Τις πρώτες ενδείξεις για το πως σκέφτεται η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει το νέο κύμα της ενεργειακής κρίσης που χτυπά και την Ελλάδα έδωσε ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης μιλώντας στην εκπομπή “Ενώπιος Ενωπίω” και τον Νίκο Χατζηνικολάου.
Περιγράφοντας μια σειρά από δράσεις που “τρέχει” η κυβέρνηση για την ανάσχεση του ενεργειακού κόστους στις επιχειρήσεις τόνισε ότι “έρχεται γιγαντιαίο πρόγραμμα μέσω ΕΣΠΑ για την ενίσχυση της διείσδυσης του Net Metering σε παραγωγικές μονάδες”.
Μέτρα στο τραπέζι
Όπως μάλιστα ανέφερε, θα έχει σήμερα το μεσημέρι συνάντηση με τους Βιομηχανικούς Συνδέσμους της χώρας για να εξεταστεί πλέγμα μέτρων για την στήριξη της παραγωγής.
Υπενθυμίζεται ότι στο τραπέζι είναι η αύξηση της επιδότησης για το ρεύμα από το 50% σήμερα στο 75%, καθώς μετά τις ανακοινώσεις της Κομισιόν για τη νέα “Εργαλειοθήκη” με΄τρων μια τέτοια κίνηση φαίνεται να λαμβάνει τη σχετική ευρωπαϊκη έγκριση.
Υπενθυμίζεται ότι ο μέσος όρος τιμών για τις πρώτες μέρες του Μάρτη είναι σε επίπεδο άνω των 320 ευρώ η μεγαβατώρα, κάτι που οδηγεί πολλές βιομηχανίες αλλά κι άλλες παραγωγικές μονάδες (αγροτικές εκμεταλλεύσεις) σε αδιέξοδο.
Καμπανάκι της παραγωγής
«Τις τελευταίες ημέρες διαπιστώνεται η αδικαιολόγητη εκτόξευση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στο επίπεδο των € 360-400/Mwh, με αναφορά στην εκτόξευση των χρηματιστηριακών τιμών του Φ.Α. λόγω της κρίσης στην Ουκρανία, η οποία όμως θα επηρεάσει την ελληνική αγορά τον Απρίλιο», σημειωσαν χθες σε κοινή δήλωση πέντε βιομηχανικοί σύνδεσμοι που ζήτησαν μέτρα από την κυβέρνηση.
Όπως αναφέρουν, η αύξηση των τιμών, διευρύνει περαιτέρω το διαχρονικό πρόβλημα του υψηλού κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, από το οποίο επιβαρύνεται η ελληνική βιομηχανία με αρνητικές επιπτώσεις στη διεθνή ανταγωνιστικότητα της.
Είναι γνωστό, ότι στη χώρα μας η τιμή που προμηθεύονται το Φ.Α. όλοι οι προμηθευτές και οι ηλεκτροπαραγωγοί διαμορφώνεται από τις χρηματιστηριακές τιμές TTF του προηγούμενου μήνα (front month), όπως αυτό καθορίζεται στις σχετικές συμβάσεις τους, καθώς στη χώρα μας δεν υπάρχει spot αγορά (hub), αντίθετα με ότι συμβαίνει στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές.
Η τιμή προμήθειας για τον Μάρτιο είναι € 80/Μwh, βάσει της οποίας το υπολογιζόμενο μεταβλητό κόστος για μια μονάδα φυσικού αερίου δεν πρέπει να υπερβαίνει τα €200/Μwh, εάν λάβουμε υπόψη μας και τη σημαντική πτώση των τιμών των δικαιωμάτων CO2 στα €60/Mwh από το επίπεδο των €90/Mwh που είχε φθάσει τους δύο τελευταίους μήνες.
Επομένως, οι τιμές των € 360/Mwh στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας κρίνονται ως υπερβολικές και αδικαιολόγητα υψηλές, επιφέροντας απροσδόκητα οφέλη αλλά τα οποία πλήττουν την ανταγωνιστικότητα των βιομηχανικών καταναλωτών ενέργειας.
Οι ευρωπαικές τιμές
Σύμφωνα με τους συνδέσμους, η επίκληση των τιμών που διαμορφώνονται στις ευρωπαϊκές χονδρεμπορικές αγορές δεν αποτελεί πλήρη αιτιολογία για την άνοδο των τιμών στην ελληνική αγορά, διότι αφενός στις ευρωπαϊκές χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρισμού διαπραγματεύεται μόνο το 20-30% της κατανάλωσης σε κάθε χώρα, αφετέρου στις εν λόγω αγορές η διαπραγμάτευση του Φ.Α. γίνεται μέσω των spot αγορών και όχι βάσει των τιμών του προηγούμενου μήνα.
