Τον Δεκέμβριο είθισται να γίνεται η αποτίμηση της χρονιάς, αλλά και προβλέψεις για τον νέο χρόνο που έρχεται. Στην εκπνοή του 2024, αναλυτές με τη βοήθεια της Rystad Energy, εξετάζουν τις σημαντικότερες τάσεις για την νέα χρονιά, που θα διαμορφώσουν τον τομέα της ενέργειας. Κάθε τάση προσφέρει έναν οδικό χάρτη για την κατανόηση των δυνάμεων που θα επηρεάσουν τις παγκόσμιες στρατηγικές ενέργειας το 2025.
Οι εκλογές σχεδόν σε όλες τις μεγάλες παγκόσμιες οικονομίες το 2024 έθεσαν το σκηνικό για αλλαγές στις πολιτικές τοπία του επόμενου έτους, πιο συγκεκριμένα στις ΗΠΑ, όπου ο εκλεγμένος Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ παρουσιάζει τις προτεραιότητες και τα σχέδια της επερχόμενης διοίκησης. Η ώθηση για απανθρακοποίηση συνεχίζεται, αλλά παραμένουν πολλές προκλήσεις, όπως η οικονομική αστάθεια, οι εξελισσόμενες ενεργειακές απαιτήσεις και οι περιορισμοί υποδομών. Καθώς οι βιομηχανίες προσαρμόζονται στο μεταβαλλόμενο τοπίο, εμφανίζονται αρκετές τάσεις που θα διαμορφώσουν την πορεία του τομέα. Από τις αλλαγές στην γεωπολιτική ισορροπία έως τις καινοτομίες στις χαμηλών εκπομπών άνθρακα τεχνολογίες και την αυξανόμενη επιρροή της τεχνητής νοημοσύνης, το 2025 παρουσιάζει κρίσιμες ευκαιρίες και κινδύνους για τους εμπλεκόμενους στην αλυσίδα αξίας της ενέργειας.
Η γεωπολιτική αβεβαιότητα θα επιμείνει το 2025
Διαμορφωμένο από οικονομικές προκλήσεις και γεωπολιτικές αναταράξεις, το 2025 αναμένεται να είναι έτος έντονης αβεβαιότητας. Η δυναμική ΗΠΑ-Κίνας, υπό τη νέα αμερικανική διοίκηση, θα βρεθεί στο επίκεντρο. Ταυτόχρονα, οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και ο πόλεμος στην Ουκρανία θα τραβήξουν την παγκόσμια προσοχή. Η αυξανόμενη αστάθεια στον Παγκόσμιο Νότο, η συνεχιζόμενη διάσπαση διεθνών συμμαχιών και ο μετασχηματιστικός αντίκτυπος της AI θα επαναπροσδιορίσουν περαιτέρω την παγκόσμια τάξη. Οικονομικά, η απειλή ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου που μπορεί να πυροδοτηθεί από δασμούς των ΗΠΑ είναι σημαντική, ενδεχομένως επιβραδύνοντας την ανάπτυξη και τροφοδοτώντας προστατευτισμό. Ένα κρίσιμο ερώτημα είναι πόσο γρήγορα οι προηγμένες οικονομίες μπορούν να μειώσουν τον πληθωρισμό, ειδικά καθώς οι εμπορικοί φραγμοί περιπλέκουν τις προσπάθειες των κεντρικών τραπεζών. Παράλληλα, οι κυβερνήσεις αναμένεται να στραφούν στη διαχείριση των αυξανόμενων ελλειμμάτων. Η οικονομική επιβράδυνση της Κίνας – με την προβληματική αγορά ακινήτων και την υποτονική καταναλωτική εμπιστοσύνη – κινδυνεύει να προκαλέσει σημαντικά παγκόσμια αντίκτυπα.
Ο τομέας της ανάντη παραγωγής προβλέπεται να έχει πιο ήσυχη χρονιά
Οι παγκόσμιες επενδύσεις στην ανάντη παραγωγή προβλέπεται να μειωθούν κατά 2% το 2025, σηματοδοτώντας ένα πλατό μετά την έντονη ανάπτυξη των προηγούμενων ετών. Οι επενδύσεις σε βαθιά ύδατα αναμένεται να αυξηθούν κατά 3%, λόγω έργων στο Σουρινάμ, το Μεξικό και την Τουρκία. Οι επενδύσεις στα ρηχά ύδατα προβλέπεται να αυξηθούν κατά 2%, ενισχυμένες από δραστηριότητες στην Ινδονησία, το Κατάρ και τη Ρωσία.
Η Rystad Energy προβλέπει μείωση περίπου 8% στις επενδύσεις σε σχιστολιθικό/σφιχτό πετρέλαιο το 2025 λόγω συνδυασμού μειωμένης δραστηριότητας και πτώσης στις μονάδες κόστους. Η παγκόσμια ζήτηση για υγρά καύσιμα εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά περίπου 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως (bpd), αλλά η ταχύτερη ανάπτυξη της προσφοράς από χώρες εκτός ΟΠΕΚ+ οδηγεί σε υπερπροσφορά, πιέζοντας τις τιμές του πετρελαίου προς τα κάτω.
