Οι προσπάθειες της ΕΕ τη Δευτέρα να μεσολαβήσει για την απαγόρευση της εισαγωγής ουκρανικών σιτηρών στην Πολωνία, την Ουγγαρία και αργότερα στη Σλοβακία έπεσαν στο κενό και πρόκειται να κλιμακωθούν, καθώς η Βουλγαρία εξετάζει παρόμοια απαγόρευση.
Η Ουγγαρία είναι γνωστή για τη φιλική στάση της απέναντι στη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία και τη διστακτικότητά της να διακόψει τους δεσμούς της σε διάφορους τομείς, άποψη που συμμερίζεται σε πολλά σημεία η Βουλγαρία.
Στη Σλοβακία, η οποία είναι εδώ και καιρό μία από τις πιο φιλορωσικές χώρες της ΕΕ, μαζί με τη Βουλγαρία, οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι οι περισσότεροι Σλοβάκοι θέλουν να κερδίσει η Ρωσία τον πόλεμο και η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων του SMER-SD του πρώην πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο συντάσσονται με τη ρωσική πλευρά.
Ενώ παρέχει σημαντική βοήθεια στη γειτονική Ουκρανία, η Πολωνία έχει εμπλακεί σε διαμάχη με την Επιτροπή για το κράτος δικαίου. Η Βαρσοβία παραβιάζει το κράτος δικαίου της ΕΕ εδώ και χρόνια και τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν μπλοκαριστεί λόγω της αντίστασής της να συμμορφωθεί με τους κανόνες της ΕΕ.
Παρομοίως, το επίσης μαύρο πρόβατο, η Ουγγαρία αντιμετωπίζει ομαδική αγωγή από 15 μέλη της ΕΕ για έναν νόμο κατά των ΛΟΑΤ και εγκαλείται για την προφανή φιλορωσική της στάση.
Αν και η προέλευση της διαμάχης προέρχεται από το χαμηλό κόστος των ουκρανικών σιτηρών και στον αντίκτυπό του στους τοπικούς αγρότες, οι γεωπολιτικές τάσεις έναντι της Ρωσίας και της Επιτροπής πιθανότατα παίζουν κάποιο ρόλο.
Τη Δευτέρα, η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι εξετάζει ένα περαιτέρω πακέτο στήριξης για να βοηθήσει τους αγρότες της ΕΕ που πλήττονται από την εισροή ουκρανικών γεωργικών προϊόντων. Επιπλέον, οι κυβερνήσεις μπορούν να ενισχύσουν αυτή τη στήριξη με χρήματα από τους κρατικούς προϋπολογισμούς, κάτι που το Υπουργείο Γεωργίας της Πολωνίας δήλωσε ότι θα κάνει. Η μέγιστη δυνατή στήριξη ανέρχεται σε 112,6 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τις Βρυξέλλες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο μιας περαιτέρω δέσμης μέτρων στήριξης για τους αγρότες της ΕΕ που πλήττονται από την εισροή ουκρανικών γεωργικών προϊόντων.
Τη Δευτέρα διεξήχθησαν επίσης συνομιλίες μεταξύ Βαρσοβίας και Κιέβου για την αντιμετώπιση της πιθανότητας επαναλειτουργίας της διαμετακόμισης τροφίμων και σιτηρών, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει αποτέλεσμα.
Η Πολωνία δήλωσε ότι θα συνεχίσει να απαγορεύει τις εισαγωγές σιτηρών και άλλων τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των φρούτων, των λαχανικών και των πουλερικών από την Ουκρανία. Η Ουγγαρία και η Σλοβακία έχουν ήδη ακολουθήσει το παράδειγμά της και η Βουλγαρία εξετάζει επί του παρόντος ένα παρόμοιο βήμα.
Εν τω μεταξύ, το κλιμακούμενο θέμα των εισαγωγών από την Ουκρανία θα συμπεριληφθεί στην ημερήσια διάταξη των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ στις 25 Απριλίου.
Λόγω των μπλοκαρισμένων λιμανιών, τα ουκρανικά σιτηρά άρχισαν να μεταφέρονται χερσαία μέσω της Πολωνίας και άλλων χωρών μέσω των λεγόμενων Διαδρομών Αλληλεγγύης μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Μεγάλες ποσότητες φθηνότερων και ενίοτε λιγότερο ποιοτικών ουκρανικών σιτηρών παρέμειναν σε κράτη της Κεντρικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας και της Βουλγαρίας, πλήττοντας τις τιμές και τις πωλήσεις για τους τοπικούς αγρότες, πολλοί από τους οποίους είδαν σημαντικό πλήγμα στο εισόδημά τους.
