Ο αντίκτυπος της απολιγνιτοποίησης και της απανθρακοποίησης στη βιομηχανία βρέθηκε στο επίκεντρο της σχετικής συζήτησης υπό τον συντονισμό του καθηγητή Αντώνη Μεταξά, Managing Partner, Metaxas & Associates Law Firm και Πρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Ενεργειακής Ρύθμισης, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 10ου συνεδρίου «Athens Energy Dialogues» το οποίο λαμβάνει χώρα σήμερα, 26 και αύριο 27 Μαΐου.
Το λόγο για το θέμα πήρε πρώτος ο Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκος Παπαθανάσης, επισημαίνοντας ότι ο μόνος τρόπος προστασίας του περιβάλλοντος στην παρούσα συγκυρία είναι η επιτάχυνση στη χρήση των ΑΠΕ, με την πορεία προς αυτό το αποτέλεσμα, την απολιγνιτοποίηση να πρέπει να γίνει ομαλά.
Κατά τον ίδιο, είναι σημαντικό ότι μέσω της ένταξης στα Ταμεία Ανάπτυξης το τελευταίο χρονικό διάστημα, δίνεται η ευκαιρία στην Ελλάδα για απορροφήσει περισσότερους πόρους προς αυτή την κατεύθυνση, αναφέροντας ότι υπάρχει ένα πολύ μεγάλο πακέτο στήριξης για τα συγκεκριμένα ζητήματα της ενέργειας, λεπτομέρειες για το οποίο θα ανακοινωθούν μαζί με το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία (ΕΠΑΝΕΚ) μέσα στον Ιούνιο, και μέσα από αυτά, επί της ουσίας, ξεκινά η περίοδος του ΕΣΠΑ 2021-2027.
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά «η απολιγνιτοποίηση δεν είναι κάτι νέο, «τρέχει» για πολλά χρόνια, ο σχεδιασμός της δεν άλλαξε ποτέ και στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: Στην ενεργειακή μετάβαση, την επιχειρηματική μετάβαση και στην εργασιακή μετάβαση, με τη αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων.
Στο ίδιο πλαίσιο, ο Αναπληρωτής Υπουργός μίλησε για την ανάγκη στήριξης των περιοχών απολιγνιτοποίησης, όπως η Δυτική Μακεδονία και η κεντρική Πελοπόννησος, αναφερόμενος συγκεκριμένα για ένα πακέτο 7 δισ ιδιωτικών και δημόσιων πόρων σε επιχειρήσεις που θα προχωρήσουν στα σχετικά έργα σε αυτές τις περιοχές. Επίσης, όπως τόνισε, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και για εγκατάσταση επιχειρήσεων στις περιοχές απολιγνιτοποίησης, τόσο στη Δυτική Μακεδονία, όσο και στην Πελοπόννησο, ενώ γίνεται, ήδη, επικοινωνία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας για αρωγή σε αυτή την διαδικασία. Πρόσθεσε, δε, ότι, μέσω της πορείας προς την απολιγνιτοποίηση, θα ωφεληθούν και κλάδοι όπως η αγροδιατροφή και το καινοτόμο επιχειρείν.
Από την πλευρά του, ο Σωκράτης Φάμελλος, πρώην αναπληρωτής Υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος υποστήριξε ότι υπάρχει ανάγκη για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της ενέργειας και απεξάρτησης από τις συμβατικές μορφές ενέργειας, κάτι το οποίο, όμως, όπως εκτίμησε, θα πρέπει να γίνει με σχέδιο και υπό την εποπτεία ενός ικανού ηγέτη. Όπως δήλωσε, εξάλλου, ο κ. Φάμελλος, η πολιτεία πρέπει να έχει τον έλεγχο στα αγαθά που σχετίζονται με την ενέργεια, όπως είναι τα δίκτυα και η αποθήκευση, θα πρέπει, όμως, να δημιουργηθεί πρώτα το κατάλληλο νομικό και θεσμικό πλαίσιο για αυτά.