Η επιδότηση των €65 /Μwh, που δίδεται στις βιομηχανίες για τον μήνα Μάρτιο, προφανώς δεν επαρκεί για να καλύψει τις κατά πολύ επαυξημένες τιμές.
Είναι πλέον σαφές ότι η κρίση θα διαρκέσει τουλάχιστον έως και τις αρχές του επομένου έτους. Το πλήγμα που θα υποστεί η βιομηχανία της χώρας θα είναι καίριο και τίθεται ζήτημα βιωσιμότητας για την πλειοψηφία αυτών.
"Θεωρούμε ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην λήψη πιο αποτελεσματικών μέτρων στήριξης της βιομηχανίας, στο πλαίσιο που καθορίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αντιμετώπιση της υπερβολικής αύξησης των τιμών στην χονδρεμπορική αγορά συμπεριλαμβανομένης και της φορολόγησης των υπερκερδών των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας.
Δεσμεύσεις Σκρέκα
Να σημειωθεί ότι μιλώντας πριν 20 ημέρες περίπου σε συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, που συνήλθε για να ενημερωθεί από τον ΔΕΔΔΗΕ, ο υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας Κώστας Σκρέκας αναφέρθηκε στη διαδικασία εγκατάστασης νέων μικρών φωτοβολταϊκών για μια σειρά επαγγελματιών αλλά και στο net metering για αγρότες που μάλιστα θα έχει επιπλέον επιδοτήσεις για εγκατάσταση.
Όπως είπε ο ΔΕΔΔΗΕ έχει σχεδόν ήδη ολοκληρώσει τη δημιουργία μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την υποβολή νέων αιτήσεων κατασκευής φωτοβολταϊκών.
Θα απευθύνεται σε τέσσερις κατηγορίες, δηλαδη σε νοικοκυριά, αγρότες και σε μονάδες μεταποίησης του δευτερογενούς τομέα που θέλουν να αυτοπαράγουν και να αυτοκαταναλώνουν ενέργεια καθώς και σε επενδυτές παραγωγούς ενέργειας που θέλουν να πουλούν ενέργεια στο σύστημα.
Μέσα από αυτό το πρόγραμμα, ανέφερε ο κ. Σκρέκας, θα προωθηθούν επιδοτήσεις για τα νοικοκυριά που θέλουν να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά συστήματα και μπαταρίες αποθήκευσης στις στέγες των κατοικιών τους.
Επίσης, για τον δευτερογενή τομέα της μεταποίησης θα υπάρξει ένας ξεχωριστός ενεργειακός χώρος για να υπάρξει μια μόνιμη μείωση του κόστους ενέργειας.
Ο ΔΕΔΔΗΕ, μάλιστα, ήδη ολοκληρώνει και μια μελέτη όπου ακόμα και σε κορεσμένους νομούς της χώρας, που σήμερα οι αιτούντες λαμβάνουν αρνητικές αποφάσεις σύνδεσης με το σύστημα, να υπάρξει ένας επιπλέον ενεργειακός χώρος σε ότι αφορά την κατασκευή φωτοβολταϊκών συστημάτων για αυτοκατανάλωση.
Τα αγροτικά φωτοβολταϊκά
Σχετικά με τα αγροτικά φωτοβολταϊκά, ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος ανέφερε πως αποτελούν προτεραιότητα και γιαυτό υπήρξε σχετική νομοθέτηση νέου πλαισίου που δίνει στους αγρότες αυξημένη δυνατότητα εγκατάστασης.
Όπως είπε ο κ. Σκρέκας, πλέον, ένας αγρότης μπορεί να κατασκευάσει ένα φωτοβολταϊκό που είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερο από τις ανάγκες του προκειμένου να αυτοκαταναλώνει το ένα τέταρτο της παραγόμενης ενέργειας και τα άλλα τρία τέταρτα να τα πουλάει στο σύστημα και με τα έσοδα αυτά να αποσβένει γρηγορότερα την φωτοβολταϊκή του επένδυση.
