Λίστα με «ώριμα» έργα ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου έχει ήδη καταρτίσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τα οποία θα επιδιωχθεί να χρηματοδοτηθούν με ευρωπαϊκά κεφάλαια στο πλαίσιο του REPowerEU, δηλαδή του ευρωπαϊκού σχεδίου για την πλήρη ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία έως το 2027.
Όπως είναι γνωστό, στα κονδύλια ύψους 300 δισ. ευρώ του REPowerEU, προβλέπονται νέες επενδύσεις 10 δισ. για καινούριες υποδομές αερίου που θα ενισχύσουν τη διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας της «Γηραιάς Ηπείρου» με καύσιμο, καθώς και 29 δισ. ευρώ για νέες ηλεκτρικές διασυνδέσεις, οι οποίες θα βελτιώσουν την ενεργειακή ασφάλεια και τη μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ. Έτσι, η Ελλάδα θα διεκδικήσει μέρος αυτών των επενδύσεων, με σκοπό τη χρηματοδοτική στήριξη έργων που βρίσκονται στα σκαριά στη χώρα μας και τα οποία θα συμβάλουν στους παραπάνω στόχους.
Σε αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, στη λίστα του ΥΠΕΝ βρίσκεται η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου, η οποία σχεδιάζεται για τη μεταφορά αποκλειστικά «πράσινου» ρεύματος στο ευρωπαϊκό ηλεκτρικό σύστημα της χώρας μας. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, έπειτα από εισήγηση του ΔΕΣΦΑ, στον κατάλογο δίνει το «παρών» η αναβάθμιση του εγχώριου συστήματος μεταφοράς, με την κατασκευή ενός δεύτερου κεντρικού αγωγού, συνολικού μήκους περίπου 650 χιλιομέτρων, ο οποίος θα ενισχύσει κατακόρυφα τη δυνατότητα διακίνησης καυσίμου εντός της επικράτειας, αλλά και από την Ελλάδα προς τις βορειότερες χώρες.
Στα προτεινόμενα έργα και η αποθήκη αερίου στην Καβάλα
Τον ίδιο ρόλο εξυπηρετεί και η αναβάθμιση του συμπιεστή στην Κομοτηνή, που επίσης εισηγήθηκε ο Διαχειριστής. Επίσης, κατόπιν εισήγησης του ΔΕΣΦΑ έχει προστεθεί στον κατάλογο η αγορά μίας πλωτής δεξαμενής αερίου (FSU), η οποία θα εγκατασταθεί μόνιμα στο τέρμιναλ της Ρεβυθούσας. Υπενθυμίζεται ότι μία ανάλογη υποδομή έχει ήδη ενοικιασθεί για 12 μήνες, και αναμένεται στη Ρεβυθούσα τον Ιούλιο, ωστόσο με την αγορά ενός FSU θα ενισχυθεί σε μόνιμη βάση η δυνατότητα «υποδοχής» φορτίων LNG, για τον ανεφοδιασμό τόσο της εγχώριας αγοράς όσο και των κρατών στα βόρεια σύνορα της χώρας.
Επίσης, το «παρών» στη λίστα δίνει και η αποθήκη αερίου στη Νότια Καβάλα, η οποία βρίσκεται υπό ιδιωτικοποίηση από τον εν εξελίξει διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ. Ο στόχος για χρηματοδοτική ενίσχυση της συγκεκριμένης υποδομής θεωρείται αναμενόμενος, από τη στιγμή που η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ε.Ε. η οποία δεν διαθέτει ανάλογο αποθηκευτικό χώρο. Έτσι, η αποθήκη θα ενισχύσει την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας με καύσιμο (αλλά και της ευρύτερης περιοχής), δίνοντας επίσης τη δυνατότητα για μείωση του κόστους προμήθειας, αξιοποιώντας τις εποχικές διακυμάνσεις του κόστους του καυσίμου.