«Οι συνομιλίες βρίσκονται σε εξέλιξη. Υπάρχει ένα εμπόδιο: εμείς, η Πολωνία, πρέπει να είμαστε 100% σίγουροι ότι τα προϊόντα που εισέρχονται στην Πολωνία δεν θα παραμείνουν εκεί. Αυτό υποσχεθήκαμε στους Πολωνούς αγρότες και πρέπει να επεξεργαστούμε τους κατάλληλους μηχανισμούς», δήλωσε ο υπουργός Γεωργίας Ρόμπερτ Τέλους σε συνέντευξη Τύπου, όπως αναφέρει το Πολωνικό Πρακτορείο Ειδήσεων (PAP).
Στην Πολωνία, οι διαταραχές της αγοράς προκάλεσαν μαζικές διαμαρτυρίες από τους αγρότες, αναγκάζοντας την κυβέρνηση να αποπέμψει τον πρώην πλέον υπουργό Γεωργίας Χένρικ Κόβαλτσικ, για τον οποίο οι αγρότες είπαν ότι είχε παραμελήσει επί μακρόν το ζήτημα και μάλιστα τους εξαπάτησε υποσχόμενος ότι οι τιμές των σιτηρών θα ανέβαιναν.
Ο Τέλους, ο διάδοχος του Κόβαλτσικ, διαβεβαίωσε τη Δευτέρα ότι κανένα προϊόν που υπόκειται στην απαγόρευση δεν θα έρθει στην Πολωνία. «Ενημερώθηκα από τις υπηρεσίες ότι από τότε που τυπώθηκε το ψήφισμα (που εισήγαγε την απαγόρευση) το Σάββατο περίπου στις 8:00 μ.μ., κανένα από αυτά τα προϊόντα δεν εισέρχεται πλέον στην Πολωνία», δήλωσε.
Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος Αντρέι Ντούντα πιστεύει ότι το συμφέρον των Πολωνών αγροτών πρέπει να προέχει και ως εκ τούτου αποδέχεται την απόφαση της κυβέρνησης να απαγορεύσει την εισαγωγή ορισμένων ουκρανικών προϊόντων διατροφής, δήλωσε ο προεδρικός σύμβουλος Μαρτσίν Πρζιντάτς στον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα TVP.
«Οι Πολωνοί αγρότες πρέπει να προστατεύονται και οι δραστηριότητες που αναλαμβάνει η κυβέρνηση, οι ανακοινώσεις για την απαγόρευση της διαμετακόμισης, καθώς και οι επιδοτήσεις και η απομάκρυνση των πλεοναζόντων σιτηρών από την αγορά τυγχάνουν αποδοχής», δήλωσε.
Τον Μάρτιο, η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα δρομολογήσει 56,3 εκατ. ευρώ από το αποθεματικό της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης για την Πολωνία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, προκειμένου οι κυβερνήσεις να διανείμουν τα χρήματα αυτά στους αγρότες που επλήγησαν περισσότερο από την εισροή ουκρανικών σιτηρών. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, 29,5 εκατ. ευρώ θα διατεθούν στην Πολωνία.
Η Επιτροπή βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τις κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας σχετικά με την απαγόρευση εισαγωγής ουκρανικών τροφίμων, δήλωσε την Κυριακή στο PAP η εκπρόσωπος της Επιτροπής, Αριάννα Ποντέστα.
Η Ποντέστα επέμεινε ότι οι αποφάσεις για την εμπορική πολιτική αποτελούν αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ και ότι δεν επιτρέπονται μονομερή σχέδια. Ακόμη και στην παρούσα δύσκολη κατάσταση, είναι ζωτικής σημασίας ο συντονισμός όλων των αποφάσεων με τις αρχές της ΕΕ, πρόσθεσε η ίδια.
Νωρίτερα μέσα στην ημέρα, η Επιτροπή επέκρινε τα μέτρα που έλαβαν τόσο η Βαρσοβία όσο και η Βουδαπέστη και χαρακτήρισε τις ενέργειές τους «απαράδεκτες», προσθέτοντας ότι η εμπορική πολιτική αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ.
Η Σόφια καταγγέλλει την Επιτροπή της ΕΕ
Εν τω μεταξύ, η Βουλγαρία επέρριψε την ευθύνη για το σημερινό αδιέξοδο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Η εισαγωγή σιτηρών, καθώς και ηλίανθου και ξηρού γάλακτος, από την Ουκρανία, αναστέλλεται επί του παρόντος σε ορισμένες χώρες και επιμένουμε σε μια δίκαιη κατανομή σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε ο υπουργός Γεωργίας Γιάβορ Γκέσεφ στο bTV, συμφωνόντας ότι η Βουλγαρία μπορεί επίσης να περιορίσει την εισαγωγή σιτηρών από την Ουκρανία, όπως έκαναν η Πολωνία και η Ουγγαρία.