Νέες επιδοτήσεις
Όπως είπε, ήδη μέσα από το πρόγραμμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης υπάρχει σήμερα πρόγραμμα με το οποίο χρηματοδοτείται το 50% για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος και μπαταριών.
Ο υπουργός ανέφερε πως σε σύντομο χρονικό διάστημα θα ανακοινωθούν τέτοιες επιδοτήσεις από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την δημιουργία φωτοβολταϊκών συστημάτων και αποθήκευσης τόσο για τον πρωτογενή όσο και τον δευτερογενή τομέα.
Η λύση της αυτοπαραγωγής
Στη βιομηχανία, πάντως, το Net Metering επίσης προτάσσεται ως λύση στις αυξήσεις ρεύματος.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε το περασμένο φθινόπωρο ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Αττικής και Πειραιώς (ΣΒΑΠ) κ. Δημήτρης Μαθιός σε αναλυτική κατάθεση προτάσεων με αφορμή συνάντηση στο υπουργείο Ενέργειας της διοίκησης του Συνδέσμου με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κ. Σκρέκα το Net Metering θα αποτελέσει όντως λύση με:
α. Αξιοποίηση από τα αρμόδια Υπουργεία σε συνεργασία με τις Περιφέρειες όλων των διαθέσιμων πόρων και των χρηματοδοτικών μέσων που διατίθενται από την ΕΕ για επιδότηση των επιχειρήσεων ΜΤ για επενδύσεις σε ΑΠΕ.
β. Απλοποίηση των αδειοδοτήσεων των φωτοβολταϊκών μέσω fast track διαδικασιών.
γ. Εφαρμογή του Virtual Net Metering για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις ΜΤ, που το μέγεθος της κατανάλωσης τους αλλά και η γεωγραφική θέση που είναι εγκατεστημένες, τις δεσμεύουν και δεν καθιστούν πραγματοποιήσιμη την εφαρμογή του Net Metering με τις σημερινές ισχύουσες διατάξεις και κανονισμούς. Π.χ. μία ενεργοβόρα βιομηχανία ΜΤ με εγκατεστημένη ισχύ 4 MWh, για να μπορέσει να εφαρμόσει το Net Metering χρειάζεται θεωρητικά έκταση 50 στρεμμάτων για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε γη που πρέπει να βρίσκεται είτε στο ίδιο οικόπεδο είτε σε όμορο. Είναι πρακτικά αδύνατον αυτή η μεγάλη έκταση να υπάρχει δίπλα σε ενεργοβόρες επιχειρήσεις ΜΤ, πόσο ακόμα και να πληροί η έκταση αυτή τις προδιαγραφές για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών (χρήση γης, κλίση, προσανατολισμός κλπ).
δ. Βελτίωση των υφιστάμενων υποδομών των δικτύων που αυτή τη στιγμή δεν επαρκούν για να υποδεχθούν τις εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών που πρόκειται να λειτουργήσουν.
Το ΕΒΕΠ
Αλλαγή στην πολιτική έναντι των ΑΠΕ ζητεί και το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς επισημαίνοντας παράλληλα ότι απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή επενδύσεων που αφορούν τον ενεργειακό συμψηφισμό.
Μάλιστα ο πρόεδρος του Ε.Β.Ε.Π., κ. Βασίλης Κορκίδης με πρόσφατη δήλωσή του σημείωσε την αναγκαιότητα να δοθεί η δυνατότητα σε ενεργοβόρες επιχειρήσεις να επενδύσουν στις ΑΠΕ, είτε κατά μόνας, είτε σε συνεργασία με άλλες ομοειδείς, προκειμένου να καλύψουν μέρος ή και το όλον της ενέργειας που καταναλώνουν,καθιστώντας την απόσβεση της επένδυσης διπλά επωφελή, καθώς η φθηνή ενέργεια θα επιδρούσε στο τελικό κόστος παραγωγής, άρα και πώλησης προϊόντων, ενώ επίσης θα δημιουργούσε μία νέα επιχειρηματική δυναμική στον τομέα ανοίγοντας παράλληλα νέες θέσεις εργασίας. Δεν πρέπει να διαλάθει της προσοχής μας, ότι χώρες- μέλη της Ε.Ε. στη Βόρεια Ευρώπη με ισχυρή περιβαλλοντική συνείδηση των πολιτών τους έχουν προτάξει και προχωρήσει στην αξιοποίηση των ΑΠΕ και μάλιστα σε συνθήκες υποδεέστερες σε σχέση με αυτές που ισχύουν στην Ελλάδα. Αιολικά πάρκα ανοικτής θαλάσσης, φωτοβολταϊκά στα λιμάνια, είναι πλέον συνήθεις εικόνες στις χώρες αυτές και αυτό πρέπει να μας προβληματίσει. Υπάρχουν εκατοντάδες βραχονησίδες, «νεκρές» θαλάσσιες ζώνες όπου,ύστερα από τις δέουσες περιβαλλοντικές μελέτες θα μπορούσαν να τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες. Μάλιστα, η τελευταίας γενιάς ανεμογεννήτριες είναι και καταφανώς μικρότερες των αρχικώς εμφανισθέντων και παραγωγικότερες, καθώς η τεχνολογία τους έχει αλλάξει θεαματικά.