Προς το παρόν, δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες για τα υπόλοιπα έργα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο. Ωστόσο, θεωρείται ασφαλής η εκτίμηση ότι θέση θα έχει καταλάβει τουλάχιστον μία (ή και περισσότερες) από τις νέες «πύλες εισόδου» LNG που σχεδιάζονται να αναπτυχθούν στη χώρα μας, με την εγκατάσταση νέων πλωτών μονάδων (FSRU). Τέτοια σχέδια υπάρχουν για τη δημιουργία μίας «δίδυμης» υποδομής στην Αλεξανδρούπολη, η οποία θα πλαισιώσει το πρώτο υπό ανάπτυξη FSRU της Gastrade, για μια ανάλογη «πύλη εισόδου» που σχεδιάζει η Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους Κορίνθου («Διώρυγα Gas»), καθώς και για το FSRU το οποίο προορίζει για τη Θεσσαλονίκη η Elpedison.
Πώς θα προκύψουν τα επιλέξιμα έργα
Όπως είναι φυσικό, ανάλογους καταλόγους θα καταρτίσουν και όλα τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη που θα διεκδικήσουν ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέσω του REPowerEU. Για τον καθορισμό των υποδομών που θα μπορούν να ενισχυθούν με ευρωπαϊκούς πόρους, η Κομισιόν αναμένεται να καθορίσει όρους επιλεξιμότητας, με κριτήρια όπως τον βαθμό στον οποίο θα συμβάλουν στην ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία, ή τον βαθμό «ωριμότητας» κάθε σχεδιαζόμενης επένδυσης.
Όσον αφορά τα ελληνικά έργα που θα λάβουν χρηματοδότηση, ένα δεύτερο «φίλτρο» θα αποτελέσει η απόφαση του οικονομικού επιτελείου, αναφορικά με τα επιπλέον δάνεια που θα θελήσει να αντλήσει από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς και ποσά έως 2 δισ. που θα επιλέξει να μεταφέρει από το ΕΣΠΑ ή την ΚΑΠ. Όπως έχει γράψει το Insider.gr, η χώρα μας μπορεί να διεκδικήσει «νέο χρήμα» ύψους 1 δισ. ευρώ (από τα επιπλέον έσοδα δικαιωμάτων ρύπων) και καινούρια δάνεια έως 7,5 δισ. ευρώ, από τα αδιάθετα ποσά.
Για τη χρηματοδότηση, προβλέπεται η υποβολή στην Κομισιόν από τα κράτη-μέλη των αναθεωρημένων Εθνικών Σχεδίων Ανάκαμψης από την 1η Ιουλίου, όταν και θα έχει ξεκαθαρίσει πλήρως το τοπίο αναφορικά με το ύψος των δανείων του Ταμείου που έμειναν αδιάθετα. Στόχος της κυβέρνησης είναι το αναθεωρημένο ελληνικό Σχέδιο να κατατεθεί όσο το δυνατόν πιο σύντομα, ακόμη και τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου. Όσον αφορά τα νέα προς χρηματοδότηση έργα ρεύματος και φυσικού αερίου, αυτό σημαίνει πως οι ελληνικές προτάσεις θα συγκαταλεγούν στο πρώτο «κύμα» υποδομών που θα εγκριθούν, για τις οποίες επίσης και γίνουν σύντομα οι εκταμιεύσεις των χρηματοδοτήσεων.
Ευρωπαϊκοί πόροι και για αναβάθμιση-φωτοβολταϊκά
Εκτός από υποδομές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, μέρος της νέας χρηματοδότησης που θα επιδιώξει να αντλήσει η χώρα μας θα αφορά και τους υπόλοιπους τομείς που προωθεί το REPowerEU, όπως τα έργα υδρογόνου, τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, καθώς και την επιτάχυνση των ΑΠΕ. Έτσι, όσον αφορά την απόδοση, όλες οι εκτιμήσεις «δείχνουν» τη διεκδίκηση πόρων για καινούρια προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης (κυρίως νέων «Εξοικονομώ κατ΄ Οίκον»).
Επίσης, αφήνεται «παράθυρο» για τη διεκδίκηση πόρων για την επιδότηση της εγκατάσταση οικιακών φωτοβολταϊκών – με δεδομένο εξάλλου ότι στο REPowerEU δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην «Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για τις Ηλιακές Στέγες».
Κώστας Δεληγιάννης/insider.gr
