Στην πρώτη συνεδρίαση μετά από 13 χρόνια με την ελληνική οικονομία σε επενδυτική βαθμίδα, το χρηματιστήριο όχι μόνο δεν έδειξε να αφουγκράζεται την αλλαγή του σκηνικού, αλλά έκανε εμφανή την απογοήτευσή του, αντανακλώντας την κάκιστη ψυχολογία της αγοράς, της κοινωνίας, της οικονομίας και των επιχειρήσεων.
Σε μια ανοδική ημέρα για τους ευρωπαϊκούς αλλά και τους αμερικανικούς δείκτες, το ελληνικό χρηματιστήριο πιστοποίησε για πολλοστή φορά το τελευταίο διάστημα ότι έχει εισέλθει σε περίοδο εσωστρέφειας, κινούμενο για ακόμη μια συνεδρίαση πτωτικά, παρά το αρχικά καλό ξεκίνημα.
Δεν είναι τυχαίο ότι η χθεσινή ήταν η έβδομη πτωτική συνεδρίαση στις εννέα τελευταίες, με το Γενικό Δείκτη να υποχωρεί αυτό το διάστημα σε ποσοστό 5,14%, τον FTSE 25 να χάνει 5,47%, τον Mid Cap να βρίσκεται στο -6,10%, ενώ ο τραπεζικός δείκτης καταγράφει απώλειες 9,40%.
Στην πρώτη συνεδρίαση μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας λοιπόν, η αγορά έδειξε την ξεκάθαρη ανησυχία της για όλες τις τελευταίες εξελίξεις που ήρθαν να αντιστρέψουν το momentum ευδαιμονίας και πανηγυρισμών αμέσως μετά τις δύο εκλογικές αναμετρήσεις Μαΐου και Ιουνίου.
Η προεξοφλημένη αναβάθμιση της DBRS και η αναμονή των… μεγάλων οίκων
Η αγορά έδειξε ότι αφενός είχε προεξοφλήσει την αναβάθμιση από τον καναδικό οίκο DBRS, που ναι μεν είναι αναγνωρισμένος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), όμως δεν διαθέτει το ειδικό βάρος των Standard and Poor’s, Moody’s και Fitch. Έτσι, αρκετοί αναλυτές θέτουν ως κρίσιμα ραντεβού, τις 20 Οκτωβρίου όπου θα «μιλήσει» η Standard and Poor’s και την 1η Δεκεμβρίου που θα δημοσιεύσει την έκθεσή της η Fitch.
Η Mooody’s – που αποτελεί τον πιο ισχυρό από τους τέσσερις αναγνωρισμένους από την ΕΚΤ οίκους αξιολόγησης αλλά και τον πιο αυστηρό, θα αποφανθεί για την ελληνική οικονομία την προσεχή Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου. Δεδομένου ότι έχει το αξιόχρεο της Ελλάδας τρία «σκαλιά» κάτω από την επενδυτική βαθμίδα, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να δώσει κάποια βελτιωμένη βαθμολογία, οπότε σε μεταγενέστερο χρόνο να δώσει την αναβάθμιση.
Καταστροφή σημαντικού τμήματος της πρωτογενούς παραγωγής
Από εκεί και πέρα, οι τεράστιες φυσικές καταστροφές αρχικά με τις πυρκαγιές και κατόπιν με τις πλημμύρες, ήρθαν να καταστρέψουν ένα σημαντικό κομμάτι του πρωτογενούς τομέα της χώρας, καθώς οι νομοί που έχουν πληγεί είναι από τους πλέον παραγωγικούς.
Την ίδια ώρα, η χώρα είναι κομμένη στα δύο, καθώς έχει διακοπεί η κυκλοφορία τόσο οδικών από την ΠΑΘΕ όσο και σιδηροδρομικώς, με τις επιπτώσεις να είναι ακόμη ανυπολόγιστες. Το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας πλέον δεν μπορεί να «σπρώξει» εξαγωγές, μετακινήσεις αγαθών και προϊόντα μέσω της σιδηροδρομικής οδού, κάτι που έφερε και πλήγμα χθες στη μετοχή του ΟΛΠ, η οποία ήταν η μόνη σε όλο τον FTSE 25 που κινήθηκε μόνιμα πτωτικά!
Σε κρίση η κυβέρνηση
Σε πολιτικό επίπεδο, η δυσμενής πραγματικότητα και οι φυσικές καταστροφές του τελευταίου διμήνου ήρθαν να προσγειώσουν απότομα όλο το πολιτικό σύστημα, αλλάζοντας την ψυχολογία όλης της κοινωνίας, που πλέον είναι στα «κάγκελα», εξοργισμένη και απογοητευμένη.
Οι φυσικές καταστροφές έχουν φέρει πολύ μεγάλη αλλαγή στην ψυχολογία της κοινωνίας που είναι κυριολεκτικά στα… κάγκελα, με την κυβέρνηση και όλο το πολιτικό σύστημα σε θέση άμυνας και απολογίας. Οι καταστροφές έβγαλαν στην επιφάνεια την ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού. Μολονότι η ένταση των φαινομένων ήταν πρωτοφανής, η αλήθεια είναι πως οι ευθύνες του πολιτικού συστήματος, είναι διαχρονικές. Πέρα από κόμματα, τάσεις και ιδεολογίες.
Άλλωστε, η παράταξη της Ν.Δ. έχει κυβερνήσει πολλά χρόνια κατά τη διάρκεια της μεταπολίτευσης, άρα ευθύνεται – όπως και κάθε άλλη παράταξη αναλογικά – για τις όποιες λαθεμένες πολιτικές εφαρμόστηκαν, τα έργα που δεν έγιναν, τις υποδομές που δεν υλοποιήθηκαν, έτσι ώστε να μειώνονταν η σημερινή καταστροφή, λιγότερο ή περισσότερο.
