Οι εικόνες ακόμη και παρά τους ελέγχους είναι συχνές στους δρόμους της χώρας, με οχήματα - φουγάρα, όπου ειδικά βαρέα φορτηγά, ή μηχανήματα έργου εκτοξεύουν μια μαύρη στήλη καπνού στην ατμόσφαιρα, κάνοντας την όποια συζήτηση για “καθαρή” αυτοκίνηση να φαντάζει “ανέκδοτο”.
Ωστόσο τα πράγματα σιγά - σιγά αλλάζουν με εκσυγχρονισμό του στόλου αλλά και με νέους τρόπους αυτοκίνησης και εναλλακτικά καύσιμα. Βέβαια, σε εργώδεις εργασίες ακόμη η χρήση ντίζελ είναι βασική, ωστόσο το “σήμα” έχει δοθεί αν και πολλά πρέπει να γίνουν.
Να σημειωθεί ότι, με βάση την ΕΕ, μέχρι το 2030, η Ευρώπη θα πρέπει να έχει περίπου 300.000 έως 400.000 φορτηγά μηδενικών εκπομπών στους δρόμους, σύμφωνα με τους στόχους που ορίζονται στον κανονισμό για τα πρότυπα εκπομπών CO2 για βαρέα οχήματα (HDV).
“Δεν είμαστε κοντά σε αυτόν τον στόχο” αναφέρει σε ενημέρωσή της η Eurelectric, η κλαδική ένωση που εκπροσωπεί τα κοινά συμφέροντα της βιομηχανίας ηλεκτρικής ενέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ο ACEA, ( European Automobile Manufacturers' Association) η Ένωση των Κατασκευαστών Αυτοκινήτων. που εστιάζει στο ζήτημα αλλά και σε έναν οδικό χάρτη που πρέπει να ακολουθηθεί. Όπως αναφέρεται:
“Το 2023, τα ηλεκτρικά φορτηγά αντιπροσώπευαν μόνο το 1,5% της αγοράς, ενώ οι πωλήσεις ηλεκτρικών λεωφορείων αυξήθηκαν στο 14% της αγοράς. Ως εκ τούτου, τα ηλεκτρικά HDV θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά για να πετύχουν τον στόχο του 2030 και η Ευρώπη πρέπει να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για την κίνηση της αγοράς προς την κατεύθυνση του εξηλεκτρισμού.
Για τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα δίκτυα διανομής μας θα αποτελέσουν μέσο και όχι εμπόδιο για την ανάπτυξη της υποδομής φόρτισης HDV, ιδίως δεδομένων των μεγαλύτερων αναγκών σε ενέργεια από αυτές των παραδοσιακών αυτοκινήτων και φορτηγών.”
Στο πλαίσιο αυτό η Ευρωπαϊκή Βιομηχανία Ηλεκτρικής Ενέργειας και η Ένωση Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων (ACEA) συνέταξαν μια σειρά συστάσεων πολιτικής για να καταστεί δυνατή η υιοθέτηση οχημάτων μηδενικών εκπομπών και η ανάπτυξη της υποστηρικτικής της υποδομής. Έτσι προτείνουν:
1. Επιτάχυνση των προβλεπόμενων επενδύσεων στο δίκτυο και επιτρέποντας στους Διαχειριστές DSO (Distribution System Operators) να πραγματοποιούν επενδύσεις με βάση τις προβλεπόμενες απαιτήσεις χρέωσης HDV.
2. Εγκατάσταση υποδομής ταχείας φόρτισης για βαρέα οχήματα, των οποίων οι κύκλοι φόρτισης γίνονται κυρίως κατά τη διάρκεια της νύχτας, αλλά και κατά τη διαδρομή σε στάσεις φορτηγών σε περίπτωση μεγάλων αποστάσεων. Το πλαίσιο θα πρέπει να εγγυάται ότι η απαιτούμενη ενέργεια μπορεί να παρέχεται όταν και όπου απαιτείται, με επιλογές ευελιξίας, όπως η έξυπνη φόρτιση με βάση το πρόγραμμα των οδηγών.
