Στον «πάγο» βάζει η κυβέρνηση την ρήτρα αναπροσαρμογής καθώς με διάταξη νόμου που κατατέθηκε στην Βουλή αναστέλλεται η ισχύς της μέσω της επιβολής πλαφόν στη χονδρική ρεύματος. Οι τιμές του ρεύματος μετά από την εφαρμογή της από την 1η Ιουλίου θεωρείται ότι σε μέσα επίπεδα θα επιστρέψουν στα επίπεδα του Σεπτεμβρίου του 2021, δηλαδή πέριξ των 0,15-0,17 ευρώ/MWh από 0,24-0,26 ευρώ/mWh, που κινούνται τους τελευταίους μήνες.
Με την διάταξη θεσπίζεται προσωρινός μηχανισμός επιστροφής μέρους των εσόδων της Αγοράς Επόμενης Ημέρας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, ο οποίος θα εφαρμοστεί από την 1η Ιουλίου έως την 1η Ιουνίου 2023. Παρέχεται, ωστόσο, η δυνατότητα η περίοδος αυτή να λήξει και νωρίτερα, με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ο νέος μηχανισμός αφορά σε όλες τις τεχνολογίες (ΑΠΕ, υδροηλεκτρικά, λιγνίτες, φυσικό αέριο), με εξαίρεση τις θερμικές μονάδες που είναι εγκατεστημένες στο μικρό διασυνδεδεμένο σύστημα της Κρήτης.
Στη ρύθμιση δεν καθορίζονται τα πλαφόν ανά τεχνολογία, αναφέρεται ότι θα εκδοθεί απόφαση του ΥΠΕΝ που θα ορίζει τη μεθοδολογία και τον μαθηματικό τύπο, βάσει του οποίου θα υπολογισθούν αυτά, όπως και κάθε άλλο ζήτημα σχετικό με την εφαρμογή όσων προβλέπονται στο σχέδιο νόμου.
Στόχος
Στόχος της ρύθμισης είναι η στήριξη των καταναλωτών για το διάστημα που θα διαρκέσει η ενεργειακή κρίση μέσω της μείωσης των συνεπειών των αυξημένων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας ενόψει της ενεργειακής κρίσης. Με τον νέο αυτό μηχανισμό προβλέπεται η υποχρεωτική επιστροφή στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ποσοστού των εσόδων των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με σκοπό τη χρηματοδότηση του «λογαριασμού» για την καταβολή επιδοτήσεων στους καταναλωτές.
Σύμφωνα με τη ρύθμιση, ορίζεται πλαφόν ανά τεχνολογία κάθε μονάδας παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας θα πρέπει να δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της τα δεδομένα της εφαρμογής του Προσωρινού Μηχανισμού Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.
Θα ακολουθήσει, δε, υπουργική απόφαση που θα καθορίζει τις διοικητικά οριζόμενες τιμές σύμφωνα με τις οποίες θα αποζημιώνονται οι παραγωγοί ρεύματος. Με την απόφαση αυτή θα ξεκαθαρίζεται ο τρόπος καθορισμού της ανωτάτης τιμής για κάθε κατηγορία μονάδων (φυσικού αερίου, λιγνιτικές, υδροηλεκτρικά και ανανεώσιμες πηγές) και θα λαμβάνεται υπόψη η διακύμανση της τιμής των καυσίμων και των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι εκτός του μηχανισμού αυτού μένουν οι θερμικές μονάδες που είναι εγκατεστημένες στο Μικρό Συνδεδεμένο Σύστημα (Μ.Σ.Σ.) της Κρήτης. Ειδικά για την Κρήτη, το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ προβλέπει την παράταση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 της προσωρινής άδειας εγκατάστασης των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. Ωστόσο, όπως σημειώνει, εάν δύο μήνες πριν τη λήξη της προθεσμίας αυτής δεν ολοκληρωθεί η ΦΑΣΗ Ι της διασύνδεσης της Κρήτης με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα, τότε, μπορεί να παρατείνεται, με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο χρόνος ισχύος των αδειών εγκατάστασης και προσωρινής λειτουργίας, έως την ολοκλήρωση της ΦΑΣΗΣ Ι της διασύνδεσης αυτής.
Αντίστοιχα, οι μονάδες που βρίσκονται στα ήδη διασυνδεδεμένα νησιά μπαίνουν σε κατάσταση εφεδρείας και προβλέπεται ότι με ΚΥΑ των ΥΠΕΝ και ΥΠΟΙΚ που εκδίδεται εντός τριών μηνών από την ισχύ του νέου νόμου καθορίζεται για το χρονικό διάστημα από την 1η Ιανουαρίου 2004 μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2021 και για τα ηλεκτρικά συστήματα των νησιών Άνδρου, Τήνου, Μυκόνου, Σύρου και Πάρου, το ύψος του σχετικού ανταλλάγματος το οποίο υπολογίζεται απολογιστικά βάσει τεκμηριωμένων στοιχείων πλήρους κόστους, τα οποία παρέχονται από ΔΕΗ και ΔΕΔΔΗΕ. Η κάλυψη του ανταλλάγματος γίνεται μέσω των Χρεώσεων Χρήσης του Συστήματος.