Μια ομάδα εννέα μεσογειακών χωρών της ΕΕ προέτρεψε το μπλοκ να δημιουργήσει μια επίσημη «νότια εταιρική σχέση» με τις αφρικανικές χώρες, βασισμένη στη συνεργασία σε θέματα ενέργειας και μετανάστευσης, σύμφωνα με έγγραφο που είδε το EURACTIV.
Το σχέδιο εγγράφου, από την τακτική σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες την Πέμπτη (29 Ιουνίου), συνυπέγραψαν η Ιταλία, η Κροατία, η Ισπανία, η Σλοβενία, η Μάλτα, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Γαλλία και η Πορτογαλία.
Το σχέδιο παρουσιάζεται ως απάντηση στις γεωπολιτικές προκλήσεις που προκύπτουν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δηλώνοντας ότι «οι βόρειες και νότιες ακτές της Μεσογείου αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις».
«Και οι δύο επηρεάζονται από τις συνέπειες της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία», αναφέρει η ομάδα κρατών.
Η ΕΕ θα πρέπει «να διασφαλίσει ότι οι δύο ακτές της Μεσογείου είναι αυστηρά αλληλένδετες», αναφέρει το έγγραφο, προσθέτοντας ότι «δεν υπάρχει μεσογειακό χάσμα» και ότι η περιοχή θα πρέπει να αποτελεί «ένα τρομερό πλεονέκτημα» για την ΕΕ.
Η συμπερίληψη της μετανάστευσης στο επίκεντρο της πρότασης δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένου ότι ο ρυθμός της συνεργασίας ΕΕ-Αφρικής για τον έλεγχο της μετανάστευσης έχει επιταχυνθεί τους τελευταίους μήνες.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen ανακοίνωσε συμφωνία ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ «μετρητά για τον έλεγχο των μεταναστών» με τον πρόεδρο της Τυνησίας Kais Saied.
Ενόψει της συνόδου κορυφής της Πέμπτης, διπλωμάτες από ένα ευρύ φάσμα κρατών μελών της ΕΕ ενημέρωσαν ότι θα ήθελαν να δουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρησιμοποιεί τη μελλοντική συμφωνία με την Τυνησία, οι λεπτομέρειες της οποίας βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη, ως μοντέλο για άλλα κράτη της Βόρειας Αφρικής, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου και του Μαρόκου.
Σε επιστολή που εστάλη στους ηγέτες της ΕΕ νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, την οποία είδε το Africa Confidential, η von der Leyen έγραψε ότι «στόχος της ΕΕ θα πρέπει να είναι η τρέχουσα πρωτοβουλία μας με την Τυνησία να λειτουργήσει ως πρότυπο για παρόμοιες συνεργασίες στο μέλλον», προσθέτοντας ότι η Κομισιόν «θα επιδιώξει νέες ολοκληρωμένες συνεργασίες με τρίτες χώρες».
Σύμφωνα με την επιστολή, το Μαρόκο, η Νιγηρία και η Αίγυπτος είναι οι άλλοι «εταίροι προτεραιότητας» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον έλεγχο των μεταναστών.
Στο έγγραφό της, η ομάδα των εννέα χωρών δήλωσε ότι μια μελλοντική νότια εταιρική σχέση της ΕΕ θα πρέπει να στοχεύει στην «ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της μετανάστευσης και της κινητικότητας μέσω εξατομικευμένων, ολοκληρωμένων, ισορροπημένων και αμοιβαία επωφελών εταιρικών σχέσεων».
Σε αντάλλαγμα για περισσότερη συνεργασία από τα αφρικανικά κράτη όσον αφορά τις παράτυπες διελεύσεις και τις επιστροφές μεταναστών, η ΕΕ θα μπορούσε να προσφέρει «στρατηγική χρήση των μορφών νόμιμης μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένων των εταιρικών σχέσεων ταλέντων και της κινητικότητας», προστίθεται.
Όσον αφορά την ενεργειακή πολιτική, εν τω μεταξύ, ορισμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν συνάψει συμφωνίες με χώρες όπως η Αίγυπτος, η Λιβύη και η Αλγερία για την αύξηση των προμηθειών φυσικού αερίου μετά τη διακοπή των ρωσικών προμηθειών τους μετά την έναρξη του πολέμου τον Φεβρουάριο του 2022.
Ωστόσο, η ΕΕ στο σύνολό της δεν έχει αναπτύξει μια κοινή προσέγγιση για τη συνεργασία στον τομέα της ενεργειακής πολιτικής, παρά το γεγονός ότι συζητείται η προοπτική σύναψης συμφωνιών με τη Γκάνα και τη Νιγηρία για νέους αγωγούς φυσικού αερίου.
«Η ανάπτυξη μιας κοινής ενεργειακής πολιτικής για τη Μεσόγειο αποτελεί πολύτιμη ευκαιρία για να μετατραπεί η τρέχουσα δυναμική σε μια κατάσταση win-win», υποστήριξε η ομάδα χωρών.
Η ψηφιακή πολιτική και οι επενδύσεις της ΕΕ μέσω του νέου συστήματος Global Gateway του μπλοκ θα πρέπει επίσης να βρίσκονται στο επίκεντρο της εταιρικής σχέσης, αναφέρεται στο έγγραφο.
Το έγγραφο ζητούσε επίσης να δημιουργηθούν επίσημες δομές με τακτικές συνόδους κορυφής ΕΕ-Νότιας Γειτονίας, «τομεακές υπουργικές συναντήσεις» και «συναντήσεις ανώτερων αξιωματούχων».
Η Ισπανία, η οποία αναλαμβάνει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ τον Ιούλιο, σχεδιάζει να φιλοξενήσει μια σύνοδο κορυφής με τους περιφερειακούς ενδιαφερόμενους φορείς.
Η πρωτοβουλία της Μαδρίτης να διοργανώσει μια μίνι-μεσογειακή σύνοδο κορυφής χαιρετίστηκε ήδη από τον επικεφαλής διπλωμάτη της ΕΕ Josep Borrell, ο οποίος υπενθύμισε ότι έχουν περάσει «πάρα πολλά χρόνια» από τότε που είχε πραγματοποιηθεί μια τέτοια συνάντηση.
