Στην Αλεξανδρούπολη θα βρεθεί σήμερα το πρωί, όπου ο πρωθυπουργός θα θεμελιώσει ένα έργο "κλειδί" για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ.
Ο λόγος για την επίσημη έναρξη υλοποίησης του πλωτού τερματικού σταθμού αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG (FSRU) ανοιχτά της Αλεξανδρούπολης, ένα έργο που γίνεται και με τις “ευλόγίες” των ΗΠΑ.
Το προφίλ του έργου
Το όλο έργο είναι κομβικό για την ενεργειακή ασφάλεια της ευρύτερης ΝΑ Ευρώπης και γι' αυτό άλλωστε η έναρξή του γίνεται παρουσία των ηγετών Σερβίας, Βουλγαρίας αλλά και του προέδρου της ΕΕ Σαρλ Μισέλ.
Πιο συγκεκριμένα στην πρωτεύουσα του Έβρου θα βρεθούν σήμερα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Κίριλ Πέτκοφ, ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και ο πρωθυπουργός της Β. Μακεδονίας Ντίμιταρ Κοβάτσεφσκι.
Να σημειωθεί ότι η πλωτή μονάδα αποθήκευσης και αεριοποίησης θα είναι χωρητικότητας 153.500 κ.μ. LNG, θα συνδεθεί με το εθνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου της Ελλάδας με αγωγό μήκους 28 χλμ., μέσω του οποίου το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας αλλά και της ευρύτερης περιφέρειας, από τη Ρουμανία, τη Σερβία και τη Βόρεια Μακεδονία, μέχρι τη Μολδαβία και την Ουκρανία.
Η συνολική επένδυση για το νέο τέρμιναλ ανέρχεται σε 410 εκ. ευρώ και έχει πλήρως εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους αλλά και μέσω της συμμετοχής των ιδιωτών μετόχων του.
Το FSRU Αλεξανδρούπολης έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020» (ΕΠΑνΕΚ) με το ποσό της δημόσιας δαπάνης να ανέρχεται στα 166,7 εκατ. ευρώ.
Με την ολοκλήρωση της υποδομής, η νέα μονάδα θα μπορεί να μεταφέρει 5,5 δις κ.μ. LNG προς την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης.
Ο Γ. Μανιάτης
“Θετική εξέλιξη τα αυριανά εγκαίνια του FSRU Αλεξανδρούπολης από τέσσερις πρωθυπουργούς” αναφέρει σε δήλωσή του ο πρώην υπουργός Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης συμπληρώνοντας “Ας θυμηθούμε όμως οτι πριν 9 χρόνια, το «μακρινό» 2013, το έργο αυτό το είχαμε ξεκινήσει, σχεδιάσει και το είχαμε εντάξει στα ευρωπαϊκά χρηματοδοτούμενα προγράμματα PCIs. Την επόμενη χρονιά, το Μάιο 2014, με εισήγησή μου στη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων (ΔΕΣΕ), το έργο εντάχθηκε στις εθνικές στρατηγικές επενδύσεις, με πρόβλεψη λειτουργίας του μέσα στο 2016. Μεσολάβησαν 9 ολόκληρα χρόνια, για να χαιρόμαστε σήμερα, που η επένδυση αυτή αποτελεί τη βασική ενεργειακή ελπίδα για Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία και Σερβία, ενώ ταυτόχρονα αναβαθμίζει το γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας στο μέσο της ενεργειακής καταιγίδας που πλήττει την Ε.Ε. Έτσι πρέπει να λειτουργούμε: πατριωτικά και μακροπρόθεσμα. Μόνο έτσι προστατεύουμε την κοινωνία και το εθνικό μας συμφέρον. Τα ίδια ισχύουν και τώρα, για έργα που διεκδικούμε σήμερα και τα οποία θα αποδώσουν στα επόμενα λίγα χρόνια…”
Γεωστρατηγική σημασία
Όπως καταδεικνύεται και στην περίπτωση της Αλεξανδρούπολης αλλά και με τη Ρεβυθούσα, δημιουργείται μια ευκαιρία για τη η χώρα να καταστεί κόμβος διαμετακόμισης φυσικού αερίου προς βορρά, εφόσον βέβαια προχωρήσουν πολλαπλά σχέδια επενδύσεων κλίμακας, σε δίκτυα και άλλες υποδομές.
Ειδικότερα, με δεδομένες τις αποφάσεις της ΕΕ για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και παρά το γεγονός, ότι μια πιθανή διακοπή της ροής φυσικού αερίου θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, ανοίγεται ένα “παράθυρο” για την Ελλάδα να ενισχύσει το γεωτρατηγικό της ρόλο και να καταστεί η βασική "οδός" για το αέριο της ΝΑ Ευρώπης.
Και μάλιστα χτίζοντας εναλλακτικό δρόμο που δε θα περιλαμβάνει την Τουρκία. Ουσιαστικά οι τερματικοί σταθμοί LNG αλλά και τα νέα δίκτυα με φορά ροής πλέον από Νότο προς Βορρά θα αποτελέσουν το κλειδί της απεξάρτησης για τις Βαλκανικές χώρες και από το ρωσικό αέριο αλλά και από έναν “τουρκικό εναγκαλισμό”.