3. Ανάπτυξη εναρμονισμένων χαρτών χωρητικότητας φιλοξενίας δικτύου για να δοθούν τα σωστά επενδυτικά σήματα στους αγοραστές ηλεκτρικών οχημάτων ή/και στους εγκαταστάτες της υποδομής φόρτισης.
4. Εφαρμογή δίκαιου πλαισίου αμοιβών για τους Διαχειριστές, καθώς είναι απαραίτητο για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων σε υποδομές δικτύου. Οι δείκτες αναφοράς τρέχοντος κόστους είναι ξεπερασμένοι και οι Διαχειριστές Δικτύων δεν πρέπει να διατρέχουν υπερβολικό κίνδυνο από αβέβαιη ζήτηση. Το σταθμισμένο μέσο κόστος κεφαλαίου (WACC) θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τις σημερινές οικονομικές συνθήκες και τις επενδυτικές ανάγκες.
5. Αντιμετώπιση των προβλημάτων της εφοδιαστικής αλυσίδας για υλικά όπως μετασχηματιστές, χαλκός, αλουμίνιο, καλώδια και ηλεκτρικό χάλυβα και μείωση των χρόνων παράδοσης για εξαρτήματα του δικτύου.
6. Προώθηση της διαλειτουργικής ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ των παραγόντων της αγοράς για να διασφαλιστεί ότι ο σχεδιασμός του δικτύου και η ανάπτυξη της υποδομής φόρτισης αντικατοπτρίζουν τις ανάγκες χρέωσης HDV.
7. Εισαγωγή κριτηρίων ιεράρχησης για τους Διαχειριστές για την καλύτερη διαχείριση των αιτημάτων σύνδεσης. Αυτό θα μπορούσε να διευκολυνθεί με την ταξινόμηση της υποδομής χρέωσης για HDV ως «υποδομής ζωτικής σημασίας» στο πλαίσιο της επερχόμενης πρωτοβουλίας για τον ευρωπαϊκό διάδρομο καθαρών μεταφορών.
Η εταιρεία Ηρακλής
Στο φόντο αυτό, το Φεβρουάριο, την κυκλοφορία των δύο πρώτων ηλεκτρικών οχημάτων μεταφοράς τσιμέντου στη χώρα, ανακοίνωσε ο Όμιλος Ηρακλής μειώνοντας το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα και ενισχύοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη μετάβαση σε μια πιο «πράσινη βιομηχανία».
Όπως ανέφερε, η εταιρεία, εν λόγω πρωτοβουλία εντάσσεται στην υλοποίηση της στρατηγικής του Ομίλου «Επιτάχυνση της πράσινης ανάπτυξης» με στόχο τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, εστιάζοντας ιδιαίτερα στο Πεδίο Εφαρμογής 3 (Scope 3), που αφορά στην εφοδιαστική αλυσίδα. Με τη σταδιακή αντικατάσταση του στόλου μεταφοράς προϊόντων με ηλεκτρικά, φιλικά προς το περιβάλλον οχήματα, ο Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ επιταχύνει τη μετάβαση προς μια πιο βιώσιμη βιομηχανία.
Με τα νέα βαρέως τύπου ηλεκτρικά οχήματα, που έρχονται να προστεθούν στο σύγχρονο στόλο αντιρρυπαντικής τεχνολογίας της εταιρείας, ο Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ συνεχίζει να οδηγεί τις εξελίξεις και να επενδύει με συνέπεια στον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον. Τα οφέλη των ηλεκτρικών οχημάτων είναι πολλαπλά, αφού συμβάλλουν στη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων και των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και παράλληλα συνεισφέρουν στη μείωση της ηχορύπανσης στην ατμόσφαιρα, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Ο Κώστας Λιάσκας, Γενικός Διευθυντής Εξαγωγών & Εφοδιαστικής Αλυσίδας, του Ομίλου ΗΡΑΚΛΗΣ, δήλωσε σχετικά: «Στον Όμιλο ΗΡΑΚΛΗΣ παραμένουμε συνεπείς στην Στρατηγική μας για την πράσινη ανάπτυξη στο πλαίσιο της παγκόσμιας αποστολής για ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα έως το 2050. Η σταδιακή αντικατάσταση και των οχημάτων μεταφοράς τσιμέντου με πλήρως ηλεκτρικά αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την επιτάχυνση του πράσινου μετασχηματισμού μας και την ανοικοδόμηση μίας πιο ανθεκτικής και βιώσιμης βιομηχανίας, με σεβασμό στον άνθρωπο και τον πλανήτη».