Κατά τον πρώην Υπουργό, υπάρχουν τρόποι για να αποκτήσει η χώρα μια ισχυρή ενεργειακή και περιβαλλοντική πολιτική, αλλά χρειάζεται πολιτική βούληση και μια σειρά ενεργειών όπως η θέσπιση χωροταξικού πλαισίου για τις ΑΠΕ, η ολοκλήρωση των μελετών για τις περιοχές Natura, η ενεργοποίηση των ενεργειακών κοινοτήτων, θεσμικό πλαίσιο για αποθήκευση ενέργειας, αλλά και θεσμικό πλαίσιο για τα θαλάσσια αιολικά.
Τις δικές του απόψεις για το ζήτημα, από την άποψη της βιομηχανίας, κατέθεσε ο Αθανάσιος Σαββάκης, Πρόεδρος του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας και Πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος, τονίζοντας ότι «η ενέργεια αποτελεί κρίσιμο παράγοντα ανταγωνιστικότητας, όμως η πράσινη μετάβαση είναι αναγκαία τόσο σε κοινωνικό, όσο και σε περιβαλλοντικό επίπεδο και είναι υποχρέωσή μας να πάμε σε ένα μέλλον χωρίς άνθρακα, καθώς η κοινωνία είναι πλέον ώριμη. Το ενεργειακό μέλλον τόσο της χώρας όσο και της Ευρώπης βασίζεται στις ΑΠΕ και εκεί πρέπει να επικεντρωθούμε για να αναπληρώσουμε ό,τι χάσουμε από την απολιγνιτοποίηση». Όπως, εξάλλου, δήλωσε ο κ. Σαββάκης, η ενεργειακή επάρκεια είναι ένα ζήτημα που πρέπει να λυθεί από ειδικούς και σε αυτό επιχειρηματικά υπάρχει μια τεράστια ευκαιρία, ειδικά για περιοχές όπως η Δυτική Μακεδονία και η Μεγαλόπολη, οι οποίες πλέον βρίσκονται μπροστά σε μια αλλαγή του τοπικού οικονομικού μοντέλου.
Μάλιστα, όπως εκτίμησε, η διασύνδεση της μεταποίησης με όποια πρωτογενή παραγωγή υπάρχει στις περιοχές αυτές θα πρέπει να αξιοποιηθεί, όμως αυτό έχει μεγάλο κόστος και προβλήματα και για το λόγο αυτό είναι αναγκαία η παρέμβαση της πολιτείας μέσω ικανής βιομηχανικής πολιτικής.
Ο Philipp Kunze, Managing Director BayWa r.e. Projects Greece, ως επιχειρηματίας και εκπρόσωπος της μεγαλύτερης εταιρείας ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών στην Γερμανία επισήμανε ότι η βιομηχανία στη χώρα του έχει πληγεί σοβαρότατα από τις αυξημένες τιμές της ενέργειας, μέσα από αυτή τη διαδικασία, όμως η Γερμανική βιομηχανία έχει μειώσει την κατανάλωση ενέργειας κατά 10%.
Για το συγκεκριμένο στέλεχος, είναι απαραίτητο να υπάρξει μια αλλαγή στη θεώρηση σε ό,τι αφορά την ενέργεια και τις εναλλακτικές πηγές της, καθώς αναμένεται και τους επόμενους μήνες να αυξηθούν ακόμα περισσότερο οι τιμές. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάπτυξη με περισσότερες ΑΠΕ θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές, καθώς στην παρούσα φάση υπάρχουν λίγα προϊόντα ΑΠΕ, όμως υπάρχουν πολλές εταιρείες που επιθυμούν να εξασφαλίσουν μειωμένες τιμές.
Σύμφωνα με τον κ. Κunze, η Ελλάδα είναι εξαιρετικό πεδίο για αιολικές off shore, όμως χρειάζονται μακροπρόθεσμες λύσεις που θα μεταφέρουν τη ενέργεια από ΑΠΕ, ειδικά με αποθήκευση για νυχτερινή κατανάλωση. Όπως, δε, τόνισε χαρακτηριστικά, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για ηλεκτρική ενέργεια, μέσω εικονικών συμφωνιών για ΑΠΕ και αιολικής ενέργειας, κάτι που είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για την απολιγνιτοποίηση, όπως και η ανάγκη για επιτάχυνση στο σχεδιασμό αποθήκευσης ενέργειας.