Τα περιθώρια διυλιστηρίων θα παραμείνουν υπό πίεση λόγω εποχιακών πτώσεων στη ζήτηση
Τα στενά περιθώρια διυλιστηρίων αναμένεται να συνεχιστούν, ειδικά κατά την εποχική πτώση ζήτησης του πρώτου τριμήνου. Τα περιθώρια στην Ασία μπορεί να βρουν στήριξη κατά το δεύτερο τρίμηνο λόγω συντήρησης διυλιστηρίων. Ωστόσο, η προοπτική για ανάπτυξη ζήτησης – ιδιαίτερα στην Κίνα – παραμένει περιορισμένη, λόγω της αυξανόμενης διείσδυσης της ηλεκτροκίνησης και της βελτίωσης στην αποδοτικότητα καυσίμων.
Οι παραγωγοί σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ δεν θα επηρεαστούν από το "Drill, baby, drill"
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ταχθεί αναμφίβολα υπέρ της ενίσχυσης της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι διευθυντές των εταιρειών φαίνεται απίθανο να αυξήσουν τους προϋπολογισμούς για γεωτρήσεις, καθώς υπάρχει κίνδυνος υπερπροσφοράς πετρελαίου και στασιμότητας στην παραγωγικότητα των γεωτρήσεων.
Οι εξαγωγές LNG από τις ΗΠΑ θα μπορούσαν να γίνουν βασικό εργαλείο στις παγκόσμιες εμπορικές διαπραγματεύσεις
Η ώθηση του Τραμπ για απορρύθμιση και ενεργειακή κυριαρχία θα μπορούσε να επιταχύνει τις εξαγωγές LNG. Ωστόσο, η επιτάχυνση αυτών των έργων ενδέχεται να επιδεινώσει την παγκόσμια υπερπροσφορά LNG στη μεσοπρόθεσμη περίοδο.
Οι προκλήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας συνεχίζουν να επηρεάζουν τις αγορές ενέργειας
Οι υψηλές επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα και νέες τεχνολογίες ενέργειας περιπλέκουν περαιτέρω την ήδη πιεσμένη εφοδιαστική αλυσίδα το 2025. Τα εμπόδια στις υποδομές αναμένεται να συνεχιστούν, ενώ στις νέες μορφές ενέργειας, η υπερπροσφορά σε μπαταρίες και ηλιακά πάνελ θα οδηγήσει σε μειώσεις τιμών.
Η ζήτηση για ηλεκτρισμό αυξάνεται λόγω AI και της ηλεκτροκίνησης
Η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρισμού εισέρχεται σε περίοδο επιταχυνόμενης ανάπτυξης, με τα data centers και τα ηλεκτρικά να οδηγούν αυτήν την αύξηση. Οι τεχνολογικές εταιρείες στρέφονται σε συμφωνίες αγοράς ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές για να εξασφαλίσουν την παροχή ενέργειας.
Οι αγορές χαμηλού άνθρακα βρίσκονται σε άνθηση
Τα σχέδια για απανθρακοποίηση παραμένουν ισχυρά, παρά τις πολιτικές αλλαγές. Οι ανανεώσιμες πηγές, όπως η ηλιακή ενέργεια, αναμένεται να συνεχίσουν την ταχεία ανάπτυξη, αν και οι τιμές για τα έργα ηλιακής ενέργειας αντιμετωπίζουν πτώση λόγω της υπερπροσφοράς.
- Ένα καθοριστικό έτος για την παγκόσμια συζήτηση για το κλίμα
Το 2025 θα είναι έτος-κλειδί για την πρόοδο στις πολιτικές για το κλίμα, καθώς οι χώρες καλούνται να υποβάλουν νέες δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών. Η διάσκεψη COP30 στη Βραζιλία θα αποτελέσει σημείο αξιολόγησης της προόδου.
Η υποστήριξη πολιτικών για το CCUS ενισχύει την ανάπτυξη
Η αγορά δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (CCUS) αναμένεται να αναπτυχθεί γρήγορα το 2025, παρότι οι καθυστερήσεις στις υποδομές παραμένουν βασική πρόκληση.
Ο τομέας του υδρογόνου αντιμετωπίζει ρεαλιστικές προκλήσεις
Ενώ το υδρογόνο παραμένει βασικό στοιχείο για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, η υψηλή του τιμή και οι ακυρώσεις έργων εγείρουν ανησυχίες για την ανάπτυξή του το 2025.
Ο ναυτιλιακός τομέας προωθεί πράσινες λύσεις
Η απανθρακοποίηση της ναυτιλίας παραμένει πρόκληση. Βραχυπρόθεσμα, το LNG και τα βιοκαύσιμα αποτελούν φθηνότερες και άμεσα διαθέσιμες λύσεις, ενώ μακροπρόθεσμα απαιτούνται επενδύσεις σε καθαρές τεχνολογίες όπως η αμμωνία.