Το LNG
Στο μεταξύ στην κατεύθυνση της απο - ανθρακοποίησης προωθείται η χρήση LNG στις μεταφορές, καθώς έχει αποδειχθεί και εξαιρετικά αποδοτική από οικονομικής σκοπιάς. εξοικονόμηση κόστους μπορεί να φτάσει έως και το 40%, καθώς η τιμή αλλά και η κατανάλωση του LNG είναι χαμηλότερη σε σχέση με το diesel, ενώ παράλληλα η καύση του είναι καθαρότερη, γεγονός που μειώνει τις ανάγκες συντήρησης των οχημάτων. Επιπλέον, η χρήση του LNG δεν απαιτεί AdBlue, μειώνοντας ακόμα περισσότερο τα λειτουργικά έξοδα. Τέλος, οι αυστηρές προδιαγραφές ασφαλείας του ντεπόζιτου LNG καθιστούν αδύνατη την κλοπή καυσίμου.
Από τεχνικής άποψης, τα βαρέα οχήματα που χρησιμοποιούν LNG προσφέρουν αυτονομία που μπορεί να φτάσει τα 1.700 χιλιόμετρα ανά ανεφοδιασμό, χωρίς επιπλέον βάρος και με απόδοση αντίστοιχη των παραδοσιακών diesel φορτηγών. Η διαδικασία ανεφοδιασμού είναι απλή και γρήγορη, χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερος εξοπλισμός ή επιπλέον εκπαίδευση των οδηγών.
Πρατήρια
Στο μεταξύ, ο όμιλος της Molgas λειτουργεί το πρώτο πρατήριο LCNG, ξεκινώντας από τη Θεσσαλονίκη, προσφέροντας υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG) για τον ανεφοδιασμό βαρέων οχημάτων (φορτηγών, λεωφορείων) αλλά και μικρότερων οχημάτων και Ι.Χ στην Ελλάδα.
Όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση, το συγκεκριμένο επίτευγμα υλοποιήθηκε από την ελληνική εταιρεία που πρωταγωνιστεί στον τομέα της προμήθειας LNG, Blue Grid, μέλος του Ομίλου Molgas από το 2022. Το πρώτο πρατήριο LNG στην Ελλάδα λειτουργεί εντός του πρατηρίου καυσίμων «Καύσιμα Κολοκυθάς» επί της οδού Πόντου 98 στα όρια Καλοχωρίου-Σίνδου.
Στο μεταξύ, η ελίν, ο ολοκληρωμένος ενεργειακός όμιλος με 70 χρόνια εμπειρίας στον κλάδο της ενέργειας, στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού για τον ενεργειακό μετασχηματισμό της, έκανε την αρχή για τον πρώτο σταθμό LNG-CNG εντός Αττικής και συγκεκριμένα στην βιομηχανική περιοχή του Θριασίου, σε συνεργασία με τον Όμιλο της Molgas.
Η Molgas αποτελεί τον μεγαλύτερο προμηθευτή LNG/bioLNG σήμερα στην Ευρώπη με παρουσία σε 16 χώρες - μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα - εμπειρία που ξεπερνά τα 25 έτη και ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο ιδιόκτητων και συνεργαζόμενων πρατηρίων που ξεπερνά τα 200 σημεία.