Ο ενεργειακός συμψηφισμός
Το Δ.Σ. του Ε.Β.Ε.Π. στις τελευταίες συνεδριάσεις του, στις οποίες το ενεργειακό ήταν μεταξύ των θεμάτων αιχμής που το απασχόλησε, εξέτασε μία σειρά παραμέτρων προκειμένου συνολικά να καταθέσει προτάσεις για τη βελτίωση του περιβαλλοντικού προφίλ της χώρα προς όφελος του οικιακού και επαγγελματία καταναλωτή. Συγκεκριμένα, συζητήθηκε το «Net-metering» ή «Αυτοπαραγωγή με Ενεργειακό Συμψηφισμό», που δίνει σε μια επιχείρηση τη δυνατότητα να παράγει, με χρήση φωτοβολταϊκού συστήματος, την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνει, ενώ ταυτόχρονα παραμένει συνδεδεμένη στο δίκτυο, το οποίο χρησιμοποιεί ως «αποθήκη» ενέργειας. Έτσι, όταν η παραγωγή είναι μεγαλύτερη από την κατανάλωση, το πλεόνασμα «αποθηκεύεται» στο δίκτυο και χρησιμοποιείται όταν η παραγωγή δεν επαρκεί. Ο τελικός συμψηφισμός πραγματοποιείται κάθε τρία έτη και συνεπώς το φωτοβολταϊκό σύστημα πρέπει πρακτικά να σχεδιάζεται με βάση την ετήσια κατανάλωση.
Δικαίωμα εγκατάστασης έχουν τα φυσικά πρόσωπα ή επιτηδευματίες, καθώς και τα νομικά πρόσωπα, τα οποία, είτε έχουν στην κυριότητά τους τον χώρο εγκατάστασης, είτε έχουν την έγγραφη συναίνεση του ιδιοκτήτη. Με το «Net-metering» η παραγόμενη ενέργεια συμψηφίζεται με αυτήν που καταναλώνουμε και δεν πωλείται σε μια συμφωνημένη τιμή στο δίκτυο. Έτσι, ο λογαριασμός του ηλεκτρικού ρεύματος μειώνεται σημαντικά, με το όφελος να αυξάνει κάθε χρόνο, ανάλογα με την αύξηση της τιμής του ρεύματος.
Το «Net-metering» αφορά εξοικονόμηση και όχι εισόδημα, που θα μπορούσε στο μέλλον να φορολογηθεί. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει όμως να υπολογίσουν την επένδυση, την παραγωγή ρεύματος, την εξοικονόμηση από τον λογαριασμό της ΔΕΗ, την απόδοση του κεφαλαίου και να γνωρίζουν όλα τα απαραίτητα μεγέθη. Θα πρέπει να επιλέξουν την περιοχή και τον τρόπο εγκατάστασης, τον τύπο τιμολογίου ΔΕΗ, όπως αναφέρεται στον λογαριασμό και να υπολογίσουν την ετήσια κατανάλωση σε kWh. Να επιλέξουν τον αναμενόμενο «ταυτοχρονισμό παραγωγής-κατανάλωσης», που είναι το ποσοστό της παραγόμενης ενέργειας που θα καταναλώνεται απευθείας, πριν δηλαδή διοχετευθεί πρώτα στο δίκτυο, το οποίο, για μια επαγγελματική εγκατάσταση, κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 40-65%. Από τα παραπάνω, προκύπτει το μέγεθος της ισχύος του φωτοβολταϊκού που χρειάζεται για να καλύψει την ετήσια κατανάλωση σε kWp. Για μεγιστοποίηση του κέρδους, το φωτοβολταϊκό δεν πρέπει να ξεπερνά τις ανάγκες πάνω από 100%.
