Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για το εμβληματικό πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης «Εξοικονομώ 2025». Ειδικότερα την Πέμπτη 20 Μαρτίου λήγει η προθεσμία για τις αιτήσεις στο νέο «Εξοικονομώ 2025», που εντάσσεται στα εμβληματικά έργα που επιδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, βελτιώνοντας την ενεργειακή κλάση των νοικοκυριών, επιτυγχάνοντας εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας πάνω από 30% για κάθε δικαιούχο-κτίριο κατοικίας, μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης κατά τουλάχιστον 3 ενεργειακές κατηγορίες.
Η συνολική επένδυση που χρηματοδοτείται από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με βάση το ΥΠΕΝ, αναμένεται να συμβάλει στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην ενεργειακή ανακαίνιση κατ’ ελάχιστον 11.500 κατοικιών έως το 2025. Η επένδυση περιλαμβάνει ξεχωριστά κίνητρα για τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών με τη μορφή αυξημένου ποσοστού επιχορηγήσεων και ειδικού προϋπολογισμού.
Να σημειωθεί ότι στο πρόγραμμα η επιχορήγηση ξεκινά από το 50% και μπορεί να φτάσει ακόμη και το 100%, εφόσον συντρέχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Οι αιτήσεις χρηματοδότησης υποβάλλονται μόνον ηλεκτρονικά μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος του Προγράμματος https://exoikonomo2025.gov.gr.
Δικαιούχοι για να ενταχθούν στο «Εξοικονομώ 2025» είναι όσοι έχουν στην ιδιοκτησία τους κύριες κατοικίες αλλά και όσοι μισθώνουν την κύρια κατοικία τους και ειδικότερα όσοι αποδεικνύουν την ύπαρξη μισθωτηρίου συμβολαίου, με διάρκεια υπολειπόμενης ισχύος μίσθωσης τουλάχιστον επτά ετών κατά την αίτησή τους στο πρόγραμμα.
Αναλυτικά, μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις:
• Υφίσταται νόμιμα.
• Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
• Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
• Έχει καταταγεί βάσει του Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.
Να σημειωθεί ότι ανάλογα με την κατηγορία που εμπίπτει ο δικαιούχος, το ποσοστό της οικονομικής ενίσχυσης ξεκινάει από 50%, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις καλύπτεται ακόμη και το 100% του κόστους επένδυσης. Για παράδειγμα όσοι είναι πληγέντες Θεσσαλίας, σεισμόπληκτοι Αρκαλοχωρίου και Σάμου και έχουν οικογενειακό εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ έχουν επιδότηση 100% των εργασιών που θα γίνουν. Αντίστοιχα το ποσοστό επιχορήγησης για οικογένειες με τρία ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα φτάνει το 65% ενώ όλοι οι υπόλοιποι ωφελούμενοι με ατομικό εισόδημα άνω των 5.000 ευρώ ή οικογενειακό άνω των 10.000 ευρώ το ποσοστό επιχορήγησης ανέρχεται στο 50%.
Επιλέξιμος προϋπολογισμός
Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης με ΦΠΑ ανά αίτηση ωφελούμενου, δεν μπορεί να υπερβαίνει:
α) το γινόμενο του 1,20 ευρώ επί το σύνολο της εκτιμώμενης ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας (kWh), όπως προκύπτει από το Α’ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης,
β) τις 35.000 ευρώ.
Αξίζει να επισημανθεί πως ως κριτήριο αξιολόγησης των προτάσεων ενεργειακής αναβάθμισης που θα υποβληθούν στο πρόγραμμα θα χρησιμοποιούνται οι βαθμοημέρες θέρμανσης και θα δίνεται προτεραιότητα στις ψυχρότερες περιοχές της χώρας, δεδομένων των ιδιαίτερων αναγκών τους.
Όσον αφορά στους ωφελούμενους που θα υπαχθούν στο «Εξοικονομώ 2025», καλύπτοντας την ιδία συμμετοχή με δάνειο, επισημαίνεται πως το επιτόκιο της δανειακής σύμβασης είναι σταθερό και επιδοτούμενο σε ποσοστό 100%.
Οι επιλέξιμες δαπάνες;
Στις επιλέξιμες δαπάνες του προγράμματος συμπεριλαμβάνονται οι εξής:
αντικατάσταση κουφωμάτων,
τοποθέτηση-αναβάθμιση θερμομόνωσης,
αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης-ψύξης,
σύστημα ζεστού νερού χρήσης με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ),
λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, όπως είναι η εγκατάσταση έξυπνου συστήματος διαχείρισης (smarthome) και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες).
Επίσης, να σημειωθεί, ότι τα έργα των Ωφελούμενων θα πρέπει να ολοκληρώνονται σε διάστημα οκτώ μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής.
Δυο κατηγορίες
Οι ωφελούμενοι διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες με βάση το εισόδημα τους. Το ποσοστό επιχορήγησης των ωφελούμενων διαμορφώνεται ανάλογα με την εισοδηματική κατηγορία στην οποία ανήκουν και την ένταξη τους σε κάποια από τις ειδικές κατηγορίες. Οι ειδικές κατηγορίες περιλαμβάνουν τους πληγέντες φυσικών καταστροφών των περιοχών της Θεσσαλίας και τους σεισμόπληκτους του Αρκαλοχωρίου και της Σάμου, τις οικογένειες με μέλος ή μέλη με αναπηρία (ΑμΕΑ) και τις οικογένειες με τρία εξαρτώμενα τέκνα.
