Ένας συνασπισμός κεντροδεξιών, ακροδεξιών και εθνικοσυντηρητικών Ευρωβουλευτών απέτυχε να καταψηφίσει τον αμφιλεγόμενο νόμο της ΕΕ για την αποκατάσταση της φύσης, εν μέσω ενός κύματος διαμαρτυριών των αγροτών και των επικείμενων ευρωεκλογών.
Με τα οικοσυστήματα της Ευρώπης να συνεχίζουν να υποβαθμίζονται, οι Βρυξέλλες πρότειναν έναν ολοκληρωμένο νόμο για την αποκατάσταση όλων των προβλημάτων το 2022, με στόχο την αποκατάσταση του 20% των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της ΕΕ. Το 2023, η φιλοδοξία της πρότασης αποδείχθηκε υπερβολική – οι κεντροδεξιοί Ευρωβουλευτές του ΕΛΚ, το μεγαλύτερο κόμμα του μπλοκ, διαμαρτυρήθηκαν, κερδίζοντας παραχωρήσεις όσον αφορά τη φιλοδοξία και τα χρονοδιαγράμματα.
Η αποδυναμωμένη εκδοχή του νόμου εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο την Τρίτη (27 Φεβρουαρίου), καθώς 329 νομοθέτες ψήφισαν υπέρ, ενώ 275 ψήφισαν κατά.
Πρόκειται για μια νίκη για τον Ισπανό κεντροαριστερό Ευρωβουλευτή της S&D Cesar Luena, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τη διαπραγμάτευση ενός συμβιβασμού στο Κοινοβούλιο.
«Ο νόμος για την αποκατάσταση δεν είναι ένας νόμος εναντίον κανενός, αλλά υπέρ της φύσης», τόνισε ο Luena πριν από την ψηφοφορία.
«Ο νόμος για την αποκατάσταση της φύσης πήρε το δρόμο του … Είναι ένα πλήγμα για τους συντηρητικούς- η ευθυγράμμισή τους με τη δεξιά πτέρυγα γύρισε μπούμερανγκ», δήλωσε ο πράσινος Ευρωβουλευτής Michael Bloss που κατάγεται από τη Γερμανία.
Η ΜΚΟ Bird Life Germany χαρακτήρισε την ψηφοφορία «σημαντική αχτίδα φωτός» εν μέσω πολιτικών προσπαθειών για την αναίρεση της προστασίας της φύσης στην Ευρώπη.
Ποιες πολιτικές δυνάμεις συνέβαλαν στην παραλίγο πτώση του νόμου του; Μια εξέγερση της τελευταίας στιγμής που ενορχηστρώθηκε από την κεντροδεξιά.
Παρά το γεγονός ότι είχε συνδιαπραγματευτεί τον νόμο, ο επικεφαλής του ΕΛΚ Manfred Weber δήλωσε την Τρίτη ότι «ο νόμος για την αποκατάσταση της φύσης είναι κακοσχεδιασμένος και δεν ανταποκρίθηκε ποτέ στο έργο που είχαμε μπροστά μας».
Το κόμμα του αποδίδει την εκ νέου αντίθεσή του στο νόμο ως ένδειξη συμπαράστασης στους Ευρωπαίους αγρότες. «Δεν θέλουμε νέες και περισσότερες μορφές γραφειοκρατίας και υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων για τους αγρότες», δήλωσε η ομάδα.
Ο εκπρόσωπος του προέδρου της ομάδας, Dirk Gotink, δήλωσε: «Εάν ο Γάλλος πρόεδρος είναι πραγματικά σοβαρός όσον αφορά τις ανησυχίες του για τους αγρότες, θα πρέπει να καλέσει τους ευρωβουλευτές του στην Ανανέωση να κάνουν το ίδιο». Η υπό γαλλική ηγεσία φιλελεύθερη ομάδα Renew Europe βρίσκεται στα αριστερά του ΕΛΚ.
