του Χρήστου Σταϊκούρα*
Η κλιματική αλλαγή σήμερα δεν αποτελεί απλά μια πρόβλεψη. Είναι μια κοινώς αποδεκτή διαπίστωση και κάλεσμα για δράση και επανασχεδιασμό. Την ίδια στιγμή, οι αλλεπάλληλες παγκόσμιες κρίσεις που ο πλανήτης βιώνει τα τελευταία χρόνια – από την εξάπλωση της πανδημίας Covid-19 έως το πιο πρόσφατο ξέσπασμα γεωπολιτικών εντάσεων και κρίσης στον ενεργειακό τομέα – θέτουν ξεκάθαρα στο επίκεντρο της διεθνούς πολιτικής ατζέντας την επιδίωξη για κλιματική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση στο πεδίο αυτό πρωτοπορεί: προωθώντας φιλόδοξες ολιστικές στρατηγικές, όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, και σχεδιάζοντας εργαλεία για να την υλοποιήσει, όπως η ευρωπαϊκή ταξινομία, θέτει σταδιακά το νέο πρότυπο βιώσιμης ανάπτυξης, το οποίο οι επιχειρήσεις και η οικονομία, συνολικά, της χώρας μας καλούνται να υιοθετήσουν.
Η σημερινή Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είχε, εξαρχής και με ξεκάθαρο τρόπο, θέσει ως προτεραιότητα την ευθυγράμμιση της αναπτυξιακής στρατηγικής της με την κλιματική δράση και τη βιωσιμότητα.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το Υπουργείο Οικονομικών, ήδη από τον Οκτώβριο του 2019, αποδέχθηκα την πρόσκληση ένταξης της Ελλάδας στη διεθνή Συμμαχία των Υπουργών Οικονομικών για την Κλιματική Δράση, συμμετέχοντας ενεργά στις εργασίες της. Έκτοτε και εν μέσω σημαντικών, διαδοχικών εξωγενών προκλήσεων, το Υπουργείο Οικονομικών της χώρας μας, σταθερά και συστηματικά, προχώρησε στον σχεδιασμό και την υιοθέτηση μιας σειράς δράσεων για την έγκαιρη και αποτελεσματική μετάβαση της οικονομίας σε ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης και υπεύθυνης επιχειρηματικής διακυβέρνησης:
1ον. Εν μέσω πρωτόγνωρης παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, με τον ν. 4706/2020 προωθήσαμε την αναμόρφωση, την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό της Εταιρικής Διακυβέρνησης των Ανωνύμων Εταιρειών και της Αγοράς Κεφαλαίου, θέτοντας ρητά το νέο, σύγχρονο πλαίσιο που απαιτείται για την ενίσχυση της διαφάνειας και της βιωσιμότητας στην εταιρική ανάπτυξη.
2ον. Παράλληλα, από τον Μάρτιο του 2020 το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ξεκίνησε να συνεργάζεται με τον ΟΟΣΑ για τη σταδιακή υιοθέτηση του «πράσινου» προϋπολογισμού. Έκτοτε, σταθερά προχωρά η ενσωμάτωση της κλιματικής διάστασης στον σχεδιασμό και την αποτύπωση της δημοσιονομικής πολιτικής: Ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2021 αποτέλεσε τον πρώτο στην ιστορία της χώρας με ρητή αναφορά στην κλιματική διάσταση, ενώ για τα έτη 2022 και 2023 προχωρήσαμε στη σταδιακή ενσωμάτωση των κλιματικών παραμέτρων στη μεθοδολογία του Προϋπολογισμού Επιδόσεων.