Το νέο πρατήριο σηματοδοτεί την είσοδο της Ελλάδας σε μια νέα αγορά, αυτή του LNG (Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο) και CNG (Συμπιεσμένο Φυσικό Αέριο) που σημειώνει ήδη αλματώδη ανάπτυξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εξοπλισμένο με τεχνολογία αιχμής, το πρατήριο στο Θριάσιο σχεδιάστηκε ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες βαρέων οχημάτων οδικών μεταφορών, όπως φορτηγών, λεωφορείων και άλλων οχημάτων διανομής, προσφέροντας πολλαπλά οφέλη στα εν λόγω οχήματα και τους επαγγελματίες μεταφορείς.
Το LNG και το CNG αποτελούν καύσιμα φιλικά προς το περιβάλλον, που συμβάλλουν στη σημαντική μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και σταδιακά στον μηδενισμό του, καθώς και στην μείωση άλλων αέριων ρύπων, μεταξύ των οποίων των οξειδίων του αζώτου και διαφόρων μικροσωματιδίων. Πιο συγκεκριμένα, η καύση φυσικού αερίου εκπέμπει 30% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα σε σχέση με το ντίζελ, ενώ το bioLNG έχει μηδενικές εκπομπές. Επομένως, η χρήση του φυσικού αερίου συμβάλλει σε σημαντική βελτίωση της ποιότητας του αέρα και μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των βαρέων οχημάτων, λαμβάνοντας υπόψη ότι από τα βαρέα οχήματα εκπέμπεται το 25% περίπου των ρύπων που προέρχεται από τις οδικές μεταφορές. Ακόμα, τα καινοτόμα αυτά καύσιμα παρέχουν υψηλότερη απόδοση μειώνοντας τις ενεργειακές δαπάνες, ενώ προσφέρουν χαμηλότερο κόστος συγκριτικά με τα παραδοσιακά καύσιμα, εξασφαλίζοντας οικονομικότερες μεταφορές.
Το υδρογόνο
Στη μάχη της μείωσης των εκπομπών στις μεταφορές όπως προτάσσει και η σχετική στοχοθεσία της ΕΕ μπαίνει και το υδρογόνο. Έτσι, την κίνηση βαρέων οχημάτων από και προς το λιμάνι της Πάτρας στην εθνική οδό Αθηνών Πατρών αναμένεται να καλύψουν τα πρώτα δύο πρατήρια υδρογόνου στο εθνικό οδικό δίκτυο, από την εταιρεία AVIN και αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το 2025. Το πρώτο πρατήριο είναι στους Αγίους Θεοδώρους στο ρεύμα προς Πάτρα και το δεύτερο που κατασκευάζεται στην Ακράτα στο ρεύμα προς Αθήνα αναμένεται να λειτουργήσει το 2025. Η επένδυση για το κάθε πρατήριο φτάνει τα 3 εκατ. ευρώ με τα έργα να είναι συγχρηματοδοτούμενα σε ποσοστό 50% από την Ε.Ε.
Σε πρώτη φάση τα πρατήρια αναμένεται να τροφοδοτούν κοινό «μπλε υδρογόνο», που παράγεται από φυσικό αέριο, ενώ σύντομα αναμένεται να εισαχθεί και πράσινο υδρογόνο, δηλαδή υδρογόνο που θα παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τα πρατήρια όπως προαναφέρθηκε αναμένεται να εξυπηρετούν βαριά οχήματα, κυρίως φορτηγά κυρίως διεθνή που πραγματοποιούν δρομολόγια από το εξωτερικό (Ιταλία) προς Αθήνα.
Όπως αναφέρεται, χαρακτηριστικά, στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) «Στον τομέα των βαρέων οδικών μεταφορών, είναι δυνατό να εφαρμοστεί η λύση των κυψελών καυσίμου αερίου υδρογόνου. Στο πλαίσιο αυτό και σε συμφωνία με την Ενωσιακή νομοθεσία (AFIR), θα ιδρυθούν πρατήρια υδρογόνου, καταρχήν σε πιλοτική βάση, ή/και για την εξυπηρέτηση ιδιαίτερα των βαρέων μεταφορών (συνολικά τουλάχιστον 26 μέχρι το 2030), ενώ μετά το 2030 αναμένεται η περαιτέρω επέκτασή τους, αναλόγως των τεχνολογικών εξελίξεων».