Μια φιλελεύθερη-δεξιά συμμαχία συνήθως εγγυάται ότι θα μπορέσει να καταψηφίσει οποιονδήποτε νόμο της ΕΕ – αλλά με τους φιλελεύθερους να είναι διχασμένοι και τους κεντροδεξιούς νομοθέτες της Ιρλανδίας να σπάσουν τη γραμμή του κόμματός τους, ο νόμος επέζησε για να δει το φως της ημέρας.
Έκτακτη ανάγκη για τη φύση
Περίπου το 80% των φυσικών κατοίκων της Ευρώπης βρίσκεται σε κακή κατάσταση, κυρίως λόγω της εντατικής εκμετάλλευσης των θαλασσών και της ξηράς, η οποία καταστρέφει τα οικοσυστήματα.
Για τη Γερμανίδα ευρωβουλευτή των Πρασίνων Jutta Paulus, «θα πρέπει να δούμε το νόμο για την αποκατάσταση της φύσης ως σημείο εκκίνησης και αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα και των κλιματικών μας στόχων», πριν προσθέσει ότι «οι ευρωβουλευτές θα πρέπει να ακούσουν την επιστήμη και να δώσουν στους αγρότες την ευκαιρία να προσαρμοστούν σε ένα ανθεκτικό και βιώσιμο γεωργικό σύστημα».
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο PNAS τον Μάιο του 2023, 20 εκατομμύρια πουλιά εξαφανίζονται από την Ευρώπη κάθε χρόνο τα τελευταία 40 χρόνια.
Κατά την τελευταία δεκαετία, τουλάχιστον το 70 έως 80% των πληθυσμών εντόμων έχουν εξαφανιστεί από περιοχές όπου κυριαρχούν οι ανθρώπινες δραστηριότητες και η εντατική γεωργία, σύμφωνα με διεθνή μελέτη που συντονίζει ο Anders Moller και δημοσιεύθηκε στο Avian Research το 2021.
Σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), το 30-50% των πλούσιων σε άνθρακα οικοσυστημάτων πρέπει να αποκατασταθεί για να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη σε λιγότερο από 2° βαθμούς.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος θα αποφέρει περίπου 1.860 δισεκατομμύρια ευρώ, με εκτιμώμενο κόστος μόλις 154 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ευρωπαϊκοί στόχοι
Ο ευρωπαϊκός νόμος για την αποκατάσταση της φύσης επεδίωκε την αποκατάσταση των πληθυσμών των ειδών με τη βελτίωση και την επέκταση των ενδιαιτημάτων τους.
Για να επιτευχθεί αυτό, τέθηκαν συγκεκριμένοι στόχοι για τα έντομα επικονιαστές, τα δασικά οικοσυστήματα, τα αστικά οικοσυστήματα, τα γεωργικά οικοσυστήματα, τα θαλάσσια οικοσυστήματα και τη συνδεσιμότητα των ποταμών.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με την πρόταση, οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να αντιστρέψουν τη μείωση των πληθυσμών των επικονιαστών το αργότερο έως το 2030 και να στοχεύουν σε μια μετρημένη αύξηση τουλάχιστον κάθε έξι χρόνια στη συνέχεια.
Το μπλοκ θα πρέπει να λάβει μέτρα για την αναζωογόνηση τουλάχιστον του 30% των τυρφώνων μέχρι το 2030 και του 50% μέχρι το 2050.
Επιπλέον, τρία δισεκατομμύρια περισσότερα δέντρα θα πρέπει να φυτευτούν στην ΕΕ και τουλάχιστον 25.000 χιλιόμετρα υδάτινων οδών θα πρέπει να γίνουν και πάλι ελεύθερα ρέοντα.
Ωστόσο, στο κείμενο είχε συμπεριληφθεί μια ρήτρα «επείγουσας διακοπής», μετά από απαίτηση του ΕΛΚ, που θα επέτρεπε την αναστολή των στόχων για τα γεωργικά οικοσυστήματα σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
Η ρήτρα αυτή θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί όταν η διαθεσιμότητα της γης δεν επαρκεί πλέον για την εξασφάλιση της γεωργικής παραγωγής που να καλύπτει την ευρωπαϊκή κατανάλωση τροφίμων.
Πηγή: euractiv.gr
