΠΕ προωθεί την αλλαγή αυτή εκτιμώντας ότι σε συνδυασμό με την αύξηση της «ρευστότητας» στην αγορά θα ενισχύσει την προσπάθεια για μείωση των τιμών για τον τελικό καταναλωτή.
Στο φόντο αυτό χτες η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) πρότεινε σε συνέντευξη τύπου την ενσωμάτωση του ΕΤΜΕΑΡ στο κόστος των Προμηθευτών και το ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων ρεύματος. «Αν αυτό είχε συμβεί, το όφελος από τις φτηνές Α.Π.Ε. θα περνούσε αυτόματα στους καταναλωτές μέσω του ανταγωνισμού στην λιανική αγορά χωρίς να χρειάζονται κρατικές παρεμβάσεις. Από την άλλη πλευρά, οι ίδιες οι Α.Π.Ε. θα απαλλάσσονταν από τον ρυθμιστικό κίνδυνο των χαμηλών πόρων του ΕΛΑΠΕ, που πλέον δεν θα εξαρτιόνταν από κρατικές αποφάσεις αλλά από την ίδια την αγορά. Στο παρελθόν, οι Α.Π.Ε. έχουν πληρώσει ακριβά αυτό το ρυθμιστικό ρίσκο εξαιτίας των ελλειμάτων που είχαν δημιουργήσει οι στρεβλώσεις της αγοράς και τα οποία κλήθηκαν, αδίκως, να καλύψουν οι Α.Π.Ε.» τόνισε χτες η ΕΛΕΤΑΕΝ.
Οι αντιδράσεις
Βέβαια η ένταξη του ΕΤΜΕΑΡ στο ανταγωνιστικό σκέλος του τιμολογίου ηλεκτρικού ρεύματος έχει δημιουργήσει αντιδράσεις και προβληματισμούς. Κάποιοι προμηθευτές ηλεκτρισμού, που δεν έχουν το οικονομικό εύρος ανησυχούν ότι ενδεχομένως θα βρεθούν σε δυσχερή θέση σε σχέση με άλλους ανταγωνιστές, που ίσως έχουν μεγαλύτερα περιθώρια ευελιξίας στις τιμολογήσεις. Επίσης ενεργοβόρες βιομηχανίες ανησυχούν για επιδοτήσεις π.χ. αντιστάθμιση κόστους που έχουν σήμερα στη βάση το ενωσιακού δικαίου, καθώς το ΕΤΜΕΑΡ αποτελεί ξεχωριστή χρέωση.
Συνολική δέσμη μέτρων
Να σημειωθεί ότι η ΕΛΕΤΑΕΝ χτες κατέθεσε μια συνολική δέσμη προτάσεων για την αντιμετώπιση της κρίσης τιμών τονίζοντας ότι η «αιολική ενέργεια σύμμαχος των πολιτών»
«Η ελληνική Κυβέρνηση έχει ανακοινώσει σειρά μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης και την ανακούφιση νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Οι αναγκαίοι πόροι για την υλοποίηση των μέτρων αυτών συγκεντρώνονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης που έχει συσταθεί στον Διαχειριστή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΔΑΠΕΕΠ) και έχει ανακοινωθεί ότι θα ανέλθουν σε 620 εκατ. ευρώ για την περίοδο Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2021.
Στην προσπάθεια αυτή η αιολική ενέργεια γίνεται σύμμαχος των πολιτών καθώς οι πόροι αυτοί, στο μεγαλύτερο μέρος τους, προέρχονται από τους πόρους του Ειδικού Λογαριασμού των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ) και συγκεκριμένα τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Η διάθεση αυτών των πόρων για την ανακούφιση των καταναλωτών έγινε εφικτή επειδή η αιολική ενέργεια παραμένει φθηνή» τονίζεται σχετικά.
Το δυναμικό
Σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ, αυτή την περίοδο, «τα νέα αιολικά πάρκα στην Ελλάδα παράγουν 3-4 φορές φθηνότερο ηλεκτρισμό σε σχέση με το σημερινό κόστος ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο και 2-3 φορές φθηνότερο συγκριτικά με το λιγνίτη. Αν δεν υπήρχαν τα αιολικά πάρκα, οι συνέπειες της κρίσης θα ήταν πολύ επαχθέστερες για τους καταναλωτές».
Όπως τονίζεται «εκτός από πιο φθηνή, η αιολική ενέργεια -όπως και όλες οι Α.Π.Ε. - παρουσιάζει ένα ακόμα μεγάλο πλεονέκτημα: Δεν είναι εκτεθειμένη στις διεθνείς διακυμάνσεις των τιμών των ορυκτών καυσίμων και τα γεωπολιτικά παιχνίδια. Το κόστος παραγωγής του ρεύματος από τα αιολικά πάρκα παραμένει σταθερό για όλη τη ζωή τους. Έτσι, η εθνική οικονομία γνωρίζει το κόστος της και δεν εξαρτάται από τις διεθνείς αγορές ή τις διαθέσεις των προμηθευτριών - χωρών ορυκτών καυσίμων» αναφέρει η ΕΛΕΤΑΕΝ που σημειώνει ότι η κρίση οφείλεται στην εξάρτηση της οικονομίας από τα ορυκτά καύσιμα καταθέτοντας και προτάσεις.
Τέσσερεις προτάσεις πολιτικής
Για να αποφευχθούν παρόμοιες κρίσεις στο μέλλον η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να επιταχυνθεί και η ΕΛΕΤΑΕΝ κατέθεσε πέρα από το θέμα του ΕΤΜΕΑΡ, τις εξής προτάσεις:
· Ολοκλήρωση των θεσμικών μεταρρυθμίσεων για τη λειτουργία των νέων ανταγωνιστικών αγορών, με τελικά ωφελημένο τον καταναλωτή.
· Ριζική απλοποίηση του αδειοδοτικού πλαισίου των Α.Π.Ε. και των δικτύων. Κάθε προτεινόμενο σχέδιο πρέπει να λαμβάνει οριστική απάντηση, θετική ή αρνητική, σε εύλογο χρόνο, που κατά την ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν πρέπει να ξεπερνά τα 2 έτη.
· Ολοκλήρωση των θεσμικών και τεχνικών παρεμβάσεων για τον εξηλεκτρισμό της οικονομίας, την προώθηση της ενεργούς διαχείρισης ζήτησης από τους καταναλωτές, της αποθήκευσης και των θαλάσσιων αιολικών πάρκων μαζί με ένα φιλόδοξο πρόγραμμα διεθνών διασυνδέσεων.