3ον. Έχοντας διαχειριστεί επιτυχώς –όπως έχει αναγνωριστεί από εκθέσεις των ευρωπαϊκών θεσμών– τον άμεσο οικονομικό αντίκτυπο της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, η Ελλάδα προχώρησε στην κατάρτιση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στοχεύοντας στην ανάδειξη ενός νέου προτύπου για τη χώρα. Το «Ελλάδα 2.0» σχεδιάστηκε σε αρμονία τόσο με την Ατζέντα 2030 των Ηνωμένων Εθνών όσο και σε απόλυτη συμφωνία με την Αρχή Μη Πρόκλησης Σημαντικής Βλάβης της ευρωπαϊκής ταξινομίας. Οι «δίδυμες» πράσινη και ψηφιακή μετάβαση αποτελούν καίριους πυλώνες του Σχεδίου, αντιπροσωπεύοντας 37% και 20% αντίστοιχα του συνολικού προϋπολογισμού των επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων, που ήδη υλοποιούνται με επιτυχία.
4ον. Στις αρχές του 2023 –σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης– ολοκληρώσαμε και παρουσιάσαμε εθνική στρατηγική για τη συνολική αναβάθμιση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς, προκειμένου αυτή να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις νέες διεθνείς συνθήκες. Επιπλέον, σε παράλληλη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από το δεύτερο εξάμηνο του 2022 καταρτίζουμε στρατηγική για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού προς την πράσινη μετάβαση, σύμφωνα με τις ιδιαίτερες συνθήκες και ανάγκες της χώρας μας.
5ον. Διαμορφώνουμε εργαλεία και υιοθετούμε φορολογικές πολιτικές υπέρ της πράσινης μετάβασης. Το 2022 χορηγήσαμε κίνητρο προσαυξημένης έκπτωσης κατά 100% σε δαπάνες μικρομεσαίων επιχειρήσεων που αφορούν σε πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση, ενισχύοντας περαιτέρω την παροχή φορολογικών κινήτρων για επενδύσεις σε αυτούς τους – καίριους για τη βιώσιμη ανάπτυξη – τομείς.
6ον. Παράλληλα με τη συστηματική μας συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς, το Υπουργείο Οικονομικών σύστησε το 2022 την Ομάδα Εργασίας υψηλού επιπέδου για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση και την Πράσινη Οικονομική Μετάβαση. Η Ομάδα – στην οποία συμμετέχουν η Τράπεζα της Ελλάδος, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η Ελληνική Ένωση Τραπεζών, καθώς και έγκριτοι πανεπιστημιακοί και εμπειρογνώμονες του ιδιωτικού τομέα – αναμένεται εντός του αμέσως επόμενου διαστήματος να καταθέσει την έκθεσή της σχετικά με την αποτελεσματική ενσωμάτωση της διάστασης της βιωσιμότητας στην οικονομική πολιτική και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
7ον. Η Ελλάδα ενέταξε πρόσφατα στον σχεδιασμό της την προοπτική έκδοσης Κρατικού Πράσινου Ομολόγου, όταν και εφόσον θα συντρέχουν οι πρόσφορες μακροοικονομικές συνθήκες.
Οι στόχοι κλιματικής βιωσιμότητας που τίθενται σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο έχουν ως σκοπό να διαφυλάξουν μακροπρόθεσμα το φυσικό περιβάλλον, την κοινωνία και τις οικονομίες μας. Και προϋποθέτουν την έγκαιρη και επιτυχή μετάβαση σε ένα νέο οικονομικό και αναπτυξιακό μοντέλο, για την εδραίωση του οποίου η ανακατεύθυνση των χρηματοοικονομικών ροών σε βιώσιμες τοποθετήσεις αποτελεί sine qua non προϋπόθεση.
Λαμβάνοντας υπόψη τις νέες αυτές δυναμικές και το κυβερνητικό έργο που έχει επιτελεσθεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η Ελλάδα διαθέτει αδιαμφισβήτητα τη δυνατότητα να αναδειχθεί στον διεθνή επιχειρηματικό και επενδυτικό χάρτη, με σεβασμό στο περιβάλλον, την κοινωνία και τις επόμενες γενιές!
Με την ψήφο των πολιτών, ως Ελληνική Κυβέρνηση και για την επόμενη τετραετία, επιθυμία και επιδίωξή μας θα συνεχίσει να αποτελεί η διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών για να επιτευχθεί ο εθνικός αυτός στόχος.
* Ο κ. Χρήστος Σταϊκούρας είναι Υπουργός Οικονομικών
