Σε μια απόφαση - ορόσημο, αστικό δικαστήριο στο Παρίσι ενέκρινε την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων της Gazprom ως αποζημίωση προς τη Naftogaz, την κρατική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ουκρανίας, για τις ζημίες που υπέστη μετά τη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Η απόφαση βασίστηκε σε προηγούμενη γνωμοδότηση του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου στη Χάγη, το οποίο είχε επιδικάσει αποζημιώσεις ύψους άνω των 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων υπέρ της Naftogaz.
Η νομική αυτή ενέργεια αποτελεί μέρος της ευρύτερης δικαστικής εκστρατείας της Naftogaz σε διεθνές επίπεδο, προκειμένου να αποζημιωθεί για την απώλεια σημαντικών περιουσιακών στοιχείων και δικαιωμάτων στην Κριμαία – συμπεριλαμβανομένων ειδικών αδειών για χρήση υπεδάφους, δικαιωμάτων αγωγών και αποθήκευσης φυσικού αερίου, καθώς και εκατοντάδων εκατομμυρίων κυβικών μέτρων αποθηκευμένου αερίου. Μετά την κατάληψη, οι ρωσικές αρχές και η Gazprom ανέλαβαν τον έλεγχο των εκεί υποδομών της ουκρανικής εταιρείας.
Στη Γαλλία, η Naftogaz έχει ήδη τοποθετήσει υποθήκες σε ακίνητα αξίας άνω των 120 εκατ. ευρώ, ενώ έχει εντοπίσει ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ύψους 136 εκατομμυρίων δολαρίων, τα οποία πλέον μπορούν να κατασχεθούν. Παρόμοιες νομικές ενέργειες βρίσκονται σε εξέλιξη και σε άλλες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Φινλανδία και οι ΗΠΑ.
Παρά τη σαφή απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου, η Ρωσία αρνήθηκε να καταβάλει την αποζημίωση, οδηγώντας την Naftogaz να επιδιώξει αναγκαστική είσπραξη μέσω κατασχέσεων σε χώρες όπου υπάρχουν ρωσικά κρατικά ή εταιρικά περιουσιακά στοιχεία. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, Roman Chumak, τόνισε πως η Naftogaz «παραμένει αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα δικαιώματά της και να ανακτήσει την πλήρη αξία της αποζημίωσης».
Η υπόθεση αυτή έχει πυροδοτήσει την αντίδραση της Gazprom και των ρωσικών αρχών. Ρωσικό δικαστήριο στην Αγία Πετρούπολη αύξησε το πρόστιμο κατά της Naftogaz σε 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια, κατηγορώντας την ουκρανική εταιρεία για προσφυγή σε διεθνή διαιτησία αναφορικά με διαφωνίες στη μεταφορά φυσικού αερίου. Το πρόστιμο σχετίζεται με πενταετή συμφωνία διαμετακόμισης που έληγε το 2025, η οποία κατέρρευσε μετά την παύση της διαμετακόμισης μέσω του σταθμού Sokhranovka από την Ουκρανία τον Μάιο του 2022 λόγω «ανωτέρας βίας».
Παράλληλα, η Gazprom αντιμετωπίζει πλήθος νομικών διαδικασιών, με συνδυασμένες αξιώσεις από ευρωπαϊκές εταιρείες που φτάνουν τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ έχει ήδη κερδίσει 10 από τις 14 υποθέσεις εντός Ρωσίας.
Εν μέσω αυτής της νομικής διαμάχης, η υπόθεση Naftogaz – Gazprom αντανακλά όχι μόνο τις οικονομικές αλλά και τις γεωπολιτικές εντάσεις που εξακολουθούν να πυροδοτούνται από την προσάρτηση της Κριμαίας και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