Διαδικασία
Κάθε επιλέξιμο φυσικό πρόσωπο που επιθυμεί να συμμετάσχει στο Πρόγραμμα συγκεντρώνει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και απευθύνεται σε Ενεργειακό Επιθεωρητή, ώστε να διενεργηθεί η πρώτη ενεργειακή επιθεώρηση της ιδιοκτησίας του και να εκδοθεί το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ ΠΕΑ). Κατόπιν, κατά το διάστημα υποβολής αιτήσεων, συμπληρώνει την αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα της επίσημης διαδικτυακής πύλης του Προγράμματος.
Η υποβολή της αίτησης, η παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ανακαίνισης, καθώς και οι ενέργειες για την ολοκλήρωση του έργου, γίνεται από τους δυνητικά Ωφελούμενους υποχρεωτικά σε συνεργασία με Τεχνικό Σύμβουλο της επιλογής τους.
Μετά το πέρας του χρονικού διαστήματος κατά το οποίο το πληροφοριακό σύστημα υποβολής των αιτήσεων θα παραμένει ανοιχτό, θα διενεργηθεί έλεγχος των στοιχείων που εισήχθησαν. Εφόσον διασταυρωθεί η εγκυρότητα τους, οι αιτήσεις θα βαθμολογούνται, βάσει συγκεκριμένου κριτηρίου, λαμβάνοντας σειρά κατάταξης. Με τον τρόπο αυτό θα καταρτίζονται οι προσωρινοί πίνακες κατάταξης. Με το πέρας της περιόδου ενστάσεων και την οριστικοποίηση των πινάκων κατάταξης, θα εκδίδεται η απόφαση υπαγωγής στο Πρόγραμμα για τις εγκεκριμένες αιτήσεις στο πλαίσιο των αντίστοιχων πόρων. Οι αιτήσεις, οι οποίες δε θα λάβουν απόφαση υπαγωγής, διατηρούν τη θέση τους στους πίνακες κατάταξης ως επιλαχούσες.
Τα εισοδηματικά κριτήρια
Στο «Εξοικονομώ 2025» δεν υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια. Ωστόσο υπάρχουν δύο κατηγορίες που με βάση το εισόδημα καθορίζεται και το ποσοστό επιχορήγησης. Στην πρώτη περιλαμβάνονται όσοι έχουν ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ και στην δεύτερη όσοι έχουν ατομικό εισόδημα πάνω από 5.000 ευρώ και οικογενειακό πάνω από 10.000 ευρώ. Τα άνω εισοδήματα προκύπτουν από την φορολογική δήλωση του 2023.
Στην περίπτωση που κάποιος αγόρασε ένα σπίτι το 2024 και το οποίο δεν φαίνεται στην φορολογική δήλωση του 2023 θα πρέπει να προηγηθεί η καταχώρηση και τροποποίηση των στοιχείων στη δήλωση στοιχείων ακινήτων Ε9 και μετά να προχωρήσει ο ενδιαφερόμενος στην υποβολή αίτησης.
Το μπλόκο
Αξίζει να σημειωθεί ότι όσοι έχουν στην ιδιοκτησία τους κατοικία, με ενεργή αίτηση σε κάποιο από τα Προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης, «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ», «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», «Εξοικονομώ 2021», «Εξοικονομώ-Ανακαινίζω για νέους» και «Εξοικονομώ 2023».
Επίσης, μόνο οι ωφελούμενοι που οι αιτήσεις τους είναι «καταρχήν επιλέξιμες» καλούνται να υποβάλουν την Ηλεκτρονική Ταυτότητα της κατοικίας τους, εντός αποκλειστικής προθεσμίας 30 ημερών.
Σε περίπτωση αιτήσεων που ισοβαθμούν ως προς την βαθμολογία, ανώτερη στην κατάταξη τοποθετείται εκείνη η αίτηση που κατατέθηκε πρώτη.
Πληρωμές
Για την χρήση της προκαταβολής επιχορήγησης η οποία θα βρίσκεται δεσμευμένη στον τραπεζικό λογαριασμό, οι ωφελούμενοι θα πρέπει υποχρεωτικά να έχουν διακινήσει πρώτα τα ίδια κεφάλαια ή και την προβλεπόμενη προκαταβολή, ήτοι το 70% του δανείου.
Με την διαπίστωση της καταβολής των ιδίων κεφαλαίων, οι ωφελούμενοι θα μπορούν να κατανείμουν μέσω του πληροφοριακού συστήματος και του λογαριασμού εξυπηρέτησης επιχορήγησης ως το 70% της επιχορήγησής του. Η καταβολή του υπόλοιπου της επιχορήγησης ή και του δανείου ολοκληρώνεται εντός 30 ημερών από τον επιτυχή έλεγχο της δήλωσης πιστοποίησης για την ολοκλήρωση του έργου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ωφελούμενοι θα πρέπει να διατηρήσουν τις παρεμβάσεις για τις οποίες έχουν επιδοτηθεί για 5 έτη από την τελική εκταμίευση του δανείου ή και της επιχορήγησης από το πρόγραμμα. Μάλιστα, σε περίπτωση μεταβίβασης του ακινήτου μετά την τελική εκταμίευση, οι ωφελούμενοι οφείλουν να ενημερώσουν τον νέο ιδιοκτήτη για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το πρόγραμμα και οι οποίες θα εξακολουθούν να ισχύουν.
