της Μαρίας Αδαμίδου
Το καμπανάκι που κρούουν ειδικοί και αναλυτές, ακόμη και το «σκληρό» ΔΝΤ, για το ενδεχόμενο κοινωνικής έκρηξης λόγω της τρομακτικής πίεσης που υφίστανται τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά από την ενεργειακή κρίση και τις συνεπακόλουθες ανατιμήσεις σε βασική είδη διαβίωσης, μοιάζει να μην ακούγεται μέχρι τις Βρυξέλλες. Ή αν ακούγεται, δεν εκλαμβάνεται ως συναγερμός αλλά ως… το πρώτο ξυπνητήρι που αφήνει λίγο χρόνο ύπνου ακόμα μέχρι να χτυπήσει το επόμενο και καθοριστικό.
Παρά τις προτάσεις και τα δισεκατομμύρια που αφιερώθηκαν μέχρι στιγμής από ευρωπαϊκά και κρατικά κονδύλια για την ανακούφιση των πολιτών ενόψει της ακρίβειας στους λογαριασμούς ενέργειας, η Ευρωπαϊκή Ένωση διστάζει να προχωρήσει στο καθοριστικό βήμα του πραγματικού μετασχηματισμού των αγορών ενέργειας και την αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από το ηλεκτρικό ρεύμα. Αποτέλεσμα αυτής της δυστοκίας είναι να μην αντιμετωπίζεται το πρόβλημα στη ρίζα του, και οι συνέπειες να επιβαρύνουν καταναλωτές και κρατικούς προϋπολογισμούς, και μάλιστα επί μακρόν. Γιατί όπως προκύπτει από τις αναλύσεις που κυκλοφορούν, ο πλανήτης και η Ευρώπη πιο συγκεκριμένα, δεν προετοιμάζεται μόνο για έναν δύσκολο χειμώνα, αλλά για τουλάχιστον έναν χρόνο ενεργειακής ακρίβειας, που για ορισμένους μπορεί να επεκταθεί ακόμη και μέχρι το 2026.
Τα πιο δυσοίωνα σενάρια θέλουν ολόκληρη τη Γηραιά Ήπειρο να πέφτει σε ένα σπιράλ πληθωρισμού, που θα δοκιμάζει σκληρά την επιχειρηματικότητα και θα ροκανίζει το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών. Η αποδυνάμωση του ευρώ έναντι του δολαρίου μαρτυρά την τρομακτική αύξηση στον «λογαριασμό» για τις εισαγωγές στις χώρες της Ε.Ε. κάνοντας το «made in Eurοpe» της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να ακούγεται ως ευχολόγιο. Η αγωνία αυτή έχει μεταφερθεί και στον κόσμο και στη χώρα μας, όπως είναι εμφανές σε πρόσφατη δημοσκόπηση που δείχνει ότι το 83% των Ελλήνων ανησυχούν για την ακρίβεια και το 82% για την ενέργεια.
Είναι σαφές ότι η Ε.Ε. έχει να αντιμετωπίσει πολλά μέτωπα ταυτόχρονα: να διαχειριστεί το άμεσο πρόβλημα των ανατιμήσεων στο φυσικό αέριο, που μεταφέρεται σε ρεύμα και είδη πρώτης ανάγκης, να εφαρμόσει ένα ρεαλιστικό σχέδιο απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο, να κρατήσει όσο το δυνατόν ανέπαφη τη νομισματική της πολιτική, να διατηρήσει την ενότητά της και να εξασφαλίσει ένα βιώσιμο- ενεργειακά και οικονομικά- μέλλον για τα κράτη-μέλη της και τους πολίτες. Κανένα από αυτά δεν έχει εύκολες και αυτονόητες απαντήσεις, ούτε αυτοματισμούς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει περάσει από πολλές δοκιμασίες από τη σύστασή της, άλλες με μεγαλύτερη, άλλες με λιγότερη επιτυχία. Άλλωστε ξεπήδησε ως αντίδοτο στη μεγαλύτερη δοκιμασία που πέρασε η Γηραιά Ήπειρος τον 20ο αιώνα, το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στο βάθος των σημερινών προκλήσεων που καλείται να αντιμετωπίσει είναι ο ίδιος ευρωπαϊκός τρόπος ζωής και η κοινωνική ειρήνη και ευημερία. Εάν δεν δείξει την τόλμη να πάρει γενναίες αποφάσεις, θα περιοριστεί στην απλή διαχείριση της κατάστασης, ίσα, όπως θα λέγαμε, να κρατήσει το κεφάλι έξω από νερό. Αυτό δεν αρκεί για το ευρωπαϊκό όραμα.