Ωστόσο, η Βουλγαρία είχε ήδη ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποφασίσει σχετικά με το θέμα ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2022.
«Περιμένουμε ήδη την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εδώ και έξι μήνες – το θέμα αυτό έχει τεθεί στο υψηλότερο επίπεδο. Τι θα κάνουμε; Να αφήσουμε τους Βούλγαρους αγρότες να χρεοκοπήσουν;» σχολίασε ο Γκέσεφ.
Ωστόσο, ο υπουργός δήλωσε απογοητευμένος από την εκπρόσωπο της Κομισιόν, ιδίως γιατί η εμπορική πολιτική της ΕΕ είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ, όπως είπε.
Οι Βούλγαροι παραγωγοί, οι οποίοι προχώρησαν επανειλημμένα σε διαμαρτυρίες, εκτιμάται ότι χάνουν 800-900 εκατομμύρια λέβα (400-450 εκατομμύρια ευρώ), επισήμανε ο Γκέσεφ.
Ο Γκέσεφ ανήκει στην κυβέρνηση του προέδρου Ρούμεν Ράντεφ, ο οποίος την ίδια στιγμή υπόσχεται στους Βούλγαρους πολίτες να καταπολεμήσει τον τεράστιο πληθωρισμό των τροφίμων, που αγγίζει το 50%, ενώ παράλληλα θέλει να περιορίσει την ανταγωνιστική εισαγωγή σιτηρών από την Ουκρανία. Μέχρι στιγμής, οι έξι πολιτικοί σχηματισμοί που εισήλθαν στο νέο κοινοβούλιο δεν έχουν πάρει θέση επί του θέματος.
Ο Ράντεφ βέβαια είναι γνωστός για τη φιλορωσική του στάση.
Λίγο πριν από τις βουλευτικές εκλογές της 2ας Απριλίου, οι Βούλγαροι παραγωγοί σιτηρών πραγματοποίησαν τριήμερες διαδηλώσεις με αίτημα την απαγόρευση των εισαγωγών από την Ουκρανία. Ο Γκέσεφ υποστήριξε με ενθουσιασμό τη διαμαρτυρία τους και μάλιστα ανέβηκε σε ένα από τα τρακτέρ που εμπόδισαν την κυκλοφορία στη γέφυρα του Δούναβη μεταξύ Βουλγαρίας και Ρουμανίας.
Για το γεγονός ότι επέτρεψε στα ουκρανικά σιτηρά και τρόφιμα να περάσουν από το έδαφός της, η Βουλγαρία έλαβε αποζημίωση ύψους 16 εκατομμυρίων ευρώ.
Η χώρα έχει ζητήσει άλλα 100 εκατομμύρια λέβα (51 εκατομμύρια ευρώ) ως αποζημίωση, παρόλο που οι Βούλγαροι παραγωγοί σιτηρών λαμβάνουν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε άμεσες επιδοτήσεις της ΕΕ για τη γη που καλλιεργούν.
Η Τσεχία δεν προτίθεται να απαγορεύσει τις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών
Από την πλευρά της, η Πράγα δεν έχει επί του παρόντος σχέδια να απαγορεύσει τις εισαγωγές σιτηρών και άλλων γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία, ανακοίνωσε τη Δευτέρα ο Τσέχος υπουργός Γεωργίας Ζντένεκ Νέκουλα (KDU-CČSL, ΕΛΚ).
Ο Νέκουλα τόνισε ότι οι απαγορεύσεις που εισήγαγαν τις τελευταίες ημέρες η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία είναι αντίθετες με τους κανόνες της ενιαίας αγοράς της ΕΕ και του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).
Ο Τσέχος υπουργός τόνισε επίσης ότι οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να συμβάλουν όσο το δυνατόν περισσότερο στην εξαγωγή ουκρανικών γεωργικών προϊόντων σε χώρες εκτός ΕΕ.
«Οι μονομερείς απαγορεύσεις από μεμονωμένες χώρες δεν θα λύσουν τίποτα. Πρέπει να βρούμε μια συναίνεση σε ολόκληρη την ΕΕ σχετικά με τους κανόνες για τη διαμετακόμιση των γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία προς τα ευρωπαϊκά λιμάνια και για να συνεχίσει η παραγωγή να πηγαίνει σε χώρες εκτός ΕΕ που εξαρτώνται από την ουκρανική παραγωγή», πρόσθεσε ο Τσέχος υπουργός.
Πηγή: euractiv.gr
