του Αλέξανδρου Μπαρότσι
Η στρατηγική μετάβασης της χώρας προς ένα πράσινο μέλλον είναι δεδομένη. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη από το γεγονός ότι πλάι ακριβώς στη νέα λιγνιτική μονάδα Πτολεμαΐδα 5, η ΔΕΗ κτίζει το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο της Ελλάδας και ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, ισχύος 250 MW.
Αλλά ταυτόχρονα δεν πρέπει να ξεχνάμε και τη σημασία που έχουν για τη στρατηγική επάρκεια της χώρας τα εγχώρια καύσιμα. Και κάπου εδώ ξαναμπαίνει το ερώτημα που ακόμη και μετά τα χθεσινά εγκαίνια της μεγαλύτερης λιγνιτικής μονάδας της χώρας, παραμένει αναπάντητο. Για πόσο καιρό η Πτολεμαΐδα 5 θα λειτουργεί με λιγνίτη; Και τι σχέδια υπάρχουν για μετά το 2028;
Αν αποπειραθεί κάποιος να αποκρυπτογραφήσει τις χθεσινές δηλωσεις των πρωταγωνιστών της εκδήλωσης στην Κοζάνη, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το διάστημα που ο νέος σταθμός θα καίει λιγνίτη είναι πιθανότατα κάτω της πενταετίας.
«Δεν πρέπει να αφήσουμε τις εγχώριες πηγές ενέργειας», ήταν το μήνυμα του επικεφαλής της ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, Γιώργου Περιστέρη, στη λογική ότι με μείωση του αερίου και αύξηση των ΑΠΕ, μπορούμε να κρατήσουμε τη παραγωγή λιγνίτη στην Ελλάδα.
«Η μονάδα θα λειτουργεί για πολλά ακόμη χρόνια με αυτήν την μορφή», δήλωσε ο Πρωθυπουργός, για να προσθέσει όμως ότι στο μέλλον θα αποτελέσει μονάδα στρατηγικής εφεδρείας. Στην ίδια κατεύθυνση και ο επικεφαλής της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης, που αφού επικαλέστηκε την ανάγκη ενεργειακής θωράκισης της χώρας, η οποία υπαγορεύει τη χρήση κάθε διαθέσιμου μέσου, δεν παρέλειψε να τονίσει ότι στο μέλλον η Πτολεμαΐδα 5 θα λειτουργεί ως στρατηγική εφεδρεία.
Πότε θα γίνει η μετατροπή σε μονάδα φυσικού αερίου
Πότε είναι αυτό το μέλλον; Το 2031 όπως έλεγε ο αρχικός σχεδιασμός; Νωρίτερα; Ανάλογα με τη πορεία των τιμών του φυσικού αερίου, (52,38 ευρώ / MWh χθες), και των δικαιωμάτων CO2, (91,39 ευρώ/ τόνος), όπου ειδικά στα τελευταία, η τάση είναι σταθερά ανοδική, έχοντας αυξηθεί 18% από τις αρχές του έτους;
Και τι σημαίνει λειτουργία της μονάδας ως στρατηγική εφεδρεία σε σχέση με τα παραπάνω; Το ερώτημα είναι εύλογο καθώς όταν προπολεμικά η Ελλάδα, κατόπιν αιτήματος της ΔΕΗ, είχε καταθέσει σχετικό αίτημα στην Ευρωπαική Επιτροπή για ένταξη σε μηχανισμό εφεδρείας όλων των λιγνιτικών μονάδων της χώρας, η τιμή των δικαιωμάτων CO2 βρισκόταν στα 23 ευρώ ο τόνος. Εκτοτε έχει εκτιναχθεί 300%!
Eύλογα θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι εφόσον η τάση στα δικαιώματα είναι μακροπρόθεσμα ανοδική, όταν αυτά καταστήσουν κάποια στιγμή το λιγνίτη ακριβότερο καύσιμο από το φυσικό αέριο, η λειτουργία της Πτολεμαΐδας 5 θα καταστεί ασύμφορη. Και επομένως, η στρατηγική εφεδρεία, δηλαδή η διάθεση της μονάδας από τη ΔΕΗ στον ΑΔΜΗΕ έναντι ενός εύλογου αντιτίμου, προκειμένου να την χρησιμοποιεί όποτε αυτός κρίνει αναγκαίο, θα αποτελέσει μονόδρομο. Το μόνο που δεν ξέρουμε είναι το πότε θα γίνει αυτό.
Επομένως είναι τα δεδομένα και οι εξελίξεις στην αγορά εκείνα που θα καθορίσουν το αν -και κυρίως το πότε- θα μετατραπεί σε μονάδα φυσικού αερίου, όπως είχε δηλώσει τον Ιανουάριο ο κ. Στάσσης και όχι τα χρονοδιαγράμματα του ΕΣΕΚ. Εξάλλου, μόλις προ μηνός, στο περιθώριο των εγκαινίων της νέας μονάδας φυσικού αερίου της ΔΕΗ στην Αλεξανδρούπολη, ο πρόεδρος της επιχείρησης είχε καταστήσει σαφές πως εάν οι τιμές του αερίου αποκλιμακωθούν και σταθεροποιηθούν σε χαμηλά επίπεδα, είναι πιθανό η απόφαση για να περάσει η Πτολεμαίδα 5 από το λιγνίτη στο φυσικό αέριο, να ληφθεί πολύ νωρίτερα από το 2028.
Σενάριο διόλου απίθανο, κρίνοντας και από το γενικότερο πνεύμα των δηλώσεων στο περιθώριο της χθεσινής εκδήλωσης, όπου τη παράσταση έκλεψε η απολιγνιτοποίηση και η ανάγκη της πράσινης μετάβασης, με το λιγνίτη να μένει στη σκιά.
Η νέα μονάδα της ΔΕΗ περισσότερο κλείνει έναν κύκλο σχεδόν 70 ετών παρουσίας της εταιρείας στην περιοχή της Πτολεμαΐδας, παρά σηματοδοτεί μια στήριξη στο πάλαι ποτέ εθνικό μας καύσιμο, όπως έγινε σαφές και από τις δηλώσεις Μητσοτάκη.
Απαρατήρητο δεν πέρασε και το γεγονός ότι ο επικεφαλής της ΔΕΗ έσπευσε να προτάξει στις δηλώσεις του για τη Πτολεμαΐδα 5, ότι δίπλα ακριβώς στη μονάδα κτίζεται το νέο φωτοβολταϊκό της εταιρίας, ισχύος 250 MW. Και όλα αυτά όταν στο ορυχείο της Πτολεμαΐδας ετοιμάζεται να αναπτυχθεί ένα ακόμη μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό, ισχύος 550 MW στο οποίο μειοδότησε το Δεκέμβριο η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