Υπενθυμίζεται ότι η ευρύτερη περιοχή μας βασίζεται κατά 50% σε εισαγωγές από τη Gazprom για να καλύψει τις ανάγκες της.
Μια αποκοπή, δε, των ροών αυτών, θα πρέπει να καλυφθεί από προμήθειες LNG ή μέσω του Νότιου Διαδρόμου, δηλαδή του ΤΑΡ που βέβαια διέρχεται και από την Τουρκία.
Η εκτιμώμενη ποσότητα που θα χαθεί και θα πρέπει να καλυφθεί εναλλακτικά στη συνέχεια ανέρχεται στα 25 bcm (δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου).
Είναι προφανές λοιπόν ότι είτε λόγω των αποφάσεων της ΕΕ για απεξάρτηση είτε λόγω του “πολέμου” με αιχμή τις πληρωμές προμηθειών φυσικού αερίου σε ρούβλι, η αύξηση των ροών Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου είναι “μονόδρομος”.
Κι έτσι ανοίγεται ένα “παράθυρο” ευκαιρίας για την εμπορική εκμετάλλευση των υποδομών FSRU που υπάρχουν ή σχεδιάζονται στην Ελλάδα και που εφόσον υλοποιηθούν μπορεί να οδηγήσουν σε μια δυνατότητα μεταφοράς που μπορεί σε ένα μεγάλο ποσοστό, κοντά στα 20 bcm, να καλύψει το ποσοστό του “χαμένου” ρωσικού αερίου αλλά και σε μια αναβάθμιση της χώρας στο γεωνεργειακό χρηματιστήριο.
Υπενθυμίζεται ότι και οι αποφάσεις που έλαβε πρόσφατα, για την περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας φυσικού αερίου από τη Ρωσία, ανέδειξαν τη σημασία των εν λόγω υποδομών.
Οι σταθμοί
Ήδη, πάντως, στη Ρεβυθούσα, εξετάζεται η προσθήκη μιας ακόμη αποθήκης, με την αγκυροβόληση ενός πλοίου, που θα αυξήσει την δυναμικότητα αποθήκευσης κατά 100.000 κυβικά μέτρα αερίου στην υφιστάμενη των 25.000 κυβικών μέτρων των τριών δεξαμενών σήμερα.
Επίσης ανάλογες υποδομές ( δυο πλωτοί σταθμοί αποθήκευσης και αεριοποίησης) δρομολογούνται στην Αλεξανδρούπολη από την Gastrade (με μετόχους την Ελμίνα Κοπελούζου, τη Gaslog Cyprus Investments του ναυτιλιακού ομίλου Gaslog του εφοπλιστή Π. Λιβανού, τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, τη βουλγαρική κρατική εταιρεία Bulgartransgaz EAD και το ΔΕΣΦΑ.).
Επιπλέον και στους Αγίους Θεοδώρους (Διώρυγα GAS) η Motor Oil προωθεί μια αντίστοιχη υποδομή. Επίσης FSRU σχεδιάζει για τον λιμένα του Βόλου και η εταιρεία Mediterranean Gas αν και το εν λόγω έργο είναι ακόμη σε προκαταρκτικό στάδιο σε αντίθεση με τα άλλα που "ωριμάζουν" με ταχύτητα.
Συμπερασματικά τα νέα δεδομένα δημιουργούν νέες ανάγκες για υποδομές, που βέβαια θα πρέπει να διασφαλίσουν σχετικές χρηματοδοτήσεις αλλά και να βρεθεί μια “χρυσή” τομή ώστε να μην επιβαρύνουν τους καταναλωτές με τη μορφή τελών.
Γι' αυτό άλλωστε η ΡΑΕ έχει ζητήσει από το ΔΕΣΦΑ να διαχωρίσει τις επενδυτικές δραστηριότητές της από τις άλλες που αφορούν το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς.
Αλλαγή στη ρότα
Είναι ενδεικτικό, πάντως, ότι όπως ανέφερε το στέλεχος του ΔΕΣΦΑ, Μιχάλης Θωμαδάκης, μιλώντας στο συνέδριο Power & Gas Forum την εβδομάδα που πέρασε, ένα νέο νέο τοπίο διαμορφώνεται στην αγορά αερίου και αυτό σχετίζεται με την εν μέρει αλλαγή των ροών φυσικού αερίου, όπου πλέον οι πηγές τροφοδοσίας ξεκινούν από το Νότο και κινούνται προς Βορρά ή και από τη Δύση προς την Ανατολή.
Έτσι, όπως σημείωσε ο κ. Θωμαδάκης αναβαθμίζεται ο ρόλος των σχεδιαζόμενων υποδομών που έρχονται να «υπηρετήσουν» ακριβώς τις νέες αυτές κατευθύνσεις. Έτσι, όμως, όπως τόνισε, το ελληνικό σύστημα θα χρειαστεί ενίσχυση ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει πλήρως τον νέο ρόλο που αναλαμβάνει η Ελλάδα στο νέο τοπίο.
